REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jakie są podstawowe zasady wykonywania umów?

Subskrybuj nas na Youtube
Wierzyciel może nie przyjąć świadczenia spełnionego w niewłaściwym miejscu, a nawet jeżeli przyjmie, to przysługuje mu odszkodowanie, jeżeli wykaże, że poniósł z tego tytułu szkodę.
Wierzyciel może nie przyjąć świadczenia spełnionego w niewłaściwym miejscu, a nawet jeżeli przyjmie, to przysługuje mu odszkodowanie, jeżeli wykaże, że poniósł z tego tytułu szkodę.

REKLAMA

REKLAMA

Niewłaściwy sposób wykonania umowy może sprawić, że choć praca lub wpłata została fizycznie wykonana, nie ma ona mocy zamknięcia umowy. W skrajnych przypadkach może to skutkować nawet odszkodowaniem dla drugiej strony umowy.

Miejsce wykonania umowy

Miejsce spełnienia świadczenia wynika z umowy lub z właściwości czynności prawnej (art. 454 § 1 zd. 1 kodeksu cywilnego). Jeżeli brak powyższych przesłanek, świadczenie niepieniężne powinno być spełnione w miejscu, w którym w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę (art. 454 § 1 zd. 1 kodeksu cywilnego). Przy świadczeniu pieniężnym dłużnik ma obowiązek spełnić je w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia (art. 454 § 1 zd. 2 kodeksu cywilnego). Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa (art. 454 § 1 zd. 2 kodeksu cywilnego). Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem zarówno dłużnika, jak i wierzyciela, należy stosować odpowiednio regulację wskazaną w art. 454 § 1 kodeksu cywilnego.

REKLAMA

Zobacz: Jakie warunki decydują o ważności umowy przedwstępnej?

Wierzyciel może nie przyjąć świadczenia spełnionego w niewłaściwym miejscu, a nawet jeżeli przyjmie, to przysługuje mu odszkodowanie, jeżeli wykaże, że poniósł z tego tytułu szkodę (np. dodatkowe koszty transportu).

REKLAMA

Od miejsca wykonania (spełnienia) zobowiązania (w przypadku zobowiązania pieniężnego - zapłaty) należy odróżnić miejsce świadczenia (płatności); to w tym miejscu dłużnik zachowuje się (podejmuje wszelkie niezbędne czynności) w sposób prowadzący do należytego wykonania zobowiązania.

Dłużnik posiadający rachunek bankowy w banku w Krakowie ma zapłacić przelewem kwotę 1000 zł wierzycielowi na jego rachunek w banku w Częstochowie. Dłużnik wydaje w swoim banku w Krakowie polecenie przelewu. Miejscem wykonania zobowiązania (zapłaty) jest Częstochowa, zaś miejscem płatności jest Kraków.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czas wykonania umowy

REKLAMA

Czas spełnienia zobowiązania wynika najczęściej z umowy. Może być określony konkretnie (data dzienna) lub przez podanie pewnego zdarzenia w przyszłości (np. śmierć dotychczasowego najemcy). Jeżeli brak określenia w umowie, to świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela (tzn. bez nieuzasadnionego odwlekania). Termin może zależeć od wypowiedzenia umowy (zob. np. art. 723 kodeksu cywilnego dotyczący pożyczki).

Z chwilą nadejścia terminu świadczenie staje się wymagalne: wierzyciel może skutecznie żądać zaspokojenia, dłużnik ma realny obowiązek spełnić świadczenie. Tak więc odsetki od nieterminowej zapłaty można naliczać od dnia następnego po terminie zapłaty. Jednak istnieje wyjątek. Zgodnie z ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, jeżeli strony przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych począwszy od 31. dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku – do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (art. 5 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych).

Dowiedz się Czy pozwalać klientom na negocjowanie zawieranych umów?

Jeżeli dłużnik nie dokona, w terminie określonym w umowie, zapłaty na rzecz wierzyciela, który spełnił określone w umowie świadczenie niepieniężne, wierzycielowi przysługują bez osobnego wezwania odsetki ustawowe skarbowe, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki (art. 7 tejże ustawy). Strony nie mogą dokonać czynności prawnej, która ograniczałaby (wyłączałaby) uprawnienia wierzyciela lub obowiązki dłużnika w tym zakresie (art. 9 tejże ustawy).

Od terminu wykonania zobowiązania (zapłaty) należy odróżnić termin spełnienia świadczenia (płatności), przez który należy rozumieć termin, w którym dłużnik zachowuje się w sposób prowadzący do należytego wykonania zobowiązania. W obrocie bezgotówkowym uznanie rachunku wierzyciela ma klasyczną konstrukcję zapłaty.

Sposób wykonania umowy

Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią w sposób odpowiadający: (a) celowi społeczno-gospodarczemu, (b) zasadom współżycia społecznego, (c) zwyczajom, jeśli takie istnieją (art. 354 § 1 kodeksu cywilnego – dalej powołania na tę samą ustawę).

Obowiązkiem wierzyciela jest lojalność wobec dłużnika, co oznacza, że co najmniej nie powinien on przeszkadzać w wykonywaniu zobowiązania przez dłużnika, a w szczególnych przypadkach wynikających bądź z umowy, bądź z właściwości stosunku, bądź z ustawy, współdziałać (art. 354 § 2). Na przykład w umowie o dzieło, jeżeli wykonawca ma wykonać meble z materiałów powierzonych przez zamawiającego, to obowiązkiem zamawiającego jest dostarczenie materiału w takim terminie i takiej jakości, by dłużnik mógł zmieścić się ze swoim wykonaniem w terminie zakreślonym umową.

Dłużnik jest zobowiązany do należytej staranności, a więc staranności wymaganej ogólnie w tego rodzaju stosunkach (art. 355 § 1). Jeżeli dłużnik prowadzi działalność gospodarczą, a zobowiązanie powstało w jej ramach, to zaostrza się dla niego kryteria staranności poprzez uwzględnienie zawodowego charakteru tej działalności (art. 355 § 2).

Jeżeli dłużnik ma względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju, to przy spełnianiu świadczenia może wskazać, który dług chce zaspokoić. Wierzyciel może jednak otrzymane świadczenie zaliczyć przede wszystkim na poczet zaległych należności ubocznych związanych z tym długiem (np. odsetki) oraz na zalegające świadczenia główne (art. 451 § 1). Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, to dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu (art. 451 § 2). W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych, to na poczet najdawniej wymagalnego, ale nieprzedawnionego, o ile taki istnieje.

Wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, chociażby cała wierzytelność była już wymagalna (art. 450). Odmowa przyjęcia zaoferowanej części świadczenia skutkować będzie popadnięciem wierzyciela w zwłokę, a więc np. przy zobowiązaniu pieniężnym nie będzie mógł od momentu odmowy naliczać odsetek za opóźnienie. Wierzyciel może odmówić przyjęcia części świadczenia tylko wtedy, kiedy przyjęcie części naruszałoby jego uzasadniony interes.

Polecamy serwis Windykacja

Osoby uczestniczące w wykonaniu umowy

Z punktu widzenia prawa nie ma znaczenia, kto będzie wykonywał świadczenie – dłużnik osobiście czy osoba trzecia, która nawet dłużnika nie zna. Jednak w określonych wypadkach wierzyciel może żądać osobistego świadczenia przez dłużnika:

  • gdy wynika to z treści czynności prawnej (umowy);
  • gdy wynika to z ustawy, np. zasadniczo: zlecenie, por. art. 738 § 1;
  • gdy wynika to z właściwości świadczenia; np. wierzyciel chce otrzymać obraz namalowany przez panią X, a nie przez inną osobę (art. 356 § 1).

Wierzyciel może oczywiście wskazać osobę, która będzie uprawniona do odebrania świadczenia w jego imieniu. Wówczas świadczenie spełnione do rąk osoby, która pokazuje pokwitowanie wierzyciela, zwalnia dłużnika (art. 464). Gdy jednak dłużnik spełni świadczenie do rąk osoby trzeciej nieuprawnionej, nie będzie zwolniony od świadczenia, a zobowiązanie nie wygaśnie. Należy jednak podkreślić, że jeżeli wierzyciel skorzysta z tego spełnienia świadczenia, to w zakresie, w jakim skorzystał, dłużnik będzie zwolniony (art. 452).

Dowód wykonania zobowiązania

Obowiązek udowodnienia, że zobowiązanie zostało wykonane, obciąża dłużnika, bo on wywodzi z tego skutki prawne dla siebie (art. 6). Dlatego kodeks cywilny upoważnił dłużnika do żądania pokwitowania wykonania zobowiązania, a jeżeli wykaże interes prawny, że jest mu potrzebne to pokwitowanie w szczególnej formie, to wówczas może żądać takiej formy (art. 462). Koszty pokwitowania obciążają dłużnika. Jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania, to dłużnik może się powstrzymać ze spełnieniem świadczenia albo złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.

Artykuł pochodzi z książki „Rachunkowość finansowa i podatkowa. Nowe wydanie 2010” Teresy Cebrowskiej (red. nauk.) (Wydawnictwo C.H. Beck, 2010). Wykorzystanie za wiedzą Wydawcy.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Spółka cywilna – kto jest odpowiedzialny za zobowiązania, kogo pozwać?

Spółka cywilna jest stosunkowo często spotykaną w praktyce formą prowadzenia działalności gospodarczej. Warto wiedzieć, że taka spółka nie ma osobowości prawnej i tak naprawdę nie jest generalnie żadnym samodzielnym podmiotem prawa. Jedynie niektóre ustawy (np. ustawy podatkowe) nadają spółce cywilnej przymiot podmiotu praw i obowiązków. W jaki sposób można pozwać kontrahenta, który prowadzi działalność w formie spółki cywilnej?

Polskie sklepy internetowe nie wykorzystują możliwości sprzedaży produktów w innych krajach - do zyskania jest wiele

43% sklepów internetowych nie prowadzi sprzedaży zagranicznej, a 40% posiada wyłącznie polską wersję językową. Tracą przez to ogromną możliwość rozwoju, bo w przypadku firm e-handlowych stawiających na globalizację z obrotów poza krajem zyskuje się średnio o 25% wyższe przychody.

Tego zawodu nie zastąpi AI. A które czeka zagłada? Ekspert: Programiści są pierwsi w kolejce

Sztuczna inteligencja na rynku pracy to temat, który budzi coraz większe emocje. W dobie dynamicznego rozwoju technologii jedno jest pewne – wiele profesji czeka poważna transformacja, a niektóre wręcz znikną. Ale są też takie zawody, których AI nie zastąpi – i to raczej nigdy. Jakie branże są najbardziej zagrożone? A gdzie ludzka praca pozostanie niezastąpiona? O tym mówi Jan Oleszczuk - Zygmuntowski z Polskiej Sieci Ekonomii.

Branża handlowa traci coraz więcej na kradzieżach w sklepach. Jak handlowcy rozwiązują ten problem

Zmorą branży handlowej wciąż są kradzieże sklepowe. Nasiliły się one w okresie wysokiej inflacji, ale teraz nie słabną w oczekiwanym tempie. Kradzieży z powodów ekonomicznych jest mniej, natomiast rozzuchwalili się złodzieje kradnący dla zysku.

REKLAMA

Nadchodzi czas pożegnań z papierowymi fakturami. Wszystko co trzeba wiedzieć o e-fakturowaniu i KSeF

Krajowy System eFaktur powstał by ułatwić życie przedsiębiorcom, ale jest też nowym obowiązkiem, którego przestrzeganie narzuca prawo. Firmy, które nie będą przestrzegać jego zasad, muszą liczyć się z dotkliwymi karami, wynoszącymi nawet 100% kwoty podatku z faktury wystawionej poza KSeF.

Dlaczego rezygnują z założenia własnej firmy: kobiety mają inny powód niż mężczyźni

Aż 47 proc. ankietowanych Polaków nie chciałoby prowadzić własnej firmy – wskazują dane z raportu „Polki i przedsiębiorczość 2024: Bariery w zakładaniu firmy”. Kobiety przed założeniem własnej firmy powstrzymuje sytuacja rodzinna, a mężczyzn – stan zdrowia. Nowe dane.

Branża meblarska mocno traci przez zagraniczną konkurencję, końca kłopotów nie widać

Wysokie koszty produkcji, spadający popyt i silna konkurencja z Azji osłabiają pozycję polskiej branży meblarskiej. Długi sektora, notowane w Krajowym Rejestrze Długów, sięgają już prawie 130 mln zł – coraz więcej przedsiębiorstw musi wybierać między utrzymaniem płynności a spłatą zobowiązań.

Prezydent zawetował. Przedsiębiorcy będą dalej płacić wysoką składkę zdrowotną a może rząd podejmie drugą próbę zmiany

Prezydent zawetował ustawę obniżającą składki zdrowotne dla przedsiębiorców. Rząd jednak nie ustępuje i podejmie kolejną próbę, powtarzając rozwiązania przyjęte w ustawie dokładnie w takiej samej treści. Jaka więc ma być składka zdrowotna gdy uda się przeprowadzić zmiany.

REKLAMA

Rolnicy wierzą w dobrą koniunkturę - po dłuższej przerwie znów inwestują w maszyny rolnicze

W I kwartale 2025 roku rolnictwo było branżą z największym udziałem w finansowaniu maszyn i urządzeń przez firmy leasingowe – 28%, wynika z danych Związku Polskiego Leasingu. Rolnicy wracają do inwestowania wierząc w poprawę koniunktury w branży.

Mała firma, duże ryzyko. Dlaczego system ochrony to dziś inwestycja, nie koszt [WYWIAD]

Choć wielu właścicieli małych firm wciąż traktuje ochronę jako zbędny wydatek, rosnąca liczba incydentów – zarówno fizycznych, jak i cyfrowych – pokazuje, że to podejście bywa kosztowne. Dziś zagrożeniem może być nie tylko włamanie, ale też wyciek danych czy przestój operacyjny. W rozmowie z Adamem Śliwińskim, wiceprezesem Seris Konsalnet Security, sprawdzamy, jak MŚP mogą skutecznie zadbać o swoje bezpieczeństwo – bez milionowych budżetów, za to z myśleniem przyszłościowym.

REKLAMA