Tematy - Poszkodowany

W myśl art. 3 pkt 39 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2006 r. Nr 129 poz. 902;) środowisko to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnia ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta i rośliny, krajobraz oraz klimat. Przy czym wyliczenie to ma charakter jedynie przykładowy. Kto będzie ponosił odpowiedzialność za szkody wyrządzone w środowisku?

W myśl obowiązującej na gruncie prawa polskiego zasady pełnego odszkodowania, podmiot obowiązany do naprawienia szkody powinien naprawić szkodę obejmującą straty jakie doznał poszkodowany a także utracone korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Czasem jednak żądanie takiego odszkodowania nie będzie możliwe, z kolei w niektórych przypadkach będzie można skutecznie dochodzić zasądzenia wyższej kwoty niż faktycznie poniesiona szkoda.

Zgodnie z przyjętą w polskim systemie prawnym zasadą wyrażoną w art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W konsekwencji naprawienie szkody obejmuje jedynie starty, jakie poniósł poszkodowany a także korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono zgodnie z regułą tzw. pełnej szkody. Jednak nie zawsze musi tak być.

Przepis art. 446(1) Kodeksu cywilnego stanowi, że z chwilą urodzenia dziecko może żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem. Artykuł ten dodany został przez art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.93.17.78) z dniem 16 marca 1993 r. i stanowi podstawę odpowiedzialność odszkodowawczej za tzw. szkody prenatalne. Kto może w tym przypadku ponosić odpowiedzialność?

Co do zasady możliwe jest zgłoszenie żądania wydania korzyści majątkowej lub - gdyby to było niemożliwe - zwrotu tej korzyści, jeżeli ktoś bez podstawy prawnej korzyść taką uzyskał. Jeżeli świadczenie spełnił ktoś, kto nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, skutecznie może domagać się jego zwrotu, jednak nie zawsze będzie to możliwe.

Jeżeli ktoś spełnił świadczenie będąc w błędnym przekonaniu, że robi to w ramach istniejącego lub powstającego właśnie zobowiązania, może żądać zwrotu tego co świadczył. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują specjalną instytucję nienależnego świadczenia, która umożliwia dochodzenie szkody powstałej z tego tytułu.

Jeżeli szkoda została wyrządzona czynem niedozwolonym, roszczenie o jej naprawienie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie odpowiedzialnej do jej naprawienia. Termin ten jest krótszy niż ogólny termin przedawnienia roszczeń majątkowych, który wynosi 10 lat, i wynosi tyle samo co termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, jednak jego bieg należy liczyć w inny sposób.

Kodeks cywilny stanowi, że to prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzona komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu. Powyższą regułę stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki wybuchowe albo posługujących się takimi środkami. W jaki sposób osoba ponosząca odpowiedzialność może się od niej uwolnić?

Kodeks cywilny stanowi, że za szkodę wyrządzoną przez zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części odpowiedzialny jest samoistny posiadacz budowli, chyba że zawalenie się budowli lub oderwanie jej części nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z wady w budowie (art. 434 Kodeksu cywilnego). Aby móc skorzystać z tego przepisu należy w pierwszej kolejności ustalić czym jest budowla oraz jaki podmiot należy rozumieć pod pojęciem “ samoistny posiadacz”?

Jeżeli jesteś właścicielem pomieszczenia, ale faktycznie nim nie władasz, możesz spać spokojnie, bowiem odpowiedzialność za szkodę spowodowaną wyrzuceniem, wylaniem lub wypadnięciem z takiego pomieszczenia poniesie osoba, która faktycznie włada pomieszczeniem, choćby bez żadnego tytułu prawnego.

Zgodnie z zasadą przewidzianą przez Kodeks cywilny w art. 431 § 1 za szkody wyrządzone przez zwierzęta ponosi odpowiedzialność ten, kto je chowa lub się nimi posługuje. O kim jest mowa w tym przepisie? Co w przypadku gdy szkodę wyrządzi dzikie zwierzę?

Jeżeli powierzasz wykonanie czynności innej osobie zgodnie z art. 429 Kodeksu cywilnego będziesz ponosić odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez tę osobę przy wykonywaniu powierzonej czynności. Z odpowiedzialności tej można się jednak zwolnić.

Zgodnie z art. 4171 § 3 Kodeksu cywilnego jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, naprawienia szkody można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

W przypadku gdy prawomocne orzeczenie lub też ostateczna decyzja wyrządziła szkodę można skutecznie żądać jej naprawienia na drodze sądowej, jednak dopiero po stwierdzeniu w innym postępowaniu, iż orzeczenie (wyrok, postanowienie) czy decyzja są niezgodne z prawem.

Możesz żądać naprawienia szkody, jeżeli doznałeś uszczerbku na skutek wydania ustawy czy rozporządzenia. Jednak, aby móc skutecznie wystąpić na drogę sądową z takim roszczeniem w pierwszej kolejności trzeba uzyskać stwierdzenie we właściwym postępowaniu, że akt ten jest niezgodny z Konstytucją, ratyfikowana umową międzynarodową lub ustawą.

Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie, odpowiedzialność poniesie Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego albo też inna osoba prawna wykonująca władzę z mocy prawa. Kiedy powstanie odpowiedzialność tych podmiotów?

Jeśli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron (art. 362 k.c).

Poszkodowany

Co ze szkodą wyrządzoną w środowisku?

Kiedy możesz żądać wyższego odszkodowania?

Co obejmuje odszkodowanie?

Czy można żądać naprawienia szkody powstałej w okresie prenatalnym?

Kiedy nie można żądać zwrotu świadczenia nienależnego?

Co z odszkodowaniem za nienależne świadczenie?

Jaki jest termin przedawnienie roszczeń z czynów niedozwolonych?

Kto odpowie za szkodę wyrządzoną przez ruch przedsiębiorstwa?

Kto odpowiada za zawalenie się budowli?

Co ze szkodą wyrządzona przez spadające przedmioty?

Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez zwierzęta

Co ze szkodą wyrządzoną przez wykonującego czynność powierzoną?

Co można zrobić, gdy mimo obowiązku organ nie wydał decyzji?

Co gdy orzeczenie sądu wyrządziło szkodę?

Co ze szkodą wyrządzoną przez ustawę lub rozporządzenie?

Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez władzę publiczną?

Przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody