Kiedy istnieje obowiązek powołania organu nadzoru w sp. z o.o.?

Z jednej strony należy wiedzieć, iż zasadniczo powołanie rady nadzorczej czy też komisji rewizyjnej jako organu nadzoru w sp. z o.o. ma charakter fakultatywny. Stanowi o tym art. 213 § 1 k.s.h., w którym ustawodawca tworzy uprawnienie dla założycieli spółki, że mogą w umowie spółki ustanowić radę nadzorczą lub komisje rewizyjna lub oba te organy. Wynika to stąd, że przepisy o sp. z o.o. przewidują przede wszystkim indywidualną kontrolę spółki przez wspólnika, który sam lub wespół z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu (art. 212 k.s.h.).

Zobacz również: Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych

Z drugiej jednak strony w określonej sytuacji powołanie w sp. z o.o. organu nadzoru - rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej może być obligatoryjnym zadaniem jej wspólników. A dzieje się tak, zgodnie z art. 213 § 2 k.s.h., wtedy i tylko wtedy, gdy kapitał zakładowy spółki przewyższa kwotę 500 tys. złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu. Przy czym aby obowiązek powołania organu nadzoru się zaktualizował konieczne jest, żeby oba wymienione elementy wystąpiły łącznie.  Przy czym w przypadku zaistnienia przesłanek obligatoryjne jest powołanie jednego z ww. organów.

Obowiązek powołania rady nadzorczej (lub komisji rewizyjnej) w sp. z o.o. powstaje, gdy łącznie kapitał zakładowy spółki przewyższa kwotę 500 tys. złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu!

Zobacz również serwis: Spółka z o. o.

Jako ciekawostkę dodam, że w porównaniu do wcześniej obowiązującego stanu prawnego zmieniły się stricte wymogi ilościowe. A to obowiązek powołania organu nadzoru w sp. z o.o. powstawał w poprzednim stanie prawnym, gdy kapitał zakładowy przewyższał 25 tys. złotych, a liczba wspólników była większa niż pięćdziesięciu.

Zobacz również: Nadzór i kontrola w spółce z o.o. - porada

Niemniej samo powołanie organu nadzoru nie umniejsza uprawnienia wspólników do indywidualnej kontroli spółki, jednakże taką ewentualność przewiduje ustawodawca w art. 213 § 3 k.s.h. Mając zapewne na celu uniknięcie dezorganizacji, zwłaszcza w dużych spółkach, tenże dopuszcza ograniczenie bądź nawet wyłączenie indywidualnej kontroli wspólników w umowie spółki w przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

Należy oczywiście pamiętać o uregulowaniach szczególnych i tak przykładowo zgodnie z ustawą o gospodarce komunalnej  z dnia 20 grudnia 1996 r (tekst jednolity Dz.U. z 2011, Nr 45, poz. 236 rada nadzorcza w spółce z o.o. z udziałem jednostek samorządu terytorialnego jest zawsze obligatoryjna.

Zobacz również serwis: Spółka z o. o.