Czym są organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi?

Organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, nazywanymi też skrótowo „organizacjami zbiorowego zarządzania” są, w rozumieniu przepisów, stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów, wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne. Ich statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień przysługujących twórcom i innym podmiotom, a wynikających z ustawy.

Podstawą funkcjonowania takich organizacji, w związku z faktem że działają w formie stowarzyszeń, są przepisy prawa o stowarzyszeniach. Istnieją jednak pewne modyfikacje, takie jak:
• członkiem organizacji może być również osoba prawna,
• podjęcie przez organizacje działalności wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
• nadzór nad organizacjami sprawuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego udziela zezwolenia o którym mowa powyżej tylko takim organizacjom, które dają rękojmię należytego zarządzania powierzonymi prawami.

Organizacja zbiorowego zarządzania jest zobowiązana sporządzać roczne sprawozdanie ze swojej działalności nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia bilansowego. Oprócz tego musi prowadzić księgi rachunkowe i sporządzać sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości. Takie roczne sprawozdanie finansowe organizacji zbiorowego zarządzania podlega badaniu przez biegłego rewidenta. Wyboru biegłego rewidenta dokonuje organ kontroli wewnętrznej organizacji. Organizacja jest zobowiązana niezwłocznie przekazać te sprawozdania wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz podać je do publicznej wiadomości poprzez zamieszczenie na swojej stronie internetowej.

Warto pamiętać, że przypadku stwierdzenia naruszenia zakresu udzielonego zezwolenia, minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wzywa organizację do usunięcia naruszenia w wyznaczonym terminie z zagrożeniem cofnięcia zezwolenia.

Zezwolenie na działalność, udzielone przez ministra może być również cofnięte, jeżeli organizacja:
• nie wykonuje należycie obowiązków w zakresie zarządzania powierzonymi jej prawami autorskimi lub pokrewnymi oraz ich ochrony,
• narusza przepisy prawa w zakresie udzielonego zezwolenia,
• nie wypełnia obowiązku złożenia do zatwierdzenia tabel wynagrodzeń za korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych.