Jak przeprowadzić spis z natury? - nowe regulacje

Spis z natury

Tak jak dotychczas podatnicy są zobowiązani do sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności, który będzie obejmował:

●      towary handlowe,

●      materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,

●      półwyroby,

●      produkcję w toku,

●      wyroby gotowych,

●      braki i odpady.

 
Remanent powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie.

Zobacz: Likwidacja firmy a rozliczenie podatków

 

 
Dane jakie powinien zawierać spis określa § 28 ust. 2 rozporządzenia:

●      imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),

●      datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,

●      szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 27,

●      jednostkę miary,

●      ilość stwierdzoną w czasie spisu,

●      cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,

●      wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,

●      łączną wartość spisu z natury,

●      wartość pomniejszenia, o którym mowa w § 29, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie, oraz klauzulę "Spis zakończono na pozycji...",

●      podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników), z tym że przy prowadzeniu:

- księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne;

- działalności kantorowej - spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe;

- działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw - spisem z natury należy objąć rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki;

- działów specjalnych produkcji rolnej - spisem z natury należy objąć niezużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.

Zobacz: Jak przeprowadzić inwentaryzację majatku firmy?

 

 
Ważne!

O zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na dzień 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej podatnicy są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu.

 
Jak dokonać wyceny poszczególnych elementów spisu z natury?

 

przedmiot wyceny	jak należy wycenić?
materiały i towary handlowe	wg cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia
półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji	wg kosztów wytworzenia
odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową	wg wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania
niesprzedane wartości dewizowe	wg cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy - według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy
wartość rzeczy zastawionych	wg wartości rynkowej
produkcja niezakończona (przy działalności usługowej i budowlanej)	wg kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej
produkcja zwierzęca	wg cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt

 
Zobacz: Kontrola skarbowa w firmie

 

 
Wycena przy spisie z natury

W przypadku wyceny bardzo istotny jest fakt, że podatnik jest obowiązany dokonać wyceny najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury.

 
Według nowych regulacji określonych w § 29 ust. 4a  wartość spisu z natury, wycenionego zgodnie z powyższymi wskazówkami, pomniejsza się o kwotę, o którą podatnik zmniejszył koszty uzyskania przychodów (zwiększył przychody) na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym, jeżeli zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (zwiększenie przychodów) związane było z zaliczeniem do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, objętych tym spisem. Pomniejszenia dokonuje się o tę część kwoty zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów), która przypada na towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady, objęte tym spisem.

Zobacz: Zmiana procentowego udziału wspólników w spółce cywilnej

 

 
Kolejny ustęp (4b) mówi o tym, że jeżeli do wyceny towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, objętych spisem z natury, zastosowano zamiast ceny zakupu lub nabycia albo kosztu wytworzenia inne zasady wyceny, przewidziane w powyższej tabeli, kwota pomniejszenia nie może być wyższa niż wartość tej wyceny.

 
Powyższych nie stosuje się, jeżeli przed sporządzeniem spisu z natury podatnik zwiększył koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 24d ustawy o podatku dochodowym.

 
Spis z natury musi być wpisany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie przechowuje się łącznie z księgą.

 
Zobacz: Likwidacja firmy - obowiązki do spełnienia