Patent na wynalazek – czym jest i w jaki sposób można go uzyskać?

Patenty są udzielane, tylko na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania, przy czym nie ma znaczenia dziedzina techniki.

Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki, czyli tego wszystkiego, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Za stanowiące część stanu techniki uważa się również informacje zawarte w zgłoszeniach wynalazków lub wzorów użytkowych, korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnione do wiadomości powszechnej, pod warunkiem ich ogłoszenia w sposób określony w przepisach. Oczywiście przedstawiona zasada nie wyłącza możliwości udzielenia patentu na wynalazek dotyczący nowego zastosowania substancji stanowiącej część stanu techniki lub użycia takiej substancji do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie.

Można więc uznać, że wynalazek posiada poziom wynalazczy, jeżeli nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki. Uważany on jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa.

Zgodnie z powyższym nie wszystko za wynalazki może zostać uznane. Nie będzie się uważać za nie w szczególności:

• odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych
• wytworów o charakterze jedynie estetycznym
• planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier,
• wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki
• programów do maszyn cyfrowych,
• przedstawienia informacji.

Zgodnie z powyższym, patenty nie będą udzielane na:

• wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami, przy czym nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo,
• odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt, czyli w całości składające się ze zjawisk naturalnych, takich jak krzyżowanie lub selekcjonowanie, przy czym nie odnosi się to do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami,
• sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach, z wyłączeniem produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu.

Polecamy: Serwis Zakładam firmę

W związku z rozwojem techniki, a także ciągłym ulepszaniem wynalazków, na które przedsiębiorcy już otrzymali patent, konieczne jest jego modyfikowanie. W związku z tym uprawniony z patentu może uzyskać patent na ulepszenie lub uzupełnienie wynalazku, które posiada cechy wynalazku, a nie może być stosowane samoistnie. Jest to tzw. patent dodatkowy. Możliwe również uzyskać patent dodatkowy do już uzyskanego patentu dodatkowego.

Mówiąc o wynalazku i patencie nie można zapomnieć o procedurze, która prowadzi do uzyskania patentu. Należy rozpocząć od zgłoszenia takiego wynalazku. Zgłoszenie powinno obejmować:

1. podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego,
2. opis wynalazku ujawniający jego istotę oraz skrót tego opisu,
3. zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe,
4. rysunki, jeżeli są one niezbędne do zrozumienia wynalazku.

Opis powinien przedstawiać wynalazek na tyle jasno i wyczerpująco, aby osoba będąca specjalistą w danej dziedzinie mogła ten wynalazek urzeczywistnić. W szczególności opis powinien zawierać tytuł odpowiadający przedmiotowi wynalazku, określać dziedzinę techniki, której wynalazek dotyczy, a także znany zgłaszającemu stan techniki oraz przedstawiać w sposób szczegółowy przedmiot rozwiązania, z objaśnieniem figur rysunków (jeżeli zgłoszenie zawiera rysunki) i przykładem lub przykładami realizacji bądź stosowania wynalazku.

Zastrzeżenia patentowe powinny być w całości poparte opisem wynalazku i określać w sposób zwięzły, lecz jednoznaczny, przez podanie cech technicznych rozwiązania, zastrzegany wynalazek oraz zakres żądanej ochrony patentowej. Ważne jest aby każde zastrzeżenie zostało ujęte jasno, w jednym zdaniu lub równoważniku zdania.

Oprócz zastrzeżenia niezależnego lub zastrzeżeń niezależnych, które powinny przedstawiać ogół cech zgłaszanego wynalazku bądź kilku wynalazków ujętych w jednym zgłoszeniu, w zgłoszeniu może występować odpowiednia liczba zastrzeżeń zależnych dla przedstawienia wariantów wynalazku lub sprecyzowania cech wymienionych w zastrzeżeniu niezależnym lub innym zastrzeżeniu zależnym.
Skrót opisu powinien zawierać zwięzłą i jasną informację określającą przedmiot i charakterystyczne cechy techniczne wynalazku oraz wskazanie jego przeznaczenia, jeżeli nie wynika to z określenia samego przedmiotu.

Rysunki powinny w sposób czytelny, w połączeniu z opisem i zastrzeżeniami patentowymi, odtwarzać przedmiot wynalazku w ujęciu schematycznym, bez tekstu, z wyjątkiem pojedynczych wyrazów, gdy są one konieczne. Zgłoszenie może zawierać kilka arkuszy rysunków. Na jednym arkuszu może znajdować się więcej niż jedna figura, lecz wyraźnie oddzielona jedna od drugiej.

Przeczytaj koniecznie Czym jest patent i jakie uprawnienia się z nim wiążą?

Dopiero zgłoszenie wynalazku, które obejmuje co najmniej wyżej opisane elementy, a więc podanie oraz części wyglądające zewnętrznie na opis wynalazku i na zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe, daje podstawę do uznania zgłoszenia za dokonane. Jeżeli zaistniałby braki w zgłoszeniu Urząd Patentowy wyznacza postanowieniem, pod rygorem umorzenia postępowania, termin do uzupełnienia zgłoszenia, jeżeli stwierdzi, że nie zawiera ono wszystkich wymienionych części. Jeżeli zgłoszenie zostanie uzupełnione uznaje się je za dokonane w dniu wpłynięcia do Urzędu ostatniego brakującego dokumentu.

Nieco inaczej kształtuje się sytuacja, jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi, że zgłoszenie wynalazku nie zawiera rysunków, na które w zgłoszeniu powołuje się zgłaszający. Wówczas zostaje on wezwany postanowieniem, pod rygorem uznania za niebyłe powołania się na rysunki, do uzupełnienia zgłoszenia w wyznaczonym terminie. Jeżeli zgłoszenie zostanie uzupełnione, uważa się je za dokonane w dniu wpłynięcia do Urzędu Patentowego ostatniego brakującego rysunku.

Zgłoszenia może dokonać zarówno sam twórca wynalazku, jak również inny podmiot. Jeżeli jednak zgłaszający nie jest twórcą wynalazku, powinien w podaniu wskazać twórcę i podstawę swego prawa do uzyskania patentu.