Odpowiedzialność kilku pracowników za wyrządzoną szkodę w mieniu pracodawcy

Z kolei regulację odpowiedzialności materialnej kilku pracowników kodeks pracy dzieli na:
1. odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez kilku pracowników zawartą w art. 118 kodeksu pracy oraz
2. odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez kilku pracowników, którym łącznie na podstawie umowy zostało powierzone mienie z obowiązkiem zwrotu lub do rozliczenia się – art. 125 kodeksu pracy.

Pierwszy przypadek ulega dalszemu podziałowi, co uzależnione jest tego czy pracownicy wyrządzili szkodę pracodawcy z winy nieumyślnej, czy też z winy umyślnej? Podobnie jak w przypadku odpowiedzialności jednego pracownika wina stanowi jedną z przesłanek odpowiedzialności.

Wina umyślna zachodzi wówczas, gdy czyn został popełniony z zamiarem bezpośrednim, bądź ewentualnym. Zamiar bezpośredni oznacza, że pracownik chciał spowodować szkodę w mieniu pracodawcy. Zaś zamiar ewentualny cechuje się tym, że pracownik przewidywał możliwość wyrządzenia pracodawcy szkody i godził się na to.

Z kolei wina nieumyślna może mieć postać lekkomyślności lub niedbalstwa. O lekkomyślności mówimy wtedy, gdy pracownik przewiduje możliwość powstania szkody poprzez naruszenie obowiązków pracowniczych, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że jej uniknie. Z kolei niedbalstwo istnieje wtedy, gdy pracownik wyrządził szkodę, lecz nie przewidywał możliwości jej wyrządzenia, chociaż taką możliwość powinien i mógł przewidzieć.

Poza przesłanka winy muszą zostać spełnione również inne, analogiczne przesłanki, tak jak w przypadku odpowiedzialności odszkodowawczej jednego pracownika tj.:
• zaistnienie szkody, czyli uszczerbku w majątku pracodawcy powstałego bez jego woli,
• pracownik nie wykonał lub nienależycie wykonał swoje obowiązki,
• powstała szkoda jest normalnym następstwem działania lub zaniechania (braku działania) pracownika.

Bliższe omówienie wskazanych przesłanek znajduje się w artykule dotyczącym odpowiedzialności odszkodowawczej pracownika.

W sytuacji, w której kliku (lub więcej) pracowników wyrządziło szkodę z winy nieumyślnej szkodę w mieniu pracodawcy, art. 118 kodeksu pracy stanowi, że każdy z nich będzie odpowiadał tylko co do części szkody, do powstania której się przyczynił i stosownie do stopnia winy. W tym wypadku na pracodawcy spoczywa ciężar dowodu, a tym samym wykazanie stopnia winy i stopnia przyczynienia się danego pracownika do powstania szkody.

Wyjątkowo, jeżeli nie jest możliwe ustalenie przez pracodawcę stopnia przyczynienia się oraz winy poszczególnych pracowników do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach kwotowo równych. Należy jednak pamiętać, że przy winie nieumyślnej pracowników, nie zachodzi odpowiedzialność solidarna (uchwała SN z dnia 30 maja 1975 r. – V PZP 3/75), ponieważ pracodawca może dochodzić odszkodowania oddzielnie, w konkretnych częściach wobec pracowników. Nie może zdarzyć się tak, że pracownik odpowiadający za szkodę z winy nieumyślnej, będzie odpowiadał również za szkodę wyrządzoną przez jego współpracowników.