REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Identyfikacja strumieni wartości

Jerzy Fiuk
Doradca ekonomiczny
strumienie wartości
strumienie wartości
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Po przeczytaniu tego tekstu nie nabędziemy, niestety, umiejętności identyfikowania strumieni wartości w firmie. Zakładam jednak, że może uda mi się zachęcić czytelnika do poznania tej formy analizy działalności przedsiębiorstwa, a przynajmniej zwrócę na nią uwagę. Być może bardziej niż dotychczas dostrzeżemy fakt, że tylko część naszej aktywności gospodarczej ma znaczenie dla klientów i za tę część oni nam płacą , kiedy świadczymy im usługi czy produkujemy dla nich towary. Klienci nie zapłacą nam za organizowane dla naszych pracowników szkolenia. Nie zapłacą też za zebrania i narady, albo słabo zoptymalizowany proces produkcyjny, czy niezbyt potrzebne, nowe, stanowisko pracy dla będącego w potrzebie znajomego czy członka rodziny. Za to zapłaci nasze przedsiębiorstwo, pomniejszając tym samym swoje zyski.

REKLAMA

Dlaczego więc wykonujemy te "inne" czynności, jeśli dla naszych klientów są one obojętne, a dla nas to ma być strata czasu, energii i najczęściej dodatkowe koszty? Jest tak z różnych powodów. Po pierwsze, nie wszystko co nie ma wartości dla klienta, można wyeliminować (choć zawsze warto jest minimalizować) np. narady, czy kontrolę jakości. Po drugie, bo tak się nauczyliśmy; bo nigdy nie analizowaliśmy sekwencji działań na tyle dokładnie by wyeliminować czynności zbędne; bo w zastanych warunkach (np. przy danym ustawieniu maszyn) nie można inaczej; bo bez dostatecznej analizy zaadaptowaliśmy cudze rozwiązanie na własny użytek itp.  W efekcie, cierpi na tym nasza efektywność. Chcemy ją poprawiać. Rozwiązania upatrujemy np. w unowocześnieniu technologii produkcji; w rozbudowie firmy czy ekspansji na nowe rynki. Ale to nie zawsze właściwy kierunek. Bardo często, efektywność daje się poprawić, znacznie mniejszymi nakładami, eliminując marnotrawstwo w obszarze tego, co robimy do tej pory. 

REKLAMA

Ktoś powie, że tak właśnie zazwyczaj robi. To prawda. Ale twierdzę, że jeżeli wcześniej, nie przeprowadzi się metodycznej analizy co tak naprawdę jest "strumieniem wartości" dla produkowanego, przez naszą firmę, wyrobu, czy grupy wyrobów albo usług, to nie mamy szansy na metodyczne podejście do problemu i na rzeczywiście duże efekty w tym zakresie.   

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

*

Wyobraźmy sobie, że jesteśmy malarzem pokojowym i otrzymujemy zlecenie remontu mieszkania. Realizacja takiej usługi, to ciąg różnych czynności, wykonywanych w określonej sekwencji. Tych czynności będzie naprawdę wiele. Powiedzmy, że to są wypracowane przez nas i zaadoptowane z obserwowanej praktyki innych, procedury postępowania. Choć, ogólnie rzecz ujmując, każdy fachowiec będzie je realizować dosyć podobnie, to jednak na pewno nie identycznie. Na przykład: jeden będzie starał się od razu zinwentaryzować i zgromadzić wszystkie niezbędne materiały i narzędzia; drugi uzna, że teraz postara się o to, co potrzebuje teraz, a pozostałe rzeczy będzie dokupować w miarę potrzeb. Również w samym procesie technologicznym wykonywania remontu na pewno wystąpią różnice. Ktoś będzie zawsze używać gruntu przed malowaniem, bo to uważa za niezbędne. Drugi, użyje gruntu tylko w niektórych przypadkach, osobiście kwalifikując powierzchnię, która tego wymaga itd. Tak też będzie jeśli za przykład weźmiemy pracę krawca; programisty komputerowego, albo architekta zieleni. Nie inaczej w przypadku każdej innej usługi. To samo zaobserwujemy również w produkcji. Bez znaczenia wielkość firmy, branża czy forma własności. Identycznie będzie jeśli prześledzimy pracę: urzędników; pracowników służb medycznych czy mundurowych. Wszędzie mamy do czynienia z procedurami postępowania. Jedne z nich są bardziej sformalizowane, drugie mniej. Niektóre procedury są precyzyjne i ich przestrzeganie jest surowo egzekwowane, inne raczej przypominają rytuał i są bliższe tradycji, niż potrzebie ścisłego przestrzegania reżimu technologicznego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Gospodarowanie kredytem handlowym w firmie cz. I.

Łatwo zauważymy też, że porównując pacę (jeśli to tylko możliwe) dwóch równie utalentowanych krawców, jeden z nich jest jakby sprawniejszy. Czas od pierwszej przymiarki do otrzymania gotowego ubrania jest u niego krótszy.  Albo inny przykład. Urzędnicy. Jeden tonie w papierach i widać jak przytłacza go nadmiar obowiązków, a inny wygląda jak by nie miał nic pilnego do zrobienia. Obydwaj pracują w tym samym dziale, realizują podobne sprawy, a przełożony nie zauważa żeby jeden z nich odznaczał się mniejszą liczbą załatwionych spraw, choć wyraźnie widać, że pierwszy urzędnik pracuje więcej. Czasami nawet zostaje w pracy po godzinach.  Powyższe możemy odnieść nie tylko do pracy pojedynczych osób. Opisana prawidłowość będzie dotyczyć zespołów pracujących nad jakimś projektem; czy całych przedsiębiorstw oraz innych, może jeszcze większych organizacji.

Wykorzystywanie informacji księgowej i analizy wskaźnikowej w bieżącej działalności firmy.

Przyjrzyjmy się nieco bliżej takim sekwencjom działań. Otóż jeśli je przeanalizować, to okaże się, że  będziemy mogli wyróżnić tam po pierwsze, ścieżkę przepływu informacji; po drugie, ścieżkę wykonywanych czynności i przepływu materiałów. Skoncentrujmy się na tej drugiej ścieżce. Zawiera ona "Czynności Dające Wartość" (CDW) i "Czynności Nie Dające Wartości" (CNDW). Ten podział na CDW i CNDW jest waży. Pozwala bowiem zlokalizować źródła niskiej efektywności i eliminować je. Czynnościami Dającymi Wartość nazywamy te wszystkie działania, za które nasz klient jest skłonny nam zapłacić - to jest nasz strumień wartości. Za CNDW klient nam nie zapłaci. Wykonujemy je, ponosimy z tego tytułu koszty, ale klient za to płacić nie będzie. Tak więc ograniczanie CNDW to eliminowanie marnotrawstwa.

Wady Lean Management


REKLAMA

Załóżmy, że mamy niewielki zakład produkcyjny. Produkujemy proste elementy stalowe na dużą skalę. Proces technologiczny można łatwo opisać: "Trzeba kupić stal i inne komponenty potrzebne do produkcji, Stal trzeba pociąć i wygiąć w odpowiednie elementy; następnie trzeba je zgrzać, pomalować; wysuszyć; zapakować i odesłać odbiorcy."

Możemy przyjąć, że są to CDW[i]. A CNDW, a więc za co nam klient nie zapłaci? To, trzeba by było bardzo precyzyjnie ustalić, w każdym konkretnym przypadku. Zależy to od wielu uwarunkowań. Ale na pewno klient nie będzie nam płacić za to, że mamy zapasy produkcji w toku, czy zapasy wyrobów gotowych. Nie zapłaci nam za kontrolę jakości; za czas przezbrojenia maszyny albo oczekiwania operatora maszyny na dostarczenie półfabrykatów; za przewożenie półfabrykatów z jednego miejsca na drugie tylko dlatego, że kolejne stanowiska produkcyjne są od siebie oddalone i są przemieszane. Charakterystyczne, że z dosyć dużą łatwością optymalizujemy CDW. Natomiast w przypadku CNDW robimy to na zdecydowanie zbyt małą skalę lub w ogóle tego nie robimy w sposób systemowy, bo nie wydzielamy CNDW w firmie. A to właśnie tam tkwi przysłowiowe 80% możliwości redukcji kosztów i znajdowania oszczędności.

Wynagradzanie pracowników w firmie - niektóre patologie

Narzędziem ułatwiającym eliminowanie tych niekorzystnych zjawisk jest "Mapowanie Strumieni Wartości"[ii]. Narzędzie pozwala je identyfikować. Jest to graficzne przedstawienie całego procesu produkcyjnego dla danego produktu; grupy produktów czy usług, na jednej płaszczyźnie.  Zaznacza się tam przepływ informacji i przepływ materiałów czy półfabrykatów. Podawane są czasy i miejsca składowania oraz czasy procesów produkcji na kolejnych stanowiskach roboczych.  Niekiedy można ze zdziwieniem zauważyć, że efektywny proces produkcyjny (czas dodawania wartości) to, w gruncie rzeczy, niewielki ułamek czasu względem całego czasu przejścia od momentu zakupu surowców i materiałów, do momentu wysyłki wyrobów gotowych klientowi. Bywa, że ten pierwszy można liczyć w minutach lub godzinach (wyłączam przypadki, kiedy konieczne staje się sezonowanie półproduktów), a ten drugi, liczony jest w dniach czy tygodniach.

Identyfikowanie strumieni wartości  poprzez ich mapowanie, to ważne narzędzie planistyczne. Mając graficzne przedstawienie stanu obecnego, możemy pokusić się o zaplanowanie stanu przyszłego - porządnego.  W przejrzysty sposób można przedstawić przebiegi informacji i materiałów oraz dostrzec potencjalne rezerwy, które będą możliwe do wykorzystania w danych warunkach lub po zmianie tych warunków, jeśli jest to przydane i wykonalne. Narzędzie to daje też możliwość wykorzystywania potencjału załogi w planowaniu stanu oczekiwanego. To pracownicy produkcyjni najlepiej wiedzą co nie pozwala im skupić się na najważniejszych czynnościach. Można się tego dowiedzieć pytając ich o to, a identyfikacja strumieni wartości jest tu bardzo dobrym pretekstem.

Funkcje kierownicze w zarządzaniu - kontrolowanie, etapy



[i] W praktyce, nie w ten sposób wyznacza się CDW.  Opis dokładnej metodyki daleko wykracza poza ramy tego tekstu.

[ii] Wyśmienitym podręcznikiem opisującym technologię mapowania strumieni wartości, jest praca M.Rothera i J.Sooka - "Naucz się widzieć - eliminacja marnotrawstwa poprzez mapowanie strumieni wartości". Wydane przez Lean Enterprise Institute Polska. Wrocław 2009r.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA