Czym jest rachunek przepływów pieniężnych?

Podmioty te zostały wymienione w art. 64 ust.1 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.):

1. banki, zakłady ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji;
2. jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;
3. jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
4. spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;
5. pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób;
b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro;
c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Rachunek przepływów pieniężnych informuje o sposobie pozyskiwania i wykorzystania przez jednostkę środków pieniężnych w danym roku obrotowym. Pozwala ocenić sytuację finansową badanej jednostki oraz jej zdolność płatniczą, zdolność do zaciągania kredytów oraz zdolność do terminowego regulowania płatności, innymi słowy określa czy jednostka jest płynna finansowo. 

Rachunek przepływów pieniężnych sporządzany jest na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych metodą bezpośrednią lub pośrednią. Dane do sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych pochodzą z bilansu oraz rachunku zysków i strat.

Polecamy: Czy finansować działalność gospodarczą funduszami pożyczkowymi?

Dzięki temu elementowi sprawozdania finansowego dowiemy się jakie zmiany zaszły w ciągu roku w stanie środków pieniężnych oraz w jakim stopniu przyczyniła się do tego działalność operacyjna, inwestycyjna i finansowa. W rachunku przepływów pieniężnych należy uwzględnić wszystkie wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej jednostki, z wyjątkiem wpływów i wydatków będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków pieniężnych, przy czym dla właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych:

1. przez działalność operacyjną rozumie się podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności, niezaliczone do działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;
2. przez działalność inwestycyjną (lokacyjną) rozumie się nabywanie lub zbywanie składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści;
3. przez działalność finansową rozumie się pozyskiwanie lub utratę źródeł finansowania [zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału (funduszu) własnego i obcego w jednostce] oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści.

Rachunek przepływów pieniężnych składa się z:

1. części A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej;
2. części B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej;
3. części C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej;
4. części D. Przepływy pieniężne netto razem;
5. części E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych;
6. części F. Środki pieniężne na początek okresu;
7. części G. Środki pieniężne na koniec okresu.

Istotą metody bezpośredniej jest zestawienie wpływów i wydatków środków pieniężnych w ciągu roku obrotowego. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej obejmują:

• wpływy ze sprzedaży i inne wpływy z działalności operacyjnej;
• wydatki dotyczące: dostaw i usług, wynagrodzeń netto, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń, podatków i opłat o charakterze publiczno-prawnym oraz innych wydatków operacyjnych;

Przy metodzie pośredniej, ustalając przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej należy zysk lub stratę ustalone metodą memoriałową skorygować o różne pozycje korygujące, aby doprowadzić te wielkości do wymiaru liczonego metodą kasową. Pozycje korygujące to:

• pozycje niepieniężne: amortyzacja, rezerwy, straty i zyski z tytułu różnic kursowych;
• pozycje wpływające na wynik finansowy jednostki, ale nie związane z działalnością operacyjną ale dotyczące działalności inwestycyjnej lub finansowej;
• zmiany stanu należności, zobowiązań, rozliczeń międzyokresowych:

1. zmiany stanu zapasów – wzrost stanu zapasów powoduje zamrożenie gotówki i wykazuje się go w rachunku przepływów pieniężnych ze znakiem „-” i odwrotnie
2. wzrost lub spadek zapasów ustala się porównując stan początkowy i końcowy zapasów wykazany w bilansie za dany rok obrotowy
3. zmiany stanu należności i roszczeń – wzrost należności wpływa na zmniejszenie ilości gotówki w dyspozycji jednostki, co ujmuje się w rachunku ze znakiem „-” i odwrotnie
4. zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych i funduszów specjalnych

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej obejmują:

• wpływy ze zbycia wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych;
• wpływy ze zbycia inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne;
• wpływy z aktywów finansowych (zbycie aktywów finansowych, dywidendy, udziały w zyskach, odsetki, spłaty pożyczek);
• pozostałe wpływy inwestycyjnej;
• wydatki bezpośrednio związane z ww. tytułów wpływów.

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej obejmują:

1. Wpływy:

• emisja akcji, wydanie innych instrumentów kapitałowych, dopłaty do kapitału;
• kredyty i pożyczki;
• emisja dłużnych papierów wartościowych;
• inne wpływy finansowe.

2. Wydatki:

• nabycie udziałów (akcji) własnych;
• wypłata dywidend i inne wypłaty na rzecz właściciela;
• inne wydatki z tytułu podziału zysku;
• spłaty kredytów i pożyczek;
• wykup dłużnych papierów wartościowych;
• płatności z tytułu leasingu finansowego;
• wydatki z tytułu innych zobowiązań finansowych;
• odsetki;
• inne wydatki finansowe.

Pełen zakres elementów rachunków przepływów pieniężnych metodą bezpośrednią i pośrednią znajduje się w załączniku nr 1 znowelizowanej ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku. Metodę sporządzania rachunku przepływów pieniężnych wybiera kierownik jednostki. 

Polecamy: serwis Biuro rachunkowe

Chcesz dowiedzieć się więcej, skorzystaj z naszych programów >>

INFORLEX Klasyfikacja Budżetowa – program dla księgowych jednostek budżetowych

Tylko teraz

199,00 zł

Przejdź do sklepu