REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak chronić dobra osobiste?

Marek Pasiński
Radca prawny
Anna  Trela
Aplikant radcowski

REKLAMA

REKLAMA

Problem ochrony dóbr osobistych dotyczy zarówno osób fizycznych jak i osób prawnych. Przedsiębiorcy (zarówno indywidualni jak i spółki) powinni szczególnie znać zasady tej ochrony, bo brak reakcji na naruszanie tych dóbr może doprowadzić do utraty renomy niezbędnej dla funkcjonowania na każdym rynku.

Czym są dobra osobiste?

Dobra osobiste są to przysługujące każdemu człowiekowi i podlegające ochronie prawnej wartości związane z daną osobą. Katalog niektórych, można powiedzieć tych najważniejszych dóbr osobistych, znajduje się w art. 23 Kodeksu Cywilnego.

REKLAMA

Wymienione tam dobra (np. zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek) nie stanowią jednak wyczerpującego zbioru, co oznacza, że ochronie mogą podlegać także inne nieuwzględnione w ustawie dobra.

Wynika to także z orzecznictwa Sądu Najwyższego, który w wyroku z dnia 16 lipca 1993r. (I PZP 28/93) uznał poprawność takiego stanowiska, stwierdzając, że uznanie, czy mamy do czynienia z dobrem osobistym zależy od wielu czynników. Sąd Najwyższy stwierdził, że pojęcie dobra należy odnosić do określonego poziomu rozwoju technologicznego i cywilizacyjnego, a także przyjętych w społeczeństwie zasad moralnych i prawnych, istniejącego rodzaju stosunków społecznych, gospodarczych czy nawet politycznych.

Zobacz: Kiedy potrzebne są koncesje, zezwolenia, wpis do rejestru działalności regulowanej, licencje i uprawnienia zawodowe

Komu przysługuje ochrona dóbr osobistych?

REKLAMA


Zasadniczo ochrona dóbr osobistych przysługuje osobom fizycznym, jednak ustawodawca zapewnił też ochronę dobrom osób prawnych. Wynika to wprost z art. 43 Kodeksu Cywilnego, który nakazuje odpowiednie stosowanie w stosunku do osób prawnych, przepisów o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tym samym oznacza to, że ochronie podlegają również przedsiębiorstwa posiadające osobowość prawną. Dyskusyjny jest natomiast pogląd, że z ochrony dóbr osobistych mogą korzystać - poza osobami fizycznymi i prawnymi - także niektóre organizacje nie posiadające osobowości prawnej. Wymienia się tu przede wszystkim spółki jawne i komandytowe.

W przypadku przedsiębiorcy prowadzącego samodzielną działalność, może on ubiegać się o ochronę swoich własnych dóbr osobistych jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą pod konkretną nazwą.

Natomiast w przypadku spółki cywilnej, nie ma na gruncie obowiązujących przepisów podstaw do nadania jej odrębnej nazwy. Tym samym oznacza to, że nie ma też środków prawnych wynikających z art. 43 KC do ochrony nazwy nadanej przez wspólników dla identyfikacji ich wspólnej działalności.

REKLAMA

Ochrona byłaby możliwa tylko w przypadku, gdy stosowana przez wspólników wspólnie nazwa będzie identyczna z nazwą używaną przez każdego z nich jako przedsiębiorcę, wówczas zastosowanie miałby art. 23 KC. Ponadto przedsiębiorcy, będący osobami fizycznymi, w tym wspólnikami spółek cywilnych, mogą sięgać do przepisu normującego ochronę firmy, czyli do art. 4310 Kodeksu Cywilnego.

Jakie dobra osoby prawnej podlegają ochronie?

Dobra osobiste osoby prawnej nie są tożsame z dobrami osoby fizycznej. Nie można w przypadku przedsiębiorstw dochodzić ochrony takich dóbr jak zdrowie, swoboda sumienia lub kult zmarłych. Z pewnością można jednak domagać się ochrony wizerunku, renomy, tajemnicy korespondencji oraz nazwy, która zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października 1991 r. (I ACr 400/90) ma w stosunkach prawnych w jakie wchodzi takie znaczenie, jak dla osoby fizycznej przedstawia jej nazwisko. Z pewnością katalog dóbr osobistych osoby prawnej jest również katalogiem otwartym. 

Niewątpliwie zaś podlegającym ochronie dobrem osobistym zarówno osoby fizycznej, jak i osoby prawnej jest jej dobra sława. Naruszenie dobrej sławy osoby prawnej może nastąpić przede wszystkim przez zarzucenie tej osobie, a w szczególności jej organom, niewłaściwego postępowania mogącego ją narazić na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania działalności. Nadto symbol osoby prawnej będący nośnikiem jej tożsamości w zewnętrznym odbiorze, podobnie jak nazwa stanowi dobro osobiste i podlega ochronie na podstawie art. 24 w zw. z art. 43 KC. 

Nazwa przedsiębiorcy podlega także szczególnej ochronie przed inną konkurencyjną nazwą i w związku z tym, dla ochrony swojej nazwy przedsiębiorca może pozwać do sądu podmiot posługujący się nazwą podobną, która może wprowadzać w błąd co do tożsamości danej firmy (kojarzyć ją z inną). Naruszenie prawa do firmy następuje nie tylko wtedy, gdy osoba nieuprawniona rejestruje na swoją rzecz pełną nazwę osoby prawnej, lecz także wtedy, gdy dokonuje zgłoszenia w celu uzyskania ochrony części nazwy, jeżeli ta część ma charakter wyróżniający.

Jak faktycznie można chronić dobro osobiste swojej firmy

W pierwszej kolejności należy ustalić kto, kiedy, jakim zachowaniem i jakiemu dobru osobistemu zagraża. Wówczas zgodnie z art. 24 można żądać od tej osoby zaniechania takiego konkretnego działania. Warunkiem jest jednak bezprawny charakter takiej czynności. Jeśli natomiast dojdzie już do naruszenia dobra, wówczas można żądać, aby osoba naruszająca dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia, w tym szczególnie do złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Treść, jak i formę takiego oświadczenia można samemu zaproponować, ale należy wziąć pod uwagę sposób dokonania naruszenia i zaproponować formę adekwatną. Dla przykładu – można żądać np. od gazety opublikowania oświadczenia z przeprosinami co najmniej na tej samej stronie, o takiej samej wielkości, co artykuł, który naruszył dobra danego przedsiębiorcy (o ile umieszczony był bezprawnie, tj. bez zgody przedsiębiorcy). 

Ponadto można żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Żądając zadośćuczynienia należy wykazać, że w wyniku naruszenia, przedsiębiorca doznał krzywdy, a działanie osoby naruszającej było zawinione, choć niekoniecznie umyślne. Za krzywdę należy uznać w tym przypadku zwłaszcza psychiczne cierpienia, stresy wywołane naruszeniem. 

Zadośćuczynienie nie pełni roli kary, ale ma pełnić funkcję prewencyjno-represyjną. Powinno bowiem powstrzymywać od dopuszczania się podobnych naruszeń w przyszłości zarówno przez osobę, która już dokonała naruszenia, jak i przez inne podmioty. 

Zobacz: Co z atestami dla zabawek importowanych z krajów azjatyckich?

Jeśli natomiast naruszenie dobra doprowadziło do szkody w majątku przedsiębiorcy, może domagać się on naprawienia jej na zasadach ogólnych, w tym wypłaty odpowiedniego odszkodowania. Wówczas trzeba wykazać, jaką szkodę poniósł przedsiębiorca, podać wysokość i wykazać związek szkody z działaniem osoby naruszającej dobro.

Szkodą nie muszą być tylko faktycznie poniesione straty, ale także potencjalnie utracone zyski. Przykładowo, jeśli działanie doprowadziło do pogorszenia wizerunku przedsiębiorcy, jego wiarygodności, wyobrażenia o stanie wypłacalności, a co za tym idzie utrudniło np. uzyskanie kredytu, zniechęciło kontrahentów do współpracy, można wówczas, po wyliczeniu ewentualnych zysków, domagać się ich zapłaty.

W celu ochrony naruszonego dobra, należy skierować do Sądu Okręgowego pozew, w którym opisana zostanie osoba (bądź osoby) i zachowanie naruszające dobro, a także skutki naruszenia. Opłata sądowa od pozwu jest stała i wynosi 600zł.

Należy jednak zwrócić uwagę, że w przypadku domagania się poza oświadczeniem „prostującym”, także zadośćuczynienia lub odszkodowania, sąd może wezwać o uzupełnienie kwoty i wówczas opłata wzrośnie odpowiednio o 5% z żądanej kwoty majątkowej. Dla przykładu, jeśli przedsiębiorca domaga się od osoby, która dokonała naruszenia, oświadczenia ze sprostowaniem oraz 10 tyś. złotych tytułem zadośćuczynienia, to opłata sądowa będzie wynosiła 600 zł + 500 zł (5% z kwoty 10 tyś. zł). Powyższa kwestia zależy od praktyki danego Sądu.

Marek Pasiński – Radca Prawny
Anna Trela – Aplikant radcowski

Kancelaria Radcy Prawnego w Krakowie www.pasinski.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Hipermarkety tańsze niż dyskonty? Gdzie bardziej opłaca się robić zakupy?

    W sklepach ceny wciąż rosną, ale w niektórych trochę wolniej. Gdzie teraz opłaca się robić zakupy? Co lepiej kupić w dyskoncie a co w supermarkecie? Czy w najbliższym czasie można spodziewać się, że we wszystkich sklepach wzrost rdr. będzie jednocyfrowy? 

    Pożary paneli fotowoltaicznych. Jak zminimalizować ryzyko?

    Jak każdy inny rodzaj instalacji, fotowoltaika jest narażona na usterki i awarie: przegrzanie, uszkodzenia, przepięcia, a w skrajnych przypadkach nawet na pożary. Chociaż do zaprószenia ognia dochodzi bardzo rzadko, zawsze trzeba pamiętać o środkach ostrożności. Jak zminimalizować ryzyko awarii?

    Ze sztuczną inteligencją logistyka nie będzie już taka sama

    Sztuczna inteligencja w logistyce to przyszłość. W łańcuch dostaw z użyciem AI chce zainwestować już ponad 60% firm. Co może ułatwić ta technologia? 

    Nowy trend - zmiana okularów co sezon?

    Okulary jako element stylizacji i w dodatku regularnie wymieniany zgodnie z trendami już nikogo nie dziwi. Przychody na rynku okularów są coraz wyższe i będą się jeszcze zwiększać. Nie tylko ze względu na starzejące się społeczeństwo. 

    REKLAMA

    Bezpieczeństwo w leśnictwie. Apel przedsiębiorców o interwencję państwa

    W obliczu rosnącej liczby tragicznych wypadków w leśnictwie, przedsiębiorcy leśni wzywają do pilnej reakcji ze strony państwa. Postulują o zwiększenie nadzoru nad Lasami Państwowymi, odpolitycznienie kadr oraz opracowanie strategii dla sektora leśno-drzewnego. Ale czy ich głos zostanie wysłuchany?

    Pieniądze dla rolników uprawiających kukurydzę. Do 80 proc. kwoty wynikającej z niezapłaconych faktur lub rachunków. Do kiedy wnioski?

    Do 6 października 2023 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przyjmuje wnioski o pomoc finansową dla producenta rolnego, który w 2022 r. lub 2023 r. co najmniej raz nie otrzymał zapłaty za sprzedaną kukurydzę - poinformowała Agencja.

    Czy Technologia Internetu Rzeczy zrewolucjonizuje sektor farmaceutyczny?

    Łańcuch dostaw w sektorze farmaceutycznym to duże wyzwanie - bezpieczeństwo i jakość produktu jest obwarowana licznymi uregulowaniami i przepisami. Systemy i urządzenia oparte o technologię Internetu Rzeczy – IoT (z ang. Internet of Things) wydają się logicznym rozwiązaniem. 

    Startupy to nie korporacje. Jak przyciągnąć właściwe startupy i nie stracić pieniędzy?

    Czy granty są niezbędne, aby przyciągnąć najlepsze startupy do Polski? Niekoniecznie! Czy tylko startupy oparte na unikalnej technologii mają szansę na sukces? Także nie! Startupy trzeba najpierw zrozumieć.  

    REKLAMA

    Przedsiębiorcy powoli wychodzą na prostą? Częściej niż rok temu odwieszają firmy

    Jak wygląda obecnie sytuacja jednoosobowych działalności gospodarczych? Ile wniosków o otwarcie działalności wpłynęło w pierwszym półroczu? Ile odnotowano zawieszeń, wznowień i wniosków dotyczących zamknięcia? Jak to wyglądało w poszczególnych województwach? 

    Petsitting, czyli nowoczesna opieka nad zwierzętami. Na czym polega ta usługa?

    W dzisiejszych czasach, kiedy tempo życia jest coraz szybsze, a nasze obowiązki często wymagają od nas wyjazdów czy dłuższej nieobecności w domu, pojawia się pytanie: co zrobić z naszym pupilem? Dla wielu z nas zwierzęta są członkami rodziny, dlatego chcemy zapewnić im najlepszą opiekę. Odpowiedzią na te potrzeby jest coraz bardziej popularny petsitting. Ale co to dokładnie jest za usługa i dlaczego warto z niego skorzystać?

    REKLAMA