REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jak chronić dobra osobiste?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marek Pasiński
Radca prawny
Anna  Trela
Aplikant radcowski
Jak należy chronić dobra osobiste?
Jak należy chronić dobra osobiste?

REKLAMA

REKLAMA

Problem ochrony dóbr osobistych dotyczy zarówno osób fizycznych jak i osób prawnych. Przedsiębiorcy (zarówno indywidualni jak i spółki) powinni szczególnie znać zasady tej ochrony, bo brak reakcji na naruszanie tych dóbr może doprowadzić do utraty renomy niezbędnej dla funkcjonowania na każdym rynku.

Czym są dobra osobiste?

Dobra osobiste są to przysługujące każdemu człowiekowi i podlegające ochronie prawnej wartości związane z daną osobą. Katalog niektórych, można powiedzieć tych najważniejszych dóbr osobistych, znajduje się w art. 23 Kodeksu Cywilnego.

REKLAMA

REKLAMA

Wymienione tam dobra (np. zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek) nie stanowią jednak wyczerpującego zbioru, co oznacza, że ochronie mogą podlegać także inne nieuwzględnione w ustawie dobra.

Wynika to także z orzecznictwa Sądu Najwyższego, który w wyroku z dnia 16 lipca 1993r. (I PZP 28/93) uznał poprawność takiego stanowiska, stwierdzając, że uznanie, czy mamy do czynienia z dobrem osobistym zależy od wielu czynników. Sąd Najwyższy stwierdził, że pojęcie dobra należy odnosić do określonego poziomu rozwoju technologicznego i cywilizacyjnego, a także przyjętych w społeczeństwie zasad moralnych i prawnych, istniejącego rodzaju stosunków społecznych, gospodarczych czy nawet politycznych.

Zobacz: Kiedy potrzebne są koncesje, zezwolenia, wpis do rejestru działalności regulowanej, licencje i uprawnienia zawodowe

REKLAMA

Komu przysługuje ochrona dóbr osobistych?


Zasadniczo ochrona dóbr osobistych przysługuje osobom fizycznym, jednak ustawodawca zapewnił też ochronę dobrom osób prawnych. Wynika to wprost z art. 43 Kodeksu Cywilnego, który nakazuje odpowiednie stosowanie w stosunku do osób prawnych, przepisów o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tym samym oznacza to, że ochronie podlegają również przedsiębiorstwa posiadające osobowość prawną. Dyskusyjny jest natomiast pogląd, że z ochrony dóbr osobistych mogą korzystać - poza osobami fizycznymi i prawnymi - także niektóre organizacje nie posiadające osobowości prawnej. Wymienia się tu przede wszystkim spółki jawne i komandytowe.

W przypadku przedsiębiorcy prowadzącego samodzielną działalność, może on ubiegać się o ochronę swoich własnych dóbr osobistych jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą pod konkretną nazwą.

Natomiast w przypadku spółki cywilnej, nie ma na gruncie obowiązujących przepisów podstaw do nadania jej odrębnej nazwy. Tym samym oznacza to, że nie ma też środków prawnych wynikających z art. 43 KC do ochrony nazwy nadanej przez wspólników dla identyfikacji ich wspólnej działalności.

Ochrona byłaby możliwa tylko w przypadku, gdy stosowana przez wspólników wspólnie nazwa będzie identyczna z nazwą używaną przez każdego z nich jako przedsiębiorcę, wówczas zastosowanie miałby art. 23 KC. Ponadto przedsiębiorcy, będący osobami fizycznymi, w tym wspólnikami spółek cywilnych, mogą sięgać do przepisu normującego ochronę firmy, czyli do art. 4310 Kodeksu Cywilnego.

Jakie dobra osoby prawnej podlegają ochronie?

Dobra osobiste osoby prawnej nie są tożsame z dobrami osoby fizycznej. Nie można w przypadku przedsiębiorstw dochodzić ochrony takich dóbr jak zdrowie, swoboda sumienia lub kult zmarłych. Z pewnością można jednak domagać się ochrony wizerunku, renomy, tajemnicy korespondencji oraz nazwy, która zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października 1991 r. (I ACr 400/90) ma w stosunkach prawnych w jakie wchodzi takie znaczenie, jak dla osoby fizycznej przedstawia jej nazwisko. Z pewnością katalog dóbr osobistych osoby prawnej jest również katalogiem otwartym. 

Niewątpliwie zaś podlegającym ochronie dobrem osobistym zarówno osoby fizycznej, jak i osoby prawnej jest jej dobra sława. Naruszenie dobrej sławy osoby prawnej może nastąpić przede wszystkim przez zarzucenie tej osobie, a w szczególności jej organom, niewłaściwego postępowania mogącego ją narazić na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania działalności. Nadto symbol osoby prawnej będący nośnikiem jej tożsamości w zewnętrznym odbiorze, podobnie jak nazwa stanowi dobro osobiste i podlega ochronie na podstawie art. 24 w zw. z art. 43 KC. 

Nazwa przedsiębiorcy podlega także szczególnej ochronie przed inną konkurencyjną nazwą i w związku z tym, dla ochrony swojej nazwy przedsiębiorca może pozwać do sądu podmiot posługujący się nazwą podobną, która może wprowadzać w błąd co do tożsamości danej firmy (kojarzyć ją z inną). Naruszenie prawa do firmy następuje nie tylko wtedy, gdy osoba nieuprawniona rejestruje na swoją rzecz pełną nazwę osoby prawnej, lecz także wtedy, gdy dokonuje zgłoszenia w celu uzyskania ochrony części nazwy, jeżeli ta część ma charakter wyróżniający.

Jak faktycznie można chronić dobro osobiste swojej firmy

W pierwszej kolejności należy ustalić kto, kiedy, jakim zachowaniem i jakiemu dobru osobistemu zagraża. Wówczas zgodnie z art. 24 można żądać od tej osoby zaniechania takiego konkretnego działania. Warunkiem jest jednak bezprawny charakter takiej czynności. Jeśli natomiast dojdzie już do naruszenia dobra, wówczas można żądać, aby osoba naruszająca dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia, w tym szczególnie do złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Treść, jak i formę takiego oświadczenia można samemu zaproponować, ale należy wziąć pod uwagę sposób dokonania naruszenia i zaproponować formę adekwatną. Dla przykładu – można żądać np. od gazety opublikowania oświadczenia z przeprosinami co najmniej na tej samej stronie, o takiej samej wielkości, co artykuł, który naruszył dobra danego przedsiębiorcy (o ile umieszczony był bezprawnie, tj. bez zgody przedsiębiorcy). 

Ponadto można żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Żądając zadośćuczynienia należy wykazać, że w wyniku naruszenia, przedsiębiorca doznał krzywdy, a działanie osoby naruszającej było zawinione, choć niekoniecznie umyślne. Za krzywdę należy uznać w tym przypadku zwłaszcza psychiczne cierpienia, stresy wywołane naruszeniem. 

Zadośćuczynienie nie pełni roli kary, ale ma pełnić funkcję prewencyjno-represyjną. Powinno bowiem powstrzymywać od dopuszczania się podobnych naruszeń w przyszłości zarówno przez osobę, która już dokonała naruszenia, jak i przez inne podmioty. 

Zobacz: Co z atestami dla zabawek importowanych z krajów azjatyckich?

Jeśli natomiast naruszenie dobra doprowadziło do szkody w majątku przedsiębiorcy, może domagać się on naprawienia jej na zasadach ogólnych, w tym wypłaty odpowiedniego odszkodowania. Wówczas trzeba wykazać, jaką szkodę poniósł przedsiębiorca, podać wysokość i wykazać związek szkody z działaniem osoby naruszającej dobro.

Szkodą nie muszą być tylko faktycznie poniesione straty, ale także potencjalnie utracone zyski. Przykładowo, jeśli działanie doprowadziło do pogorszenia wizerunku przedsiębiorcy, jego wiarygodności, wyobrażenia o stanie wypłacalności, a co za tym idzie utrudniło np. uzyskanie kredytu, zniechęciło kontrahentów do współpracy, można wówczas, po wyliczeniu ewentualnych zysków, domagać się ich zapłaty.

W celu ochrony naruszonego dobra, należy skierować do Sądu Okręgowego pozew, w którym opisana zostanie osoba (bądź osoby) i zachowanie naruszające dobro, a także skutki naruszenia. Opłata sądowa od pozwu jest stała i wynosi 600zł.

Należy jednak zwrócić uwagę, że w przypadku domagania się poza oświadczeniem „prostującym”, także zadośćuczynienia lub odszkodowania, sąd może wezwać o uzupełnienie kwoty i wówczas opłata wzrośnie odpowiednio o 5% z żądanej kwoty majątkowej. Dla przykładu, jeśli przedsiębiorca domaga się od osoby, która dokonała naruszenia, oświadczenia ze sprostowaniem oraz 10 tyś. złotych tytułem zadośćuczynienia, to opłata sądowa będzie wynosiła 600 zł + 500 zł (5% z kwoty 10 tyś. zł). Powyższa kwestia zależy od praktyki danego Sądu.

Marek Pasiński – Radca Prawny
Anna Trela – Aplikant radcowski

Kancelaria Radcy Prawnego w Krakowie www.pasinski.pl

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKO Leasing nadal na czele, rynek z wolniejszym wzrostem – leasing w 2025 roku [Gość Infor.pl]

Polski rynek leasingu po trzech kwartałach 2025 roku wyraźnie zwalnia. Po kilkunastu latach dwucyfrowych wzrostów branża wchodzi w fazę dojrzewania – prognozowany roczny wynik to zaledwie jednocyfrowy przyrost. Mimo spowolnienia, lider rynku – PKO Leasing – utrzymuje pozycję z bezpieczną przewagą nad konkurencją.

Bardzo dobra wiadomość dla firm transportowych: rząd uruchamia dopłaty do tachografów. Oto na jakich nowych zasadach skorzystają z dotacji przewoźnicy

Rząd uruchamia dopłaty do tachografów – na jakich nowych zasadach będzie przyznawane wsparcie dla przewoźników?Ministerstwo Infrastruktury 14 października 2025 opublikowało rozporządzenie w zakresie dofinansowania do wymiany tachografów.

Program GO4funds wspiera firmy zainteresowane funduszami UE

Jak znaleźć optymalne unijne finansowanie dla własnej firmy? Jak nie przeoczyć ważnego i atrakcyjnego konkursu? Warto skorzystać z programu GO4funds prowadzonego przez Bank BNP Paribas.

Fundacja rodzinna w organizacji: czy może sprzedać udziały i inwestować w akcje? Kluczowe zasady i skutki podatkowe

Fundacja rodzinna w organizacji, choć nie posiada jeszcze osobowości prawnej, może w pewnych sytuacjach zarządzać przekazanym jej majątkiem, w tym sprzedać udziały. Warto jednak wiedzieć, jakie warunki muszą zostać spełnione, by uniknąć konsekwencji podatkowych oraz jak prawidłowo inwestować środki fundacji w papiery wartościowe.

REKLAMA

Trudne czasy tworzą silne firmy – pod warunkiem, że wiedzą, jak się przygotować

W obliczu rosnącej niestabilności geopolitycznej aż 68% Polaków obawia się o bezpieczeństwo finansowe swoich firm, jednak większość organizacji wciąż nie podejmuje wystarczających działań. Tradycyjne szkolenia nie przygotowują pracowników na realny kryzys – rozwiązaniem może być VR, który pozwala budować odporność zespołów poprzez symulacje stresujących sytuacji.

Czy ochrona konsumenta poszła za daleko? TSUE stawia sprawę jasno: prawo nie może być narzędziem niesprawiedliwości

Nowa opinia Rzecznika Generalnego TSUE Andrei Biondiego może wstrząsnąć unijnym prawem konsumenckim. Po raz pierwszy tak wyraźnie uznano, że konsument nie może wykorzystywać przepisów dla własnej korzyści kosztem przedsiębiorcy. To sygnał, że era bezwzględnej ochrony konsumenta dobiega końca – a firmy zyskują szansę na bardziej sprawiedliwe traktowanie.

Eksport do Arabii Saudyjskiej - nowe przepisy od 1 października. Co muszą zrobić polskie firmy?

Każda firma eksportująca towary do Arabii Saudyjskiej musi dostosować się do nowych przepisów. Od 1 października 2025 roku obowiązuje certyfikat SABER dla każdej przesyłki – bez niego towar nie przejdzie odprawy celnej. Polskie firmy muszą zadbać o spełnienie nowych wymogów, aby uniknąć kosztownych opóźnień w dostawach.

Koszty uzyskania przychodu w praktyce – co fiskus akceptuje, a co odrzuca?

Prawidłowe kwalifikowanie wydatków do kosztów uzyskania przychodu stanowi jedno z najczęstszych źródeł sporów pomiędzy podatnikami a organami skarbowymi. Choć zasada ogólna wydaje się prosta, to praktyka pokazuje, że granica między wydatkiem „uzasadnionym gospodarczo” a „nieuznanym przez fiskusa” bywa niezwykle cienka.

REKLAMA

Dziedziczenie udziałów w spółce – jak wygląda sukcesja przedsiębiorstwa w praktyce

Wielu właścicieli firm rodzinnych nie zastanawia się dostatecznie wcześnie nad tym, co stanie się z ich udziałami po śmierci. Tymczasem dziedziczenie udziałów w spółkach – zwłaszcza w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach akcyjnych – to jeden z kluczowych elementów sukcesji biznesowej, który może zadecydować o przetrwaniu firmy.

Rozliczenie pojazdów firmowych w 2026 roku i nowe limity dla kosztów podatkowych w firmie – mniejsze odliczenia od podatku, czyli dlaczego opłaca się kupić samochód na firmę jeszcze w 2025 roku

Od 1 stycznia 2026 roku poważnie zmieniają się zasady odliczeń podatkowych co do samochodów firmowych – zmniejszeniu ulega limit wartości pojazdu, który można przyjmować do rozliczeń podatkowych. Rozwiązanie to miało w założeniu promować elektromobilność, a wynika z pakietu ustaw uchwalanych jeszcze w ramach tzw. „Polskiego Ładu”, z odroczonym aż do 2026 roku czasem wejścia w życie. Resort finansów nie potwierdził natomiast, aby planował zmienić te przepisy czy odroczyć ich obowiązywanie na dalszy okres.

REKLAMA