Potrącenie wierzytelności spółki cywilnej

Dokonanie potrącenia wierzytelności wymaga tożsamości stron, które muszą być wzajemnie dłużnikami i wierzycielami względem siebie. Taka sytuacja jest wykluczona, jeżeli dłużnikowi spółki cywilnej przysługuje wierzytelność jedynie względem jednego ze wspólników – orzekł Sąd Apelacyjny w Łodzi.

Stan faktyczny

Orzeczenie Sądu Apelacyjnego dotyczyło kwestii możliwości potrącenia wzajemnych wierzytelności. Taką możliwość przewidują przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 498 tegoż kodeksu gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

W przytoczonej sprawie pozwanej spółce z o.o. (spółce „S.”), która była dłużnikiem spółki cywilnej (spółki „N.”), przysługiwała również wierzytelność względem jednego ze wspólników spółki cywilnej „N.”. Wierzytelność ta wynikała bowiem z działalność wspólnika w innej spółce cywilnej (spółce „R.”). W związku z powyższym w sprzeciwie od nakazu zapłaty podniosła ona zarzut potrącenia swojej wierzytelności z wierzytelnością powodów (wspólników spółki cywilnej „N.”).

Czy możliwe jest potrącenie wierzytelności jaka przysługuje wspólnikom spółki cywilnej (spółka cywilna N.) z wierzytelnością jaka przysługuje pozwanemu względem tylko jednego ze wspólników z racji jego aktywności w innej spółce cywilnej (spółce cywilnej R.)?

Zarzuty pozwanej spółki, podniesione w sprzeciwie od nakazu, zostały uwzględnione przez Sąd Okręgowy. Skład orzekający uznał, że pozwany wykazał istnienie wierzytelności i jednocześnie stwierdził, iż potrącenie w tej sytuacji jest możliwe.

Zobacz: Czy spółka cywilna może posiadać własny majątek?

Orzeczenie

Stanowiska Sądu Okręgowego nie podzielił jednak Sąd Apelacyjny. Zdaniem składu orzekającego nie ma możliwości potrącenia wierzytelności dłużnika względem jednego ze wspólników z wierzytelnością spółki cywilnej. W takiej sytuacji nie dochodzi bowiem do tożsamości stron obydwu stosunków.

Aby potrącenie było możliwe musi istnieć tożsamość stron obydwu wierzytelności. Obie strony muszą być wzajemnie swoimi wierzycielami i dłużnikami. Przesłanki tej nie spełnia sytuacja, w której wierzytelność przysługująca dłużnikowi spółki cywilnej służy jedynie względem jednego ze wspólników.

Zobacz: Co może stanowić wkład spółki cywilnej?

Podstawa:

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 7 września 2010 r., sygn. akt: I ACa 544/10