Packshoty a prawa autorskie

Sprawą autorskich praw majątkowych do packshotów zajął się sąd rozpoznając sprawę o ich naruszenie. Zdaniem fotografa wykonane przez niego zdjęcia były wykorzystywane bezprawnie przez firmę, która zleciła wykonanie mu wskazanych materiałów. Bezprawnie, bowiem nie godził się on na wykorzystywanie wykonanych przez niego zdjęć na portalach internetowych.

Polecamy: Uprawnienia rodziców w pracy

Sprawa trafiła do sądu, aby ten rozstrzygnął czy zdjęcia produktowe tzw. „packshoty” korzystają z ochrony prawnoautorskiej na zasadach określonych w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Dotyczyła ona zdjęć ubrań (bluz), które zostały sfotografowane na jednolitym białym tle. Ułożono je wszystkie podobnie, praktycznie w jednakowy sposób, na płasko. Sąd, aby odpowiedzieć na powyższe pytanie zasięgnął opinii dwóch biegłych z zakresu fotografii, zbadał przedstawione przez strony dowody, a także wysłuchał stanowiska fotografa (powoda) i pozwanego, który od samego początku twierdził, że zdjęcia, które otrzymał „Są to zdjęcia towarów, typu dokumentacyjnego. Ich celem jest jedynie wierne przedstawienie towaru jako produktu służącego do sprzedaży. Są to najprostsze masowe zdjęcia produktowe, nie zawierające żadnego elementu świadczącego o ich indywidualnym charakterze”.

W tym przypadku Sąd przyznał rację firmie zamawiającej packshoty. Orzekł, że wykonane przez fotografa zdjęcia produktowe nie stanowią utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, a tym samym ich twórcy nie przysługują prawa autorskie.

Zdjęcia produktowe (packshot) mają bowiem zdaniem sądu charakter czysto rejestracyjny, tzn. stanowią wierne odwzorowanie rzeczywistego wyglądu produktu, zaś fotograf wykonując tego rodzaju fotografie nie nadaje im indywidualnych cech twórczych. Fotograf odwołał się od wyroku, lecz sąd II instancji utrzymał w mocy wyrok sądu I instancji, wskazując, że:

„Ochronie prawno-autorskiej podlegają jedynie utwory w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy, rozumiane jako przejawy działalności twórczej o indywidualnym charakterze, identyfikowane z kreatywnym, subiektywnie nowym, oryginalnym wytworem intelektu, wywołanym przez niepowtarzalną osobowością twórcy, wytworem, który gdyby pochodził od kogoś innego, wyglądałby inaczej. W odniesieniu do fotografii jako utworu, tym elementem twórczym jest wybór, albowiem to w jego wyniku dochodzi do nadania mu niepowtarzalnego piętna osobowości autora. Wspomniany wybór może dotyczyć uporządkowania i aranżacji przedmiotu fotografowania, kompozycji kadru, momentu fotografowania, przedstawienia perspektywy, ostrości obrazu, jego głębi, a także przyjętej skali natężenia światła, jasności. Fotografię, aby mogła być uznana za utwór podlegający ochronie, o którą w rozstrzyganej sprawie ubiegał się powód, musi cechować inwencja twórcza autora, wynikająca z jego samodzielności artystycznej. Wskazane elementy konstrukcyjne fotografii jako utworu wykluczają z tej kategorii takie zdjęcia, które mają charakter „rejestracyjny” powstające po to, aby oddać cechy obiektu, który w ten sposób zostaje w sposób jak najbardziej wierny odzwierciedlony, bez nadawania mu cech osobistych pochodzących od autora zdjęcia” – wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 października 2018 r. sygn. akt I ACa 125/18.