Zasiedzenie służebności przesyłu - aktualne stanowisko Sądu Najwyższego

Z uwagi na ten fakt, wiele osób, w tym przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, którzy są właścicielami nieruchomości, na których przedsiębiorstwa energetyczne posadowiły urządzenia infrastruktury elektroenergetycznej, znajdowało się w niekorzystnej  sytuacji prawno-procesowej. Aktualne orzeczenie Sądu Najwyższego, dotyczące wspomnianej problematyki, powinno zmienić często niekorzystną dla właścicieli nieruchomości linię orzeczniczą.

Nierzadko w postępowaniach sądowych, w których właściciele nieruchomości, na których posadowione są urządzenie energetyczne wstępują (przykładowo) z roszczeniami o:

• ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu;
• zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości;
• usunięcie urządzeń infrastruktury energetycznej z nieruchomości;
• roszczenie o przesunięcie urządzeń w inne miejsce nieruchomości;
• przeniesienie własności części gruntu, który został zajęty zabudową elektroenergetyczną;

Polecamy: Firma w spadku - zarząd sukcesyjny

Przedsiębiorstwa energetyczne podnoszą zarzut zasiedzenia służebności, gdyż ich zdaniem przez cały okres przekształceń, których podmiotem się stały, korzystały (władały) z przedmiotowych nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu (posiadanie samoistne).

Dalej (w uproszczeniu) argumentują to w następujący sposób: służebność (przesyłu) została objęta w samoistne posiadanie przez Skarb Państwa, przy czym posiadanie to wykonywane było przy pomocy jednostek organizacyjnych skarbu Państwa – dawnych Zakładów Energetycznych. Dalej twierdzą, że w 1989 r. zarządzeniem Ministra Przesyłu zostały utworzone określone Zakłady Energetyczne (posiadające status przedsiębiorstw państwowych, a więc podmiotów odrębnych od Skarbu Państwa) – które w późniejszym okresie przekształcone zostały w jednoosobowe spółki akcyjne Skarbu Państwa.
Powołując się na przepisy z:
• art. 305⁴ k.c. („Do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych”);
• art. 292 k.c. („Służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio”);
• art. 176 k.c. (§ 1 – „Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści”. § 2 - „Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza”);