Nieformalne zakończenie działalności gospodarczej a ZUS

Zgodnie z art. 13 pkt. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej usus.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Obowiązek ubezpieczenia społecznego osoby prowadzącej działalność gospodarczą wynika, więc z przepisów prawa i nie jest uzależniony od woli ubezpieczonego lub organu rentowego (art. 13 pkt. 4 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 oraz w zw. z art. 8 ust. 6 pkt. 1 u.s.u.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych stoi na stanowisku zgodnie, z którym działalność, która nie została wyrejestrowana z ewidencji, jest kontynuowana, tzn. nie nastąpiło zaprzestanie jej wykonywania, co oznacza, że nadal istnieje obowiązek ubezpieczeń. To w interesie przedsiębiorcy leży dopełnienie wszelkich formalności związanych zarówno z podjęciem, jak i zakończeniem prowadzenia działalności gospodarczej. ZUS nie dokonuje każdorazowo weryfikacji, czy działalność zarejestrowana zgodnie z przepisami prawa jest faktycznie prowadzona.

Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi ewidencyjnemu zmiany stanu faktycznego i prawnego odnoszące się do przedsiębiorcy i wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, a także informację o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. W razie niezgłoszenia zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, ZUS będzie w dalszym ciągu naliczał składki na ubezpieczenie społeczne, według ostatnio złożonej deklaracji.

Polecamy: Składki ZUS 2012

Zgodnie ze wskazanymi przepisami zapłata składek na ubezpieczenia społeczne jest obowiązkowa. Ustawodawca przewidział jednak pewne przypadki, gdy należności te mogą być umarzane w całości lub w części. Z art. 28 ust. 1 usus wynika,  iż umorzenia takiego może dokonać Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Należności z tytułu składek mogą być umarzane w przypadku ich całkowitej nieściągalności, która zachodzi, gdy:

• dłużnik zmarł nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie;
• sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika lub umorzył postępowanie upadłościowe z przyczyn, o których mowa w art. 13 i art. 361 pkt 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze;
• nastąpiło zaprzestanie prowadzenia działalności przy jednoczesnym braku majątku, z którego można egzekwować należności, małżonka, następców prawnych, możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa;
• nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym;
• wysokość nieopłaconej składki nie przekracza kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;
• naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdził brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję;
• jest oczywiste, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwot przekraczających wydatki egzekucyjne.