Podatek liniowy dla przedsiębiorców tylko do końca 2017 roku

Stawka liniowa dla przedsiębiorców w PIT obowiązuje w Polsce od 2004 r. Pozwala przedsiębiorcom płacić podatki w wysokości 19%, ale w zamian za rezygnację ze wspólnego rozliczania się z małżonkiem, z możliwości korzystania z ulg podatkowych oraz z kwoty wolnej. Te obostrzenia powodują, że jest ona najbardziej korzystna dla tych, których dochód przekracza 100 tys. zł. Ale mimo to w roku 2014 (ostatnie dostępne dane) korzystało z niej 473 tys. przedsiębiorców. W stosunku do 2004 r. liczba „liniowców” więcej niż się podwoiła.

Takie wyniki oznaczają, że liczba „liniowców” jest bardzo duża. W 2014 r. było nieco ponad 2 mln aktywnych mikrofirm. Czyli z jednej stawki korzystała co czwarta osoba prowadząca działalność gospodarczą. I co czwarty przedsiębiorca musi się liczyć z wyraźnym wzrostem podatków.

Przejście na skalę to wzrost podatków nawet o 1/3

Na to, że dni podatku liniowego wskazuje m.in. wypowiedź Henryka Kowalczyka, ministra w KPRM, dla „Pulsu Biznesu”. W wywiadzie dla tej gazety Kowalczyk powiedział m.in., że „znika liniowość”. Jako że nowy podatek ma być progresywny, opłacający stawkę liniową muszą liczyć się z wyraźnym wzrostem poziomu opodatkowania. Przy założeniu, że rząd po prostu likwiduje stawkę liniową, nie dokonując żadnych innych zmian, opodatkowanie przedsiębiorców rozliczających się w ten sposób w niektórych przypadkach wzrosłoby o jedną trzecią.

Tyle że plany rządu są szersze. W wywiadzie dla „Pulsu Biznesu” minister Henryk Kowalczyk wspominał o takich zmianach w rozliczeniach dotyczących m.in. przedsiębiorców, że łączne opodatkowanie ich dochodów mogłoby sięgnąć nawet 40%. Proste przeliczenie pokazuje, że w przypadku przedsiębiorców o dochodach 187 tys. rocznie (taki był średni dochód „liniowców” w 2914 r.) oznaczałoby to wzrost w stosunku do obecnej sytuacji o 65%, zaś w przypadku uzyskujących dochód na poziomie 250 tys. zł rocznie – aż o 75%.

Jeszcze wielu rzeczy nie wiadomo

A jak zmieniłaby się sytuacja osób o dochodzie z działalności na poziomie 100 tys. zł? Niestety, nie wiadomo. We wspominanym wywiadzie minister mówi, że nowy podatek ma zostać tak ustawiony, że progresja kończy się w okolicach 150 tys. zł. To sugerowałoby, że wtedy właśnie poziom opodatkowania dochodu sięgnie 40%. Na dodatek nie jest pewne, czy i jak będzie funkcjonować kwota wolna od podatku. Obecna, na poziomie 3 tys. zł rocznie, ma zostać podniesiona – do 8 tys. zł, ale Kowalczyk w „Pulsie Biznesu” stwierdził, że będzie ona korzystna dla najmniej zarabiających. To może oznaczać, że kwota wolna będzie maleć wraz z wysokością dochodu.

Jest jeszcze jeden czynnik, utrudniający szacowanie skutków zmian – i to nie tylko dla osób rozliczających się liniowo, ale dla wszystkich przedsiębiorców. Mianowicie obecnie każdy z elementów składających się na opodatkowanie przedsiębiorców ma inną podstawę. I tak składka na ubezpieczenie społeczne obecnie liczona jest od kwoty 2433 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego) i jest płacona bez względu na to, czy przedsiębiorca ma przychód. Składka zdrowotna jest liczona od 3210,6 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2015 r.) i również należy ją opłacać bez względu na to, czy przedsiębiorca uzyskuje w ogóle przychód, choć wtedy można ją odzyskać na koniec roku (wlicza się ją bowiem do podatku). A sam podatek liczy się od dochodu, a więc różnicy między przychodem a kosztami.

Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Przy jednolitym podatku należałoby się spodziewać unifikacji podstaw. To rozwiązanie jednak byłoby bardzo niekorzystne dla przedsiębiorców, bo jeszcze mocniej zwiększyłoby obciążenie ich zysków. Jednak Henryk Kowalczyk w PB stwierdził, że ubezpieczenie emerytalne pozostaje (i że jego stawka, nieco ponad 19,5%, ma być minimalną stopą podatku). Jednocześnie dodał, że planowana jest redukcja składek ubezpieczeniowych z „1200 zł do 500 zł”. Tutaj także ma zostać wprowadzona progresja – czyli wzrost składek – ale nie wiadomo, jak będą one liczone i jaka w takim razie będzie górna wartość składki.

Jak widać - jest jeszcze sporo niewiadomych, dotyczących jednolitego podatku. Nie wiadomo, ani jak będzie liczony, ani jakie będą stosowane odliczenia (składki na ZUS odlicza się od przychodu, co obniża podstawę – nie wiadomo, czy ta zasada się ostanie). Pewne jest jednak już to, że podatek linowy w roku 2018 zniknie z polskich przepisów. I ci, którzy z tego rozwiązania korzystają, muszą się liczyć z wyraźnym wzrostem poziomu opodatkowania.