Kiedy można anulować fakturę wewnętrzną?

Zasadniczo, przedsiębiorca winien zbadać czy wystawiona przez niego faktura trafiła już do obrotu prawnego (tzn. czy znalazła się u drugiej strony kontraktu) i czy ewentualna anulacja dotyczy dokumentu niepotwierdzającego rzeczywistej dostawy/usługi.

Jak podkreślały wielokrotnie sądy administracyjne w wydawanych przez siebie wyrokach, jeżeli na oba pytania istnieje odpowiedź pozytywna, wówczas nie ma przeszkód aby dokument ten anulować. Przy czym zawsze zaznacza się, iż ww. przesłanki muszą zostać spełnione w sposób łączny.

Dlaczego prawidłowa anulacja dokumentu jest tak ważna? Otóż dlatego, że w większości przypadków to sprzedawca ma obowiązek rozliczyć podatek należny wynikający z faktury. I to on musi udowodnić, iż w danym konkretnym przypadku zaistniały przesłanki zezwalające na nie rozliczanie obrotu (który de facto nie miał miejsca).

Zobacz: Odliczenie VAT naliczonego z faktury podatnika, który zawiesił działalność gospodarczą - porada

Istnieją jednakże przypadki kiedy to nabywca (a nie sprzedawca) podatek należny z tytułu jakiejś transakcji gospodarczej musi odprowadzić. Również w przypadku darowizn nie związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem oraz świadczeń wykonywanych na cele prywatne pracowników i współpracowników pojawia się podatek należny (mimo, iż nie mamy drugiej strony transakcji).

Wówczas, fakt dokonania takiej czynności winien zostać udokumentowany fakturą wewnętrzną. Jak wskazuje bowiem art. 106 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, faktura wewnętrzna wystawiana jest w przypadku nieodpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług (o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2), wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, oraz importu usług.

Za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne będą wystawiane także dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Skoro zaś faktura wewnętrzna jest dokumentem za pomocą, którego rozliczamy podatek należny pojawia się pytanie czy istnieje możliwość jest anulowania (i w konsekwencji nie wykazywania w rejestrach i deklaracji VAT-7 podatku z niej wynikającego). I tu podatnicy posiadają często wątpliwości. Bowiem jak wskazano na wstępie aby anulować fakturę (a faktura wewnętrzna stanowi pewną odmianę faktury) dokument ten nie może potwierdzać dokonanej transakcji gospodarczej. Nie może również wejść do obrotu prawnego.

O ile w przypadku zwykłej faktury VAT rozpoznanie momentu jej wejścia do obrotu gospodarczego (np. wydanie kontrahentowi) jest proste, o tyle w przypadku wystawionej faktury wewnętrznej już nie - bowiem nie trafia ona do kontrahenta.

Zobacz: Zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej a VAT