Zabezpieczenie majątku upadłego w postępowaniu upadłościowym

Wszczęcie postępowania zabezpieczeniowego

Zgodnie z brzmieniem znowelizowanego przepisu art. 36 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo Upadłościowe i Naprawcze w postępowaniu o ogłoszenie upadłości wszczętym na wniosek dłużnika, sąd obligatoryjnie z urzędu przeprowadza postępowanie zabezpieczające. Czynności w tym zakresie są podejmowane przez niego niezwłocznie po wpłynięciu wniosku do sądu. Wszczyna on więc postępowanie jeszcze przed ostatecznym ogłoszeniem upadłości dłużnika.

Mechanizm ten został wprowadzony, gdyż absurdalne byłoby oczekiwanie, że o podjecie czynności mających de facto na celu ograniczenie prawa dłużnika do dysponowania swym majątkiem, wystąpi sam dłużnik.

Niezwykle istotne znaczenie ma jednak fakt, że w sytuacji, gdy z wnioskiem o ogłoszenie upadłości występuje wierzyciel lub inny uprawniony podmiot, rzecz ma się odmiennie. Wówczas to podmiot inicjujący postępowanie jest uprawniony do złożenia wniosku o zabezpieczenie i on właśnie jest jego dysponentem.

Zobacz: Wybrane miary oceny sytuacji majątkowej firmy

Oznacza to, że on sam musi zadbać o ochronę swoich interesów w tej kwestii. Należy jednak mieć na względzie, że w przypadku, gdy wniosek o upadłość zostanie oddalony, a ponadto w rezultacie zabezpieczenia majątku dłużnik poniesie szkodę, to będzie mu przysługiwało prawo wobec wierzyciela do żądania odszkodowania w oparciu o przepis art. 746 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 37 prawa upadłościowego.

Ustalając zasady działania uczestników postępowania zabezpieczającego zauważamy, że regulacja wskazana w ustawie pr. up. i napr. jest niepełna. Wśród wskazanych przepisów dotyczących zabezpieczenia majątku dłużnika określono właściwie wyłącznie te kwestie, które odbiegają od ogólnych reguł postępowania zabezpieczającego wypływających z kodeksu postępowania cywilnego.

Do grupy odrębności zalicza się czynności obejmujące dokonanie zabezpieczenia przez sąd z urzędu, jeżeli wniosek o upadłość złożył dłużnik, powołanie specyficznych sposobów zabezpieczenia oraz określenie szczególnej podstawy upadku zabezpieczenia. W zakresie nieobjętym ustawą stosuje się odpowiednio kodeks postępowania cywilnego, mając jednak na uwadze specyfikę zabezpieczenia majątku w postępowaniu o ogłoszenie upadłości.

Należy podkreślić, że w ramach tego rodzaju postępowania, odmiennie niż w postępowaniu egzekucyjnym, jest przewidziana możliwość złożenia zażalenia. Zażalenie przysługuje zarówno dłużnikowi, jak i każdemu z uczestników. Co istotne, takie zażalenie służy wyłącznie w celu zaskarżenia sposobu zabezpieczenia, a nie zaś samego faktu ustalenia zabezpieczenia majątku dłużnika.

Zobacz: Rachunkowość działań rutynowych a rachunkowość projektów – kluczowe różnice