REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowna i sądowa waloryzacja świadczeń pieniężnych

Łukasz Zbrojewski
Umowna i sądowa waloryzacja świadczeń pieniężnych
Umowna i sądowa waloryzacja świadczeń pieniężnych
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wzrost cen surowców, materiałów, energii czy robocizny może się często okazać dużym zaskoczeniem dla kontrahenta, niedostosowanego do nowej sytuacji na rynku, szczególnie kiedy spełnienie świadczenia odłożone jest w czasie. Aby uchronić się przed spadkiem siły nabywczej pieniądza spowodowanego inflacją, można załączyć do umowy klauzulę waloryzacyjną. Waloryzacja polega na przeliczeniu oznaczonej kwoty (świadczenia) według określonego kryterium.

Waloryzacja umowna

Artykuł 358. § 1. kodeksu cywilnego mówi, że jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej. Suma nominalna to suma na którą opiewa świadczenie w chwili powstania zobowiązania. Strona nie ma zatem możliwości zmienienia wysokości świadczenia chyba że do umowy załączono klauzulę waloryzacyjną.

REKLAMA

Podstawę do takiego rozwiązania daje artykuł 358.2. Mówi on że strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. Ustawodawcy chodzi tutaj o przeliczenie świadczenia według miernika innego niż pieniądz polski. Ze względu na przyjęte kryterium przeliczania możemy wyróżnić następujące klauzule:

  • klauzula złota – zwrot następuje po przeliczeniu świadczenia według wartości (ceny) określonej ilości złota, ) w chwili wymagalności zobowiązania,
  • klauzula towarowa - za miernik wartości przyjmujemy cenę wybranego towaru (np. węgla, ropy, zboża),
  • klauzule indeksowe – miernik wartości stanowią tu wybrane wskaźniki kosztów (np. średnie wynagrodzenie w danym sektorze, wskaźnik inflacji, cena m2 mieszkania),
  • klauzula walutowa – zwrot następuje po przeliczeniu świadczenia według waluty obcej lub koszyka walut.

Waloryzacja sądowa

Waloryzacja sądowa jest możliwa na wniosek strony, w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza. O tym czy zmiana była istotna decyduje sąd. Ważne jest by zmiana siły nabywczej nastąpiła podczas trwania zobowiązania. Waloryzacja świadczeń wykonanych lub wygasłych jest niedopuszczalna. Sąd po uwzględnieniu interesu stron i zasad współżycia społecznego może zmienić wysokość świadczenia lub sposób jego spełnienia. Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

Polecamy: Co przedsiębiorca powinien wiedzieć o odsetkach?

Klauzula rebus sic stantibus

REKLAMA

Przedsiębiorcy mogą z kolei skorzystać z artykułu 3571 k.c. Zgodnie z nim, jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Należy mieć jednak na uwadze że skorzystanie z tej klauzuli ograniczone jest do wyjątkowych sytuacji których strony nie mogły przewidzieć ani im zapobiec – klęsk żywiołowych, gwałtownych kryzysów i związanej z nimi bardzo wysokiej inflacji czy hiperinflacji, zamieszek itp. Na tą klauzulę może się powołać każda ze stron – zarówno wierzyciel jak i dłużnik.

Zobacz serwis: Finanse i rozwój

Podstawa prawna:
Artykuły 358. 3581 i 3571 Kodeksu cywilnego

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Człowiek ponad algorytmy. Czyli rola umiejętności miękkich w świecie automatyzacji

W miarę jak automatyzacja i sztuczna inteligencja zmieniają całe branże, firmy i miejsca pracy – umiejętności miękkie postrzegane jako jedyna rzecz, której maszyny nie mogą zastąpić, stają się absolutnie niezbędne. Które zatem z kompetencji będą szczególnie cenione przez pracodawców i mogą zadecydować o przewadze konkurencyjnej w 2025 r.?

ZUS: Zmiany w składce zdrowotnej. Jak skorzystają przedsiębiorcy?

Od nowego roku zmieniły się zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności według nowych zasad.

Piękny umysł. Wiedza o mózgu w analizie preferencji zachowań i postaw człowieka

W dzisiejszym świecie, w którym wiedza neuronaukowa jest coraz bardziej dostępna, a tematyczne publikacje wychodzą poza ramę dyskursu naukowego i pisane są przystępnym językiem, wiedza o mózgu staje się niebywale wartościowym obszarem do codziennego wykorzystania. Warto, aby sięgali po nią również ci, którzy wspierają wzrost ludzi w biznesie i rozwoju indywidualnym.

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

REKLAMA

Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

REKLAMA