REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa – jak się do niej przygotować?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa – jak się do niej przygotować, jak ma się ona do RODO? /fot. shutterstock
Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa – jak się do niej przygotować, jak ma się ona do RODO? /fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Dnia 28 sierpnia 2018 r. weszła w życie ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, której celem jest zapewnienie niezakłóconego świadczenia usług kluczowych i cyfrowych. Cyberustawa wprowadza nowe wymagania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa informacji, zarządzania ryzykiem i zgłaszania incydentów. Kto jest jej adresatem , na czym polegają obowiązki m.in. operatorów usług kluczowych i dostawców usług cyfrowych, a także jak je realizować?

Kto jest adresatem ustawy?

Cyberustawa wiąże nie tylko organy i instytucje publiczne, ale także m.in.:

REKLAMA

A. operatorów usług kluczowych,

B. dostawców usług cyfrowych,

C. spółki prawa handlowego wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej, 

D. podmioty świadczące usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019

REKLAMA

Ad. A. O uznaniu za operatora usługi kluczowej decyduje organ właściwy do spraw cyberbezpieczeństwa  (minister właściwy danemu sektorowi). Jako adresatów takich decyzji, ustawa wskazuje m.in. podmioty prowadzące działalność wydobywczą, podmioty dostarczające energię elektryczną, ciepło, czy ropę naftową, a także podmioty z sektora transportowego, finansowego, ochrony zdrowia, wodociągów i infrastruktury cyfrowej. 

Podmioty te uznaje się za operatorów usług kluczowych, jeśli świadczone przez nich owe usługi zależą od systemów informatycznych, a incydent miałby istotny skutek zakłócający dla świadczenia takich usług. Kwestie te szczegółowo regulowane są przez rozporządzenie Rady Ministrów z 11.09.2018 r. ws. wykazu usług kluczowych oraz progów istotności skutku zakłócającego incydentu dla świadczenia usług kluczowych. 

Ad. B. Dostawcą usługi cyfrowej jest podmiot świadczący usługę cyfrową, tj. usługę świadczoną drogą elektroniczną w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Do grona takich dostawców w rozumieniu cyberustawy nie zalicza się jednak mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców..

REKLAMA

Ad. C. Spółki prawa handlowego wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej są adresatami ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, jeśli świadczą usługi, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Ad. D. W celu realizacji swoich obowiązków , operator usługi kluczowej może powołać wewnętrzne struktury odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo albo zawrzeć umowę z podmiotem świadczącym usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa. W obu przypadkach, cyberustawa stawia dodatkowe wymogi.  Szczegółowo określone zostały one w rozporządzeniu Ministra Cyfryzacji w sprawie warunków organizacyjnych i technicznych dla podmiotów świadczących usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa oraz wewnętrznych struktur organizacyjnych operatorów usług kluczowych odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo.

Zobacz: Prawo dla firm

Na czym polegają nowe obowiązki?

Operator usługi kluczowej jest zobowiązany:

• Systematycznie szacować ryzyko incydentu i zarządzać tym ryzykiem;

• Wdrożyć środki organizacyjne i techniczne, które odpowiadają i są proporcjonalne do oszacowanego ryzyka;

• Zbierać informacje o zagrożeniach cyberbezpieczeństwa i podatnościach na incydenty systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej;

• Zarządzać incydentami, w tym w ciągu 24 godz. od wykrycia zgłaszać poważne i krytyczne incydenty właściwym organom i współpracować z nimi. W toku jest projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie progów uznania incydentu za poważny;

• Zapobiegać i ograniczać wpływ incydentów na bezpieczeństwo systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej;

• Zapewnić prawidłową i bezpieczną komunikację w ramach krajowego systemu cyberbezpieczeństwa oraz przekazywać właściwemu organowi dane wymagane cyberustawą;

• Wdrożyć dokumentację dotyczącą cyberbezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej, a także nadzorować jej stosowanie i aktualizację;

• Powołać wewnętrzne struktury odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo, albo zawrzeć umowę z podmiotem świadczącym usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa;

• Zapewnić przeprowadzenie, co najmniej raz na 2 lata, audytu bezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej;

• Wyznaczyć osobę odpowiedzialną za utrzymywanie kontaktów z podmiotami krajowego systemu cyberbezpieczeństwa oraz zgłosić ją do właściwych organów;

• Zapewnić użytkownikowi usługi kluczowej dostęp do wiedzy pozwalającej na zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i stosowanie skutecznych sposobów zabezpieczania się przed tymi zagrożeniami w zakresie związanym ze świadczoną usługą kluczową, w szczególności przez publikowanie informacji na ten temat na swojej stronie internetowej.

Zobacz: RODO w firmie

Dostawcy usług cyfrowych są zobowiązani:

• Zarządzać ryzykiem dla systemów informatycznych, stosując środki odpowiadające temu ryzyku, uwzględniające bezpieczeństwo systemów informacyjnych i obiektów; postępowanie w przypadku obsługi incydentu; zarządzanie ciągłością działania dostawcy w celu świadczenia usługi cyfrowej; monitorowanie, audyt i testowanie; najnowszy stan wiedzy, w tym zgodność z normami międzynarodowymi, określonymi w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2018/151;

• Zarządzać incydentami, w tym ciągu 24 godzin od momentu wykrycia i zgłaszać istotne incydenty właściwym organom i współpracować z nimi;

• Przekazywać operatorowi usługi kluczowej, który świadczy usługę kluczową za pośrednictwem tego dostawcy usługi cyfrowej, informacje dotyczące incydentu mającego wpływ na ciągłość świadczenia usługi kluczowej tego operatora;

Analogiczne obowiązki zostały nałożone na podmioty publiczne. Szczególna rola przypada trzem zespołom, które wspólnie z organami właściwymi ds. cyberbezpieczeństwa (ministrami) zapewniają spójny i kompletny system zarządzania ryzykiem na poziomie krajowym. Są to:

• CSIRT GOV - Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego działający na poziomie krajowym, prowadzony przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

• CSIRT MON - Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego działający na poziomie krajowym, prowadzony przez Ministra Obrony Narodowej;

• CSIRT NASK - Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego działający na poziomie krajowym, prowadzony przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerową - Państwowy Instytut Badawczy;

Cyberustawa a RODO – czy można powiązać wdrożenia?

Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa dotyka kwestii ściśle powiązanych z ochroną danych osobowych i RODO. Istotą obydwu aktów jest zapewnienie bezpieczeństwa informacji. Co więcej, prezentują one podobną metodykę i przyjmują podejście z perspektywy ryzyka wystąpienia incydentów i naruszeń.

Incydent cyberbezpieczeństwa prawdopodobnie będzie także incydentem ochrony danych osobowych, ponieważ przy włamaniu lub uszkodzeniu systemu informatycznego, najczęściej dochodzi także do nieuprawnionego dostępu lub utraty danych osobowych. Fakt ten przewidzieli twórcy cyberustawy, zobowiązując organy właściwe do spraw cyberbezpieczeństwa koordynujące obsługę incydentu, który doprowadził do naruszenia ochrony danych osobowych do współpracy z Urzędem Ochrony Danych Osobowych.

Patrząc z perspektywy wymogów wymienionych powyżej, właściwie do każdego z nich łatwo znaleźć odpowiedniki z RODO. Z tego powodu, wymogi cyberustawy można spełnić równolegle ze spełnianiem następujących norm RODO:

• Szacowanie ryzyka i zapewnienie bezpieczeństwa odpowiadającego ryzyku (art. 32 RODO);

• Zarządzanie incydentami i niezwłoczne zgłaszanie ich do organu nadzorczego (art. 33 RODO);

• Wdrożenie odpowiedniej dokumentacji (art. 24 ust. 2 RODO);

• Wyznaczenie inspektora ochrony danych (art. 37 RODO), co odpowiada wyznaczeniu wewnętrznych struktur odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo i zgłoszeniu punktu kontaktowego właściwym organów;

• Regularne testowanie, mierzenie i ocenianie skuteczności środków technicznych i organizacyjnych mających zapewnić bezpieczeństwo (art. 32 ust. 1 lit. d RODO), co odpowiada nałożonemu cyberustawą obowiązkowi przeprowadzenia audytu bezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej;

• Zapewnienie przejrzystego informowania osób fizycznych (art. 12-14 RODO). Odpowiada on obowiązkowi zapewnienia użytkownikowi usługi kluczowej dostępu do wiedzy pozwalającej na zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa. Ponadto stosowanie skutecznych sposobów zabezpieczania się przed tymi zagrożeniami w zakresie związanym ze świadczoną usługą kluczową. W szczególności przez publikowanie informacji na ten temat na swojej stronie internetowej.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 cyberustawy, audyt bezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej, może być przeprowadzany m.in. przez co najmniej dwóch audytorów posiadających minimum trzyletnią praktykę w zakresie audytu bezpieczeństwa systemów informacyjnych. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że podmioty posiadające doświadczenie w ochronie danych osobowych będą w stanie zapewnić wsparcie zarówno przy wdrożeniu RODO, jak i cyberustawy.

Do kiedy należy wdrożyć i jakie są sankcje?

Operatorzy usług kluczowych stają się związani cyberustawą z chwilą doręczenia im decyzji o uznaniu za takiego operatora. Od tego dnia powinni oni zrealizować swoje obowiązki w następujących terminach:

• 3 miesięcy – szacowanie i zarządzanie ryzykiem; wyznaczenie punktu kontaktowego i zawiadomienie o nim właściwych organów; zapewnienie użytkownikom usługi kluczowej dostęp do wiedzy o zagrożeniach i skutecznych sposobach zabezpieczeń; zarządzanie incydentem i jego terminowe zgłaszanie; powołanie wewnętrznych struktur lub zawarcie umowy z podmiotem świadczącym usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa;

• 6 miesięcy – wdrożenie środków odpowiadających ryzyku; zbieranie informacji o zagrożeniach i podatnościach; zapobieganie i ograniczanie wpływu incydentów na cyberbezpieczeństwo usługi kluczowej; zapewnienie prawidłowej i bezpiecznej komunikacji w ramach krajowego systemu cyberbezpieczeństwa; wdrożenie, stosowanie i monitorowanie dokumentacji cyberbezpieczeństwa;

• roku – przeprowadzenie pierwszego audytu bezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej (następnie co najmniej raz na dwa lata).

Dostawcy usług cyfrowych otrzymują decyzję  od organu – w związku z czym swoje obowiązki powinni realizować na bieżąco, jeśli tylko świadczą usługi drogą elektroniczną i nie są mikro lub małymi przedsiębiorcami. W pierwszej kolejności, dostawcy usług cyfrowych powinni wdrożyć procedurę raportowania incydentów, aby zapewnić terminową realizację obowiązków ustawowych (24 godziny od wykrycia istotnego incydentu).

Za naruszenie obowiązków z niej wynikających, cyberustawa przewiduje kary dla operatorów usługi kluczowej, dostawcy usługi cyfrowej, a także dla kierownika operatora usługi kluczowej (nawet do 200% miesięcznego wynagrodzenia), jeśli nie dochowa on należytej staranności w odniesieniu do konkretnych ustawowych obowiązków (szacowanie ryzyka, wyznaczenie punktu kontaktowego, zapewnienie przeprowadzenia audytu).

Kary pieniężne dla operatorów usług kluczowych i dostawców usług cyfrowych mogą sięgać 1 mln zł. Warto zaznaczyć. że  jest to sytuacja, gdy podmiot taki uporczywie narusza przepisy ustawy i stwarza tym poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, życia i zdrowia ludzi, czy też wywołania szkody majątkowej lub poważnych utrudnień w świadczeniu usług kluczowych. W innych przypadkach wysokość kar dla dostawcy usług cyfrowych może wynieść do 20 000 zł. Dla operatora usługi kluczowej kara ta waha się od 1000 do 200 000 zł (najwyższy pułap w braku przeprowadzenia audytu lub w braku wykonania zaleceń pokontrolnych). 

Autor: Dr Paweł Mielniczek, Ekspert ds. ochrony danych, ODO 24.

Prawnik i naukowiec specjalizujący się w prawie międzynarodowym, ochronie praw jednostki i prawie nowych technologii. Jego doświadczenie zawodowe obejmuje m.in. organizacje międzynarodowe, dużą instytucję finansową, biuro GIODO, UOKiK oraz kancelarię prawną. Koordynuje przygotowania do wejścia w życie RODO. Jest też odpowiedzialny za opracowanie szkoleń, publikacji i materiałów edukacyjnych.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tego zawodu nie zastąpi AI. A które czeka zagłada? Ekspert: Programiści są pierwsi w kolejce

Sztuczna inteligencja na rynku pracy to temat, który budzi coraz większe emocje. W dobie dynamicznego rozwoju technologii jedno jest pewne – wiele profesji czeka poważna transformacja, a niektóre wręcz znikną. Ale są też takie zawody, których AI nie zastąpi – i to raczej nigdy. Jakie branże są najbardziej zagrożone? A gdzie ludzka praca pozostanie niezastąpiona? O tym mówi Jan Oleszczuk - Zygmuntowski z Polskiej Sieci Ekonomii.

Branża handlowa traci coraz więcej na kradzieżach w sklepach. Jak handlowcy rozwiązują ten problem

Zmorą branży handlowej wciąż są kradzieże sklepowe. Nasiliły się one w okresie wysokiej inflacji, ale teraz nie słabną w oczekiwanym tempie. Kradzieży z powodów ekonomicznych jest mniej, natomiast rozzuchwalili się złodzieje kradnący dla zysku.

Nadchodzi czas pożegnań z papierowymi fakturami. Wszystko co trzeba wiedzieć o e-fakturowaniu i KSeF

Krajowy System eFaktur powstał by ułatwić życie przedsiębiorcom, ale jest też nowym obowiązkiem, którego przestrzeganie narzuca prawo. Firmy, które nie będą przestrzegać jego zasad, muszą liczyć się z dotkliwymi karami, wynoszącymi nawet 100% kwoty podatku z faktury wystawionej poza KSeF.

Dlaczego rezygnują z założenia własnej firmy: kobiety mają inny powód niż mężczyźni

Aż 47 proc. ankietowanych Polaków nie chciałoby prowadzić własnej firmy – wskazują dane z raportu „Polki i przedsiębiorczość 2024: Bariery w zakładaniu firmy”. Kobiety przed założeniem własnej firmy powstrzymuje sytuacja rodzinna, a mężczyzn – stan zdrowia. Nowe dane.

REKLAMA

Branża meblarska mocno traci przez zagraniczną konkurencję, końca kłopotów nie widać

Wysokie koszty produkcji, spadający popyt i silna konkurencja z Azji osłabiają pozycję polskiej branży meblarskiej. Długi sektora, notowane w Krajowym Rejestrze Długów, sięgają już prawie 130 mln zł – coraz więcej przedsiębiorstw musi wybierać między utrzymaniem płynności a spłatą zobowiązań.

Prezydent zawetował. Przedsiębiorcy będą dalej płacić wysoką składkę zdrowotną a może rząd podejmie drugą próbę zmiany

Prezydent zawetował ustawę obniżającą składki zdrowotne dla przedsiębiorców. Rząd jednak nie ustępuje i podejmie kolejną próbę, powtarzając rozwiązania przyjęte w ustawie dokładnie w takiej samej treści. Jaka więc ma być składka zdrowotna gdy uda się przeprowadzić zmiany.

Rolnicy wierzą w dobrą koniunkturę - po dłuższej przerwie znów inwestują w maszyny rolnicze

W I kwartale 2025 roku rolnictwo było branżą z największym udziałem w finansowaniu maszyn i urządzeń przez firmy leasingowe – 28%, wynika z danych Związku Polskiego Leasingu. Rolnicy wracają do inwestowania wierząc w poprawę koniunktury w branży.

Mała firma, duże ryzyko. Dlaczego system ochrony to dziś inwestycja, nie koszt [WYWIAD]

Choć wielu właścicieli małych firm wciąż traktuje ochronę jako zbędny wydatek, rosnąca liczba incydentów – zarówno fizycznych, jak i cyfrowych – pokazuje, że to podejście bywa kosztowne. Dziś zagrożeniem może być nie tylko włamanie, ale też wyciek danych czy przestój operacyjny. W rozmowie z Adamem Śliwińskim, wiceprezesem Seris Konsalnet Security, sprawdzamy, jak MŚP mogą skutecznie zadbać o swoje bezpieczeństwo – bez milionowych budżetów, za to z myśleniem przyszłościowym.

REKLAMA

Polskie firmy chcą eksportować do USA, co z cłami

Polska gospodarka łapie drugi oddech czy walczy o utrzymanie na powierzchni? Jaka będzie przyszłość eksportu do USA? Eksperci podsumowali pierwszy kwartał 2025. Analizie poddany został nie tylko eksport polskich firm, ale i ogólny bilans handlu zagranicznego.

Teraz płatności odroczone także przy zakupach dla firmy

Polskie firmy uzyskują dostęp do płatności odroczonych oraz ratalnych w standardzie zbliżonym do tego oferowanego konsumentom. To duże ułatwienie, z którego skorzystają w pierwszej kolejności małe i średnie firmy.

REKLAMA