Rekomendacja J od 1 października 2013 r.

Komisja informuje, że ze względu na znaczny rozwój rynku nieruchomości, wzrost udziału kredytów zabezpieczonych hipotecznie w portfelach banków oraz charakter ryzyka generowanego przez tego rodzaju ekspozycje kredytowe, zarządzanie ryzykiem wynikającym z zaangażowania w kredyty zabezpieczone na nieruchomościach nabiera szczególnego znaczenia.

Rekomendacja zawiera rozwiązania, które przyczynią się do poprawienia standardów rynkowych w tym zakresie.

Rekomendacja J dotyczy wszystkich banków, dla których udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie we własnych portfelach kredytowych przekracza 10%.

Jednak Rekomendacje 11 i 12 w omawianej Rekomendacji J dotyczą banków, dla których udział portfela ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie przekracza 2% wartości ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie dla całego sektora bankowego w Polsce, określanych na potrzeby Rekomendacji J jako istotnie zaangażowane. Bank powinien raz do roku określać poziom udziału w rynku, na podstawie publikowanych przez KNF danych dla całego rynku.

Główne z wprowadzonych zmian w Rekomendacji J to:

- objęcie postanowieniami Rekomendacji J banków, w których udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie we własnych portfelach kredytowych przekracza 10%, 
- rekomendowanie jednolitych standardów gromadzenia, przetwarzania i udostępniania w wiarygodnych bazach, danych o rynku nieruchomości,
- opisanie zbioru cech identyfikujących nieruchomości, które należy gromadzić w bazie,
- rekomendowanie stosowania statystycznych modeli oceny ryzyka zmiany wartości zabezpieczeń na nieruchomościach w przypadku banków istotnie zaangażowanych w tak zabezpieczone kredyty.

Rekomendację J stosuje się odpowiednio wobec oddziałów instytucji kredytowych.

Zalecenia wejdą w życie z dniem 1 października 2013 r., z wyjątkiem rekomendacji 11 i 12, które będą obowiązywać od dnia 1 kwietnia 2014 r.

Polecamy: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok

Polecamy: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok

Zdaniem KNF zaangażowanie banków w zakresie gromadzenia i przetwarzania danych o nieruchomościach zwiększy przejrzystość rynku oraz zakres i jakość informacji jakie można pozyskać, co w konsekwencji ułatwi możliwość sprzedaży wierzytelności – obrót nimi – np. w celu przeprowadzenia transakcji sekurytyzacyjnych lub wykorzystania kredytów jako puli zabezpieczającej emisje papierów dłużnych.

W przypadku oceny przez agencje ratingowe papierów wartościowych zabezpieczonych hipotecznie (listy zastawne, covered bonds, papiery sekurytyzacyjne) istotną rolę odgrywa jakość portfela zabezpieczającego, którego ocena może być dokonana z wykorzystaniem odpowiednich jakościowo i ilościowo danych.

Dlatego zdaniem Komisji tym większego znaczenia nabiera zatem systematyczne gromadzenie przez banki informacji o rynku nieruchomości oraz tworzenie baz danych zawierających co najmniej, określony Rekomendacją J, zbiór danych. Posiadanie przez banki odpowiedniego zestawu informacji umożliwi lepszą ocenę ryzyka związanego z rynkiem nieruchomości, który w odróżnieniu od rynku kapitałowego i walutowego ma lokalny charakter. W konsekwencji może to usprawnić obrót wierzytelnościami zabezpieczonymi hipotecznie.

Bazy danych dot. rynku nieruchomości powinny służyć bankom przede wszystkim do weryfikacji wartości przyjmowanych zabezpieczeń w postaci nieruchomości i ich aktualizacji w całym okresie obowiązywania umowy kredytowej. Dodatkowo, wraz z wykorzystaniem informacji zwartych w bazach danych, będą możliwe analizy poszczególnych, lokalnych rynków nieruchomości, a zwłaszcza identyfikacja zachodzących na nich zmian i ryzyka związanego z poszczególnymi nieruchomościami, które stanowią zabezpieczenie ekspozycji kredytowych.

Rekomendacja J stanowi dopełnienie zasad określonych w Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi finansującymi nieruchomości oraz zabezpieczonymi hipotecznie oraz Rekomendacji T dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych, a co za tym idzie wyznacza wskazane w Rekomendacji S, minimalne kryteria oceny wiarygodności baz danych. Rekomendację J należy odnosić do wszystkich rodzajów i typów nieruchomości, które stanowią lub stanowić będą przedmiot zabezpieczenia ekspozycji kredytowej.