REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Należności i zobowiązania w umowie mogą być określone w walucie obcej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Od 24 stycznia 2009 r. przedsiębiorcy mogą bez prawnych przeszkód podpisywać umowy rozliczane w walutach obcych. Od tej daty przestała obowiązywać zasada walutowości, która nakazywała do rozliczeń umów przez przedsiębiorców stosować walutę polską. Tego dnia weszła w życie zmiana art. 358 Kodeksu cywilnego oraz uchylony został art. 9 pkt 1 Prawa dewizowego.

REKLAMA

Nowelizacja zniosła ograniczenie możliwości podpisywania przez przedsiębiorców umów rozliczanych w walutach obcych. Przed nowelizacją Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) wzajemne rozliczenia przedsiębiorców musiały być przeprowadzane w złotówkach (zasada walutowości) - art. 358 k.c. Pomimo że złamanie tego zakazu oznaczało nieważność umowy, w ostatnich latach przepis ten był w praktyce nieprzestrzegany przez przedsiębiorców.

REKLAMA

Istniejące wyjątki od zasady walutowości wynikały z odrębnych ustaw, np. ustawy - Prawo dewizowe. Powodowało to stan niepewności co do tego, kiedy można umowę rozliczyć np. w euro, choćby z uwagi na stale rosnącą liczbę ustaw regulujących funkcjonowanie gospodarki. Wyjątki od zasady walutowości przewidziane były m.in. przez Prawo dewizowe oraz rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych. Wyjątki wynikające z przepisów nie dotyczyły zasadniczo transakcji zawieranych przez rezydentów w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej (większe możliwości w tym zakresie miały osoby nieprowadzące działalności gospodarczej). W praktyce przedsiębiorcy często musieli się starać o uzyskanie indywidualnego zezwolenia dewizowego udzielanego przez Prezesa NBP.

Dzięki nowelizacji art. 358 k.c. możliwe jest regulowanie na terenie Polski należności związanych z działalnością gospodarczą w walucie obcej. Nie oznacza to automatycznie, że po podpisaniu umowy przewidującej uregulowanie należności w euro przedsiębiorca będzie musiał zakupić na rynku kantorowym lub w banku euro i przekazać je kontrahentowi. W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej stwierdzono:

REKLAMA

Konsekwencją wprowadzenia reguły umożliwiającej przeliczanie świadczeń w walutach obcych na złote powinno być określenie sposobu tego przeliczania (wskazanie kursu waluty) w razie braku odpowiedniego postanowienia w umowie. Dopuszczalne są tu dwie możliwości - odesłanie do zwyczaju (jak w art. 41 ust. 2 Prawa wekslowego) lub ustanowienie metody przeliczania w ustawie. Projekt proponuje to drugie - wskazanie jako właściwego (w braku regulacji w umowie czy innym źródle zobowiązania) średniego kursu NBP z dnia wymagalności długu.

Przedsiębiorca może więc po podpisaniu umowy w euro uregulować należność w złotówkach, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna nie zastrzegają zapłaty w walucie obcej. Podpisując umowę, w której zobowiązanie wyrażone jest w euro, należy więc sprawdzić, czy zawiera ona zastrzeżenie, że również płatność zobowiązania ma być dokonana w walucie obcej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Firma podpisała umowę na zakup towaru o wartości 1 mln euro. W umowie zapisano, że wartość towaru jest wyrażona w euro, ale żadna ze stron umowy nie umieściła w niej zastrzeżenia, że także płatność ma być dokonana w euro. Dlatego kupujący może według swojego wyboru zapłacić w terminie 1 mln euro lub równowartość w złotych tej kwoty, wykorzystując do jej przeliczenia kurs średni ogłaszany przez NBP z dnia wymagalności roszczenia.

Artykuł 358 k.c. nie zezwala, aby umowa wyrażona w euro została bez akceptacji drugiej strony umowy rozliczona np. w dolarach.

PRZYKŁAD

Firma kupiła towar za 1 mln euro. Wartość zobowiązania wyrażona została w euro, ale umowa nie zawierała zastrzeżenia, że płatność musi być dokonana w euro. Kupujący postanowił, że zobowiązanie ureguluje w dolarach. Jest to niemożliwe, gdyż art. 358 k.c. przewiduje w takiej sytuacji możliwość uiszczenia przez kupującego należności tylko w euro lub w złotówkach. Wbrew drugiej stronie umowy nie można wybrać dowolnej waluty do uregulowania należności.

Artykuł 358 k.c. przyznaje ważne uprawnienie wierzycielowi. Przysługuje ono tylko wtedy, gdy dłużnik popadł w zwłokę. W tym przypadku wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia, w którym zapłata jest dokonana. Jest to możliwe, nawet gdy umowa wyraźnie zastrzega, że płatność ma być dokonana np. w euro.

Tabela. Zasada walutowości po nowelizacji

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

PRZYKŁAD

Firma podpisała umowę na zakup towaru. Zapisano w niej, że płatność ma być dokonana w euro. Nabywca nie zapłacił w terminie. Sprzedawca może żądać spełnienia świadczenia w złotówkach według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia, w którym zapłata jest dokonana.

W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej tak opisano to uprawnienie wierzyciela:

W razie dużych wahań kursu waluty, w której wyrażono świadczenie, istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że dłużnik będzie zainteresowany w opóźnianiu płatności. Jeżeli bowiem przeliczenie zostaje dokonane na dzień wymagalności, a kurs waluty obcej rośnie, dłużnik posiadający tę walutę zyskuje na zwłoce, a traci wierzyciel, który w chwili zapłaty nie będzie mógł za uzyskaną sumę w złotych nabyć tej ilości waluty obcej, na jaką opiewała umowa. Przy znacznej zmianie kursu waluty straty wierzyciela nie zrekompensują mu odsetki ustawowe za opóźnienie.

• ustawa z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo dewizowe - Dz.U. Nr 228, poz. 1506

Tomasz Król

konsultant podatkowy

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Hossa na giełdzie w 2025 r. Dlaczego Polacy nie korzystają z tego okresu? Najwięcej zarabiają zagraniczni inwestorzy

Na warszawskiej giełdzie trwa hossa. Dlaczego Polacy nie korzystają z tego okresu? Najwięcej zarabiają u nas zagraniczni inwestorzy. Co musi się w Polsce zmienić, aby ludzie zaczęli inwestować na giełdzie?

Umowy PPA w 2025 r. – korzyści i ryzyka dla małych i średnich firm w Polsce

Płacisz coraz wyższe rachunki za prąd? Coraz więcej firm w Polsce decyduje się na umowy PPA, czyli długoterminowe kontrakty na energię z OZE, które mogą zagwarantować stałą cenę nawet na 20 lat. To szansa na przewidywalne koszty i lepszy wizerunek, ale też zobowiązanie wymagające spełnienia konkretnych warunków. Sprawdź, czy Twoja firma może na tym skorzystać.

Rezygnują z własnej działalności na rzecz umowy o pracę. Sytuacja jest trudna

Sytuacja jednoosobowych działalności gospodarczych jest trudna. Coraz więcej osób rezygnuje i wybiera umowę o pracę. W 2025 r. wpłynęło blisko 100 tysięcy wniosków o zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej. Jakie są bezpośrednie przyczyny takiego stanu rzeczy?

Umowa Mercosur może osłabić rynek UE. O co chodzi? Jeszcze 40 umów handlowych należy przejrzeć

Umowa z krajami Mercosur (Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem) dotyczy partnerstwa w obszarze handlu, dialogu politycznego i współpracy sektorowej. Otwiera rynek UE na produkty z tych państw, przede wszystkim mięso i zboża. Rolnicy obawiają się napływu tańszych, słabszej jakości produktów, które zdestabilizują rynek. UE ma jeszcze ponad 40 umów handlowych. Należy je przejrzeć.

REKLAMA

1 października 2025 r. w Polsce wchodzi system kaucyjny. Jest pomysł przesunięcia terminu lub odstąpienia od kar

Dnia 1 października 2025 r. w Polsce wchodzi w życie system kaucyjny. Rzecznik MŚP przedstawia szereg obaw i wątpliwości dotyczących funkcjonowania nowych przepisów. Jest pomysł przesunięcia terminu wejścia w życie systemu kaucyjnego albo odstąpienia od nakładania kar na jego początkowym etapie.

Paragony grozy a wakacje 2025 na półmetku: więcej rezerwacji, dłuższe pobyty i stabilne ceny

Wakacje 2025 na półmetku: więcej rezerwacji, dłuższe pobyty i stabilne ceny. Mimo pojawiających się w mediach “paragonów grozy”, sierpniowy wypoczynek wciąż można zaplanować w korzystnej cenie, zwłaszcza rezerwując nocleg bezpośrednio.

150 tys. zł dofinansowania! Dla kogo i od kiedy można składać wnioski?

Zakładasz własny biznes, ale brakuje Ci środków na start? Nie musisz od razu brać drogiego kredytu. W Polsce jest kilka źródeł finansowania, które mogą pomóc w uruchomieniu działalności – od dotacji i tanich pożyczek, po prywatnych inwestorów i crowdfunding. Wybór zależy m.in. od tego, czy jesteś bezrobotny, mieszkasz na wsi, czy może planujesz innowacyjny startup.

W pół roku otwarto ponad 149 tys. jednoosobowych firm. Do tego wznowiono przeszło 102 tys. [DANE Z CEIDG]

Jak wynika z danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT), w pierwszej połowie 2025 roku do rejestru CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) wpłynęło 149,1 tys. wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. To o 1% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy takich przypadków było 150,7 tys. Co to oznacza?

REKLAMA

Jak liderzy finansowi mogą budować odporność biznesową w czasach niepewności?

Niepewność stała się trwałym elementem globalnego krajobrazu biznesowego. Od napięć geopolitycznych, przez zmienność inflacyjną, po skokowy rozwój technologii – dziś pytaniem nie jest już, czy pojawią się ryzyka, ale kiedy i jak bardzo wpłyną one na organizację. W takim świecie dyrektor finansowy (CFO) musi pełnić rolę strategicznego radaru – nie tylko reagować, ale przewidywać i przekształcać ryzyko w przewagę konkurencyjną. Przedstawiamy pięć praktyk budujących odporność biznesową.

Strategia Cyberbezpieczeństwa na lata 2025-2029: uwagi Rzecznika MŚP

Rzecznik MŚP ma uwagi do rządowej Strategii Cyberbezpieczeństwa na lata 2025-2029. Zwraca uwagę na zasadę proporcjonalności, obligatoryjne oszacowanie kosztów dla gospodarki narodowej, ocenę wpływu na mikro, małych i średnich przedsiębiorców, a także obowiązek szerokich konsultacji.

REKLAMA