Finansowe sygnały ostrzegawcze w przedsiębiorstwie

Sygnały ostrzegawcze generuje się, odczytując grupy lub pojedyncze wskaźniki finansowe i niefinansowe tworzone przez zarządzających. Analiza takich informacji jest jednak niejednoznaczna. To, co dla jednej firmy może być sygnałem ostrzegawczym, dla innej takim sygnałem nie jest. Na przykład krótkotrwałe osłabianie się rodzimej waluty może być sygnałem ostrzegawczym dla importerów, natomiast dla firm eksportujących w krótkim czasie będzie sygnałem pozytywnym. W przypadku firmy, która jednocześnie eksportuje i importuje, sygnał będzie niejasny. Podobnie niejasny będzie on dla eksportera, który co prawda dzięki osłabieniu waluty może zarobić, niemniej jeżeli osłabienie dotyczy już bardzo słabej waluty lub jest zbyt szybkie, na pewno nie oznacza nic dobrego.

Sygnał ostrzegawczy informuje głównie o zagrożeniach w przedsiębiorstwie, ale mówi też o niezauważonych szansach. Może to być zatem pojedyncza informacja lub ich zbiór, dzięki czemu można z wyprzedzeniem dowiedzieć się o przyszłych zagrożeniach dla rozwoju firmy.

Każda firma powinna dopasować systemy informacyjne generujące sygnały ostrzegawcze (mogą być nimi wskaźniki lub grupy wskaźników oraz sygnały jakościowe, których nie można kwantyfikować) do swojej działalności i otoczenia, w którym się znajduje. Informacje mogą generować sygnały słabe lub mocne, przy czym aby były skuteczne, muszą być wysłane z odpowiednim wyprzedzeniem, które umożliwi złagodzenie niebezpieczeństwa.

Do najpopularniejszej i największej grupy sygnałów kwantyfikowalnych należą sygnały finansowe. Większość decyzji zarządzających oraz zmiany w otoczeniu firmy mają swoje odzwierciedlenie w danych finansowych.

Finansowe sygnały ostrzegawcze można zdefiniować jako informacje wygenerowane na podstawie odchyleń od pożądanych wielkości pojedynczych (lub grup) parametrów finansowych albo tworzonych na ich podstawie odpowiednich wskaźników.

Identyfikacja odpowiednich finansowych sygnałów ostrzegawczych i ich analiza są niezbędne do odpowiedniego zarządzania przedsiębiorstwem, a więc dopasowania się do dynamicznie zmieniającego się otoczenia. Wynika to z tego, że aby przedsiębiorstwo mogło istnieć na rynku, musi mieć dobrze zorganizowane przede wszystkim finansowe systemy informacyjne, które mogą m.in. odpowiednio wcześnie rozpoznać zagrożenia. Sygnały wyznaczone na podstawie odchyleń od pożądanych trajektorii mogą mieć aspekt negatywny lub pozytywny. Przykładem może być analiza jednego z ważniejszych parametrów finansowych, jakim są przychody ze sprzedaży. Jeżeli wystąpi spadek przychodów ze sprzedaży poza dopuszczalną granicę, jest to silny sygnał ostrzegawczy dla firmy, informujący np. o utracie konkurencyjności. Wzrost przychodów ze sprzedaży poza dopuszczalny przedział również może być negatywną informacją, mówiącą np. o błędnych założeniach i prognozach firmy, oczywiście jeżeli wzrost nie wynika z chwilowej mody na produkty danej firmy. W innym przypadku wzrost może mieć aspekt pozytywny, wskazujący na szansę zwiększenia udziałów w rynku np. z powodu „wypadnięcia” konkurenta. To z kolei może wiązać się ze zmianą polityki inwestycyjnej, a co za tym idzie - budżetu firmy, oraz z pozyskaniem nowego kapitału. W przypadku pozytywnego sygnału trudno jednak mówić o ostrzeżeniu, zatem nie jest to sygnał ostrzegawczy.