Weksel in blanco, czyli sposób na ograniczenie ryzyka

Wykorzystywany jest powszechnie nie tylko w stosunkach handlowych i kredytowych. Jego zalety uwidaczniają się szczególnie na etapie postępowania sądowego. Dzięki wekslowi jest ono tańsze, szybsze i obarczone niższym ryzykiem procesowym.

Z wekslem in blanco bezpieczniej

Jeżeli weksel in blanco nie jest wręczany zamiast zapłaty, pełni on funkcję gwarancyjną. Nadaje się on do zabezpieczenia zarówno wierzytelności już istniejącej jak i mającej powstać w przyszłości. Stąd wyróżnia się weksel gwarancyjny – stosowany w przypadkach, gdy wysokość świadczenia pieniężnego lub termin płatności w chwili wystawienia weksla nie są znane. W praktyce gospodarczej wykorzystywany jest także weksel kaucyjny zastępujący złożenie kaucji w gotówce w transakcjach, w których nie wiadomo, czy roszczenie w ogóle powstanie, a tym bardziej w jakiej kwocie.

Zadaj pytanie: Forum prawników

Dwa stosunki ale zapłata tylko jedna

Wierzytelność zabezpieczana wekslem może wynikać z dowolnego stosunku cywilnoprawnego np. umowy sprzedaży towaru z odroczonym terminem płatności, zwanego stosunkiem podstawowym. Na skutek wystawienia weksla służącego zabezpieczeniu wierzytelności, zobowiązanie cywilnoprawne wystawcy nie wygasa, lecz istnieje nadal. W takim przypadku wierzycielowi przysługuje obok roszczenia pierwotnego nowe roszczenie – ze stosunku wekslowego. Wierzyciel uprawniony jest do dochodzenia zapłaty wedle swojego wyboru, albo na podstawie stosunku podstawowego, albo na podstawie weksla. Przedmiot obu roszczeń jest taki sam – określona suma pieniężna, a więc zaspokojenie wierzyciela następuje tylko raz i po jego stronie rodzi obowiązek wydania weksla dłużnikowi.

Jeżeli pomimo zaspokojenia roszczenia ze stosunku podstawowego wierzyciel dochodziłby zapłaty na podstawie weksla, to musi liczyć się z zarzutem, że – skoro zabezpieczona wekslem wierzytelność już nie istnieje – to wygasło także zobowiązanie wekslowe.

Zobacz również: Do czego potrzebna jest deklaracja wekslowa

Coś więcej niż czysta kartka papieru

Weksel in blanco jest dokumentem, który w chwili jego wystawienia nie zawiera wszystkich elementów wymaganych przez prawo wekslowe. Do zaciągnięcia zobowiązania na podstawie weksla in blanco wystarczy złożenie na nim podpisu przez wystawcę.

Nie stoi nic na przeszkodzie, aby weksel taki w chwili jego wystawienia zawierał również inne elementy, takie jak wskazanie osoby uprawnionej z weksla, czyli remitenta lub daty i miejsca wystawienia weksla. Dopuszczalne jest także zamieszczenie w treści weksla in blanco także tzw. dodatkowych klauzul wekslowych, a wiec elementów nie wymaganych przez Prawo wekslowe np. „weksel gwarancyjny”.

---

Czysta kartka papieru może stać się wekslem

Ważne jest, żeby podpis na wekslu został złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Może zostać złożony zarówno na blankiecie wekslowym jak i na czystej kartce papieru. W takiej sytuacji koniecznym elementem weksla in blanco jest słowo „weksel” umieszczone w treści dokumentu.

Wzór weksla in blanco

Dnia ........................... r. w ........................ zapłacę za ten własny weksel                na zlecenie ..................................................................................................           sumę ............................................................................................... złotych.   ....................... , dnia ............................. r.                                                           Michał  Basta

Od kiedy zobowiązanie wekslowe

Zobowiązanie z weksla in blanco powstaje z chwilą jego podpisania i wydania remitentowi (wierzycielowi wekslowemu). Pamiętać jednak należy, iż warunkiem dochodzenia roszczeń z weksla in blanco na drodze sądowej jest jego uzupełnienie o brakujące elementy. W przypadku wniesienia powództwa na podstawie weksla niezupełnego, sąd oddali powództwo wskazując, iż załączony do pozwu dokument nie jest wekslem w rozumieniu Prawa wekslowego, albowiem brakuje mu cech wymaganych przez tę ustawę.

Zobacz również serwis: Windykacja