REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kodeksowe przerwy w pracy

Katarzyna Wrońska-Zblewska
Jakie przerwy w pracy przewiduje Kodeks Pracy?
Jakie przerwy w pracy przewiduje Kodeks Pracy?
/
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Podstawowym obowiązkiem pracownika jest wykonywanie pracy określonego rodzaju na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.

Obowiązkowi temu odpowiada obowiązek leżący po stronie pracodawcy do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1 k.p.). Nie oznacza to jednak, że przez cały dobowy wymiar czasu pracy pracownik jest zobowiązany świadczyć pracę, do której się zobowiązał. Przepisy prawa pracy przyznają pracownikowi prawo do przerw w pracy uzależnionych m. in. od dobowego wymiaru czasu pracy (przerwa 15-minutowa dla wszystkich pracowników pracujących dłużej niż 6 godzin dziennie - art. 134 k.p. i przerwa dla pracowników młodocianych pracujących dłużej niż 4 i pół godziny dziennie - art. 202 § 31 k.p.) lub sposobu wykonywania pracy (przerwy dla pracowników pracujących w szczególnie uciążliwych lub szkodliwych warunkach - art. 145 k.p. lub przy komputerze § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe - DzU nr 148, poz. 973). Prawo do przerw przysługuje także ze względu na sytuację życiową pracowników (matki karmiące piersią - art. 187 k.p.).

REKLAMA

Polecamy: Pakiet Kadrowy: Wynagrodzenia 2020 + Czas pracy 2020 + Zatrudnianie i zwalnianie pracowników + Uprawnienia rodziców w pracy

Przerwa 15-minutowa

REKLAMA

Każdy pracownik, którego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, ma prawo do jednej 15-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy, tj. płatnego odpoczynku od pracy, którego nie trzeba odpracowywać (art. 134 k.p.). Przy czym nie ma znaczenia, czy pracownik pracuje 6 czy 12 godzin, przerwa nie ulega podwojeniu proporcjonalnie do przepracowanych godzin. Jedynie pracownicy młodociani mają prawo do 30-minutowej nieprzerwanej przerwy wliczanej do czasu pracy, pod warunkiem że pracują więcej niż 4,5 godziny w danym dniu (art. 202 § 31 k.p.).

Dłuższą przerwę wliczaną do czasu pracy mogą przewidywać przepisy wewnątrzzakładowe, np. regulamin pracy czy układ zbiorowy pracy, w myśl zasady uprzywilejowania pracownika (art. 9 § 2 i 3 k.p.). W szczególności wydaje się to uzasadnione w systemie równoważnego czasu pracy z możliwością wydłużenia dobowego czasu pracy do 12, 16 i 24 godzin. Natomiast, w sytuacji gdy pracownik pracuje krócej niż 6 godzin dziennie, przerwa w ogóle nie przysługuje.

Przerwa musi być wykorzystana w całości, co oznacza, że nie może zostać podzielona np. na dwie lub trzy krótsze przerwy, które łącznie będą wynosiły 15 minut. Ponadto przepisy prawa pracy nie precyzują, kiedy powinna zostać przez pracownika wykorzystana, pozostawiając w tym zakresie swobodę pracodawcy. Oznacza to, że przerwa może być ustalona sztywno (tj. o tej samej godzinie) dla wszystkich pracowników w zakładzie lub też dla pracowników poszczególnych działów. Dopuszczalne jest także ustalenie, że przerwa będzie wykorzystywana o dowolnej porze, według indywidualnej decyzji poszczególnych pracowników w uzgodnieniu z przełożonym. Niedopuszczalne jest natomiast wykorzystanie przerwy w ten sposób, że pracownicy będą zaczynali pracę 15 minut później lub będą kończyli pracę 15 minut wcześniej. Wykorzystanie przerwy powinno nastąpić w ten sposób, że zarówno przed przerwą, jak i po przerwie praca będzie wykonywana.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Godzinna przerwa niewliczana do czasu pracy

REKLAMA

Oprócz 15-minutowej przerwy pracodawca może wprowadzić także jedną, maksymalnie godzinną, przerwę niewliczaną do czasu pracy, która może zostać wykorzystana przez pracownika na załatwienie spraw osobistych lub na zjedzenie posiłku (art. 141 § 1 k.p.). Za czas tej przerwy nie przysługuje pracownikowi wynagrodzenie, chyba że przepisy wewnątrzzakładowe przewidują za ten czas wynagrodzenie.

Przerwę wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy. W sytuacji gdy pracodawca nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy i nie jest objęty układem zbiorowym pracy, przerwę można wprowadzić na mocy postanowień umowy o pracę (art. 141 § 2 k.p.). Przy czym dopuszczalne jest wprowadzenie tylko jednej przerwy niewliczanej do czasu pracy. Przerwa ta może być udzielana wszystkim pracownikom równocześnie w tym samym czasie lub swobodnie, w zależności od potrzeb pracowników.

Przerwa dla matek karmiących

Pracownicy, która karmi dziecko piersią, przysługują dwie półgodzinne przerwy w pracy wliczane do czasu pracy, a więc płatne. Jeśli pracownica karmi piersią więcej niż jedno dziecko, ma prawo do dwóch 45-minutowych przerw w pracy (art. 187 k.p.). W przypadku gdy pracownica pracuje krócej niż 4 godziny dziennie, przerwy w ogóle nie przysługują. Jeżeli natomiast czas pracy matki karmiącej jest dłuższy niż 4 godziny, ale nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej tylko jedna przerwa, odpowiednio albo półgodzinna (jedno dziecko) albo 45-minutowa (więcej niż jedno dziecko). Przy udzielaniu przerw na karmienie wiek dziecka lub dzieci nie ma znaczenia. Oznacza to, że przerwy te są udzielane tak długo jak długo pracownica karmi piersią, co jest sprawą indywidualną.


Na wniosek pracownicy obie przerwy mogą zostać udzielone łącznie. W praktyce zaś sprowadza się do tego, że pracownica karmiąca dziecko lub dzieci, rozpoczyna pracę później lub kończy ją wcześniej o łączny czas przerw. Chcąc skorzystać z przerw, pracownica powinna złożyć odpowiedni wniosek, a na żądanie pracodawcy dostarczyć zaświadczenie lekarskie.

Przerwy dla pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych

Skrócenie czasu pracy dla pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych może polegać zarówno na ustaleniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy, np. trzy 15-minutowe przerwy lub jedna półgodzinna, jak też na obniżeniu norm czasu pracy mocą przepisów wewnątrzzakładowych, np. z 8 godzin dziennie na 7 (art. 145 § 1 k.p.). W przypadku wykonywania prac monotonnych lub prac w tempie z góry ustalonym (np. praca na taśmie produkcyjnej) wprowadzenie przerw w pracy jest obligatoryjne. Przerwy te przysługują pracownikom niezależnie od 15-minutowej przerwy „śniadaniowej”, są wliczane do czasu pracy, a więc i płatne.


Wykaz stanowisk pracy, na których przysługują pracownikom dodatkowe przerwy ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami w trybie i na zasadach określonych w art. 23711a oraz 23713a k.p., a także po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami (art. 145 § 2 k.p.). Wykaz stanowisk określa się w regulaminie pracy lub układzie zbiorowym pracy.

Katarzyna Wrońska-Zblewska

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Make European BioTech Great Again - szanse dla biotechnologii w Europie Środkowo-Wschodniej

W obliczu zmian geopolitycznych w świecie Europa Środkowo-Wschodnia może stać się nowym centrum biotechnologicznych innowacji. Czy Polska i kraje regionu są gotowe na tę szansę? O tym będą dyskutować uczestnicy XXIII edycji CEBioForum, największego w regionie spotkania naukowców, ekspertów, przedsiębiorców i inwestorów zajmujących się biotechnologią.

Jak ustanowić zarząd sukcesyjny za życia przedsiębiorcy? Procedura krok po kroku

Najlepszym scenariuszem jest zaplanowanie sukcesji zawczasu, za życia właściciela firmy. Ustanowienie zarządu sukcesyjnego sprowadza się do formalnego powołania zarządcy sukcesyjnego i zgłoszenia tego faktu do CEIDG.

Obowiązek sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w Polsce: wyzwania i możliwości dla firm

Obowiązek sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dotyczy dużych podmiotów oraz notowanych małych i średnich przedsiębiorstw. Firmy muszą działać w duchu zrównoważonego rozwoju. Jakie zmiany w pakiecie Omnibus mogą wejść w życie?

Nowa funkcja Google: AI Overviews. Czy zagrozi polskim firmom i wywoła spadki ruchu na stronach internetowych?

Po latach dominacji na rynku wyszukiwarek Google odczuwa coraz większą presję ze strony takich rozwiązań, jak ChatGPT czy Perplexity. Dzięki SI internauci zyskali nowe możliwości pozyskiwania informacji, lecz gigant z Mountain View nie odda pola bez walki. AI Overviews – funkcja, która właśnie trafiła do Polski – to jego kolejna próba utrzymania cyfrowego monopolu. Dla firm pozyskujących klientów dzięki widoczności w internecie, jest ona powodem do niepokoju. Czy AI zacznie przejmować ruch, który dotąd trafiał na ich strony? Ekspert uspokaja – na razie rewolucji nie będzie.

REKLAMA

Coraz więcej postępowań restrukturyzacyjnych. Ostatnia szansa przed upadłością

Branża handlowa nie ma się najlepiej. Ale przed falą upadłości ratuje ją restrukturyzacja. Przez dwa pierwsze miesiące 2025 r. w porównaniu do roku ubiegłego, odnotowano już 40% wzrost postępowań restrukturyzacyjnych w sektorze spożywczym i 50% wzrost upadłości w handlu odzieżą i obuwiem.

Ostatnie lata to legislacyjny rollercoaster. Przedsiębiorcy oczekują deregulacji, ale nie hurtowo

Ostatnie lata to legislacyjny rollercoaster. Przedsiębiorcy oczekują deregulacji i pozytywnie oceniają większość zmian zaprezentowanych przez Rafała Brzoskę. Deregulacja to tlen dla polskiej gospodarki, ale nie można jej przeprowadzić hurtowo.

Ekspansja zagraniczna w handlu detalicznym, a zmieniające się przepisy. Jak przygotować systemy IT, by uniknąć kosztownych błędów?

Według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego (Tygodnik Gospodarczy PIE nr 34/2024) co trzecia firma działająca w branży handlowej prowadzi swoją działalność poza granicami naszego kraju. Większość organizacji docenia możliwości, które dają międzynarodowe rynki. Potwierdzają to badania EY (Wyzwania polskich firm w ekspansji zagranicznej), zgodnie z którymi aż 86% polskich podmiotów planuje dalszą ekspansję zagraniczną. Przygotowanie do wejścia na nowe rynki obejmuje przede wszystkim kwestie związane ze szkoleniami (47% odpowiedzi), zakupem sprzętu (45%) oraz infrastrukturą IT (43%). W przypadku branży retail dużą rolę odgrywa integracja systemów fiskalnych z lokalnymi regulacjami prawnymi. O tym, jak firmy mogą rozwijać międzynarodowy handel detaliczny bez obaw oraz o kompatybilności rozwiązań informatycznych, opowiadają eksperci INEOGroup.

Leasing w podatkach i optymalizacja wykupu - praktyczne informacje

Leasing od lat jest jedną z najpopularniejszych form finansowania środków trwałych w biznesie. Przedsiębiorcy chętnie korzystają z tej opcji, ponieważ pozwala ona na rozłożenie kosztów w czasie, a także oferuje korzyści podatkowe. Warto jednak pamiętać, że zarówno leasing operacyjny, jak i finansowy podlegają różnym regulacjom podatkowym, które mogą mieć istotne znaczenie dla rozliczeń firmy. Dodatkowo, wykup przedmiotu leasingu niesie ze sobą określone skutki podatkowe, które warto dobrze zaplanować.

REKLAMA

Nie czekaj na cyberatak. Jakie kroki podjąć, aby być przygotowanym?

Czy w dzisiejszych czasach każda organizacja jest zagrożona cyberatakiem? Jak się chronić? Na co zwracać uwagę? Na pytania odpowiadają: Paweł Kulpa i Robert Ługowski - Cybersecurity Architect, Safesqr.

Jak założyć spółkę z o.o. przez S24?

Rejestracja spółki z o.o. przez system S24 w wielu przypadkach jest najlepszą metodą zakładania spółki, ze względu na ograniczenie kosztów, szybkość (np. nie ma konieczności umawiania spotkań z notariuszem) i możliwość działania zdalnego w wielu sytuacjach. Mimo tego, że funkcjonowanie systemu s24 wydaje się niezbyt skomplikowane, to jednak zakładanie spółki wymaga posiadania pewnej wiedzy prawnej.

REKLAMA