Czy spółka komandytowo – akcyjna może być spółką kapitałową?

Spółka osobowa czy kapitałowa ?

Niewątpliwie jest to spółka hybrydowa, mająca cechy zarówno spółki jawnej, jak i akcyjnej. Za zakwalifikowaniem spółki komandytowo – akcyjnej do spółek osobowych przemawia systematyka kodeksu. Przepisy regulujące spółkę zamieszczone są w tytule II, obok przepisów regulujących pozostałe spółki  osobowe. Ponadto artykuł 125 kodeksu spółek handlowych stanowi o tym, że spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. 

Hybrydowy charakter spółki polega na tym, że regulacja zawarta w dziale 3 tytułu II  kodeksu ma charakter kadłubowy. Zgodnie z art. 126. § 1 kodeksu w sprawach nieuregulowanych w  dziale 3 do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się: 

• w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy - odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej,
• w pozostałych sprawach - odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.

Stosowanie w ograniczonym zakresie przepisów o spółce akcyjnej nie daje podstaw do nazywania spółki komandytowo – akcyjnej spółką kapitałową. Zwłaszcza że przepisy te stosowane są odpowiednio. Wymóg odpowiedniego stosowania przepisów oznacza, że znajdą one zastosowanie wprost, ze zmianami, albo wcale.  Wszelkie wątpliwości co do charakteru spółki jako osobowej rozstrzyga   art. 4. § 1 kodeksu. Zgodnie z tym przepisem użyte w ustawie określenia oznaczają: 

• spółka osobowa - spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną;
• spółka kapitałowa - spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną.

Na marginesie wskazać należy, że w zależności od systemu prawnego spółka komandytowo – akcyjna może mieć więcej cech spółki jawnej lub akcyjnej. W polskim modelu tejże spółki przeważają elementy osobowe.

Polecamy: Kto może prowadzić sprawy w spółce osobowej

Czy spółka komandytowo – akcyjna jest ułomną osobą prawną?

Na to pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Samo określenie ułomna osoba prawna, mimo że chwytliwe, nie jest jednak adekwatne do obecnego stanu prawnego. Do 25 września 2003 roku kodeks cywilny przewidywał tylko dwie kategorie podmiotów prawa cywilnego, tzn. osoby fizyczne i prawne. Popularyzacja pojęcia ułomnej osoby prawnej była próbą wprowadzenia – niejako tylnymi drzwiami – trzeciej kategorii. W aktualnym stanie prawnym pojęcie to wydaje się zbędne w związku z wprowadzeniem do kodeksu art. 331 § 1, zgodnie z którym do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.  Należy ponadto zwrócić uwagę na okoliczność, że brak przymiotu osobowości  nie jest ułomnością tej konstrukcji prawnej, ale jej – być może największą – zaletą.