Nagana jest rodzajem instrumentu odpowiedzialności porządkowej, który może być zastosowany przez pracodawcę w związku z przyznanymi mu uprawnieniami kierowniczymi w ramach stosunku pracy. Pracownik, który dopuścił się naruszenia regulaminu pracy powinien liczyć się z konsekwencjami i możliwością otrzymania nagany z wpisem do akt. Art. 108 kodeksu pracy zawiera katalog czynności pracownika, które stanowią przesłanki odpowiedzialności za naruszenia porządku pracy, a w tym:
1. nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,
reklama
reklama
2. nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
3. nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych,
4. nieprzestrzeganie przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Za wymienione przewinienia pracodawca może zastosować karę upomnienia bądź naganę. Dodatkowo pracodawca może nałożyć na pracownika karę pieniężną za przekroczenia porządkowe, czyli nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy. Jednakże, zgodnie z sentencją wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 1999 r. (I PKN 114/99) pracodawca nie może zastosować kary porządkowej bez uprzedniego wysłuchania pracownika, chyba że ten zrezygnował ze stworzonej mu możliwości ustnego złożenia wyjaśnień, bądź wybrał pisemną formę ich wyrażenia.
Zobacz również: Odsetki od nieterminowo wypłaconego wynagrodzenia
Zastosowanie nagany
Pracodawca, który stwierdzi, że doszło do naruszenia zasad obowiązujących w zakładzie pracy i zdecyduje się na zastosowanie kary porządkowej w postaci nagany pisemnej z wpisem do akt, zobowiązany jest do poinformowania o tym fakcie podwładnego wraz ze wskazaniem powodu, dla którego została nałożona kara porządkowa. W pisemnej naganie pracodawca powinien zawrzeć:
1. rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych,
2. datę dopuszczenia się przewinienia przez pracownika,
3. pouczenie o możliwości wniesienia sprzeciwu i terminie do jego wniesienia.