REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak sąd interpretuje prawo do opłacania niższych składek ZUS

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Stolarska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność gospodarczą, może skorzystać z tzw. preferencyjnych warunków opłacania składek. Prawo do tego przywileju budzi liczne trudności interpretacyjne nie tylko dla przedsiębiorców, ale również dla sądów, które orzekają w zakresie obowiązku składkowego.

 

REKLAMA

Rozpoczynający działalność przedsiębiorca może opłacać składki z tytułu prowadzonej działalności od minimalnej podstawy wymiaru składek, która będzie dla niego wynosiła 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, podczas gdy dla innych przedsiębiorców minimum to wynosi 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty rocznego ograniczenia wymiaru składek.

 

Składki na ubezpieczenia ustalane od obniżonej podstawy wymiaru mogą opłacać jedynie osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie budzi żadnych wątpliwości, że wykonywanie wolnego zawodu (np. adwokata czy lekarza) jest działalnością gospodarczą, a osoba rozpoczynająca taką działalność może również korzystać z preferencyjnych warunków opłacania składek.

 

Orzeczenie Sądu Najwyższego

 

Specyfika zawodu lekarza czy adwokata, a także szczególny rodzaj przygotowania zawodowego przewidziany dla tych profesji powoduje trudności w określeniu, czym jest wykonywanie pracy na rzecz byłego pracodawcy, a zwłaszcza sprecyzowanie, czy praca wykonywana w ramach wolnego zawodu odpowiada zakresowi pracy wykonywanej uprzednio w ramach stosunku pracy. Zagadnienie to stało się przedmiotem wyroku Sądu Najwyższego z 23 marca 2010 r. (sygn. akt I UK 323/09). W wyroku tym sąd orzekł, że usługi zdrowotne świadczone w ramach działalności gospodarczej przez lekarza na rzecz podmiotu, w którym był wcześniej zatrudniony jako stażysta, wyłączają możliwość preferencyjnego ustalenia podstawy wymiaru składki na poziomie 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.

 

Zagubione lub zniszczone dokumenty ubezpieczeniowe? Czytaj jak rozwiązać ten problem>>>

 

Sprawa dotyczyła lekarki, która po ukończeniu studiów medycznych została zatrudniona w klinice stomatologicznej na podstawie umowy o pracę, na stanowisku lekarza dentysty stażysty. Po odbyciu stażu w klinice uzyskała prawo wykonywania zawodu lekarza stomatologa i rozpoczęła prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Z tego tytułu opłacała składki ZUS od podstawy wymiaru wynoszącej 30 proc. wynagrodzenia minimalnego, na warunkach preferencyjnych, przeznaczonych dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności. Po niedługim czasie zawarła umowę o współpracy ze swoim byłym pracodawcą. Przedmiotem umowy było świadczenie usług stomatologicznych. ZUS zakwestionował jej prawo do preferencyjnego oskładkowania i podwyższył wymiar składek, ustalając go na poziomie 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

 

Ważne!

Zanim przedsiebiorca skorzysta z preferencyjnych zasad oskładkowania, warto najpierw zwrócić się w tej sprawie o wykładnię do ZUS, i to najlepiej w formie pisemnej interpretacji.

 

W wyroku Sąd Najwyższy podtrzymał stanowisko ZUS, orzekając tym samym na niekorzyść lekarki skarżącej decyzję ZUS. W uzasadnieniu wskazał, że lekarze oraz lekarze stażyści są w świetle obowiązujących przepisów zróżnicowani, ale w zasadzie tylko pod względem formy prawnej wykonywania zawodu. Prawo do podejmowania czynności medycznych jako takich przysługuje bowiem już od momentu uzyskania dyplomu lekarza, a zatem zarówno stażyście, jak i lekarzowi z pełnymi uprawnieniami. Tym samym usługi zdrowotne świadczone przez lekarza prowadzącego działalność gospodarczą w formie indywidualnej praktyki lekarskiej na rzecz podmiotu, w którym był zatrudniony jako stażysta, wyłączają możliwość preferencyjnego ustalenia wysokości składki, jeżeli odpowiadają czynnościom wykonywanym w ramach wcześniej istniejącego stosunku pracy.

 

 

 

Odmienna wykładnia przepisu

 

Osiem miesięcy później, orzekając w podobnej sprawie, Sąd Apelacyjny w Warszawie zajął wprost przeciwne stanowisko. Tym razem przedmiotem orzeczenia stała się działalność zawodowa młodej pani adwokat. Po uzyskaniu prawa do wykonywania zawodu adwokata również i ona, w ramach indywidualnej działalności, podjęła pracę na rzecz kancelarii, w której pracowała wcześniej podczas odbywania aplikacji adwokackiej.

 

ZUS zakwestionował jej prawo do preferencyjnego oskładkowania działalności, wskazując, że nie może z niego korzystać osoba świadcząca pracę na rzecz byłego pracodawcy. W wyroku z 22 grudnia 2010 r. (sygn. akt III AUa 897/10) sąd apelacyjny wskazał, że czynności aplikantki, mimo że z pozoru podobne do tych wykonywanych przez jej patrona, w istocie różniły się zasadniczo. Główna różnica polegała - zdaniem sądu - na tym, że nie były i nie mogły być wykonywane w sposób niezależny i samodzielny. Faktycznie czynności wykonywane w czasie aplikacji (m.in. zajmowanie się prostymi sprawami karnymi, zastępowanie patrona przed sądem, pisanie pozwów i apelacji w sprawach prowadzonych przez patrona) z pozoru wydają się zgodne z czynnościami wykonywanymi później na rzecz kancelarii w ramach praktyki adwokackiej. Zdaniem sądu brak samodzielności, wynikający z samej natury okresu aplikacji, powoduje, że nie można uznać, iż w ramach wolnego zawodu adwokata wykonywała ona pracę zgodną co do zakresu z pracą świadczoną w okresie aplikacji. Skoro zaś nie był to zakres tożsamy, tym samym pani adwokat - w przeciwieństwie do lekarza, w sprawie którego orzekał Sąd Najwyższy - zachowała prawo do preferencyjnych zasad opłacania składek z własnej działalności.

 

Uzyskanie stanowiska ZUS

Analizując te dwa wyroki, trudno oprzeć się wrażeniu, że linia orzecznicza w podobnych przypadkach nie została jeszcze ustalona, a wątpliwości interpretacyjne co do art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mogą być rozstrzygane przez sądy w przeciwstawny sposób. Tymczasem analogiczne problemy mogą dotyczyć bardzo licznych grup zawodowych (lekarze, prawnicy, księgowi). Zanim skorzysta się w podobnej sytuacji z preferencyjnych zasad oskładkowania, być może warto najpierw zwrócić się w tej sprawie o wykładnię do ZUS, i to najlepiej w formie pisemnej interpretacji. Otwiera to drogę do ewentualnego wniesienia odwołania do sądu, zanim jeszcze na koncie płatnika powstanie zadłużenie spowodowane błędną interpretacją przepisów.

 

 

Podstawa prawna:

• art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn.zm.).

Orzecznictwo:

• wyrok Sądu Najwyższego z 23 marca 2010 r. (sygn. akt I UK 323/09, niepubl.),

• wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 22 grudnia 2010 r. (sygn. akt III AUa 897/10, niepubl.).

 

Joanna Stolarska 

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obcokrajowcy wciąż chętnie zakładają w Polsce małe firmy. Głównie są to Ukraińcy i Białorusini [DANE Z CEIDG]

Obcokrajowcy wciąż chętnie zakładają w Polsce małe firmy. Głównie są to Ukraińcy i Białorusini [DANE Z CEIDG]. W pierwszej połowie br. 21,5 tys. wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej wpłynęło do rejestru CEIDG od osób, które mają obywatelstwo innego państwa. To 14,4% wszystkich zgłoszeń w tym zakresie.

Hossa na giełdzie w 2025 r. Dlaczego Polacy nie korzystają z tego okresu? Najwięcej zarabiają zagraniczni inwestorzy

Na warszawskiej giełdzie trwa hossa. Dlaczego Polacy nie korzystają z tego okresu? Najwięcej zarabiają u nas zagraniczni inwestorzy. Co musi się w Polsce zmienić, aby ludzie zaczęli inwestować na giełdzie?

Umowy PPA w 2025 r. – korzyści i ryzyka dla małych i średnich firm w Polsce

Płacisz coraz wyższe rachunki za prąd? Coraz więcej firm w Polsce decyduje się na umowy PPA, czyli długoterminowe kontrakty na energię z OZE, które mogą zagwarantować stałą cenę nawet na 20 lat. To szansa na przewidywalne koszty i lepszy wizerunek, ale też zobowiązanie wymagające spełnienia konkretnych warunków. Sprawdź, czy Twoja firma może na tym skorzystać.

Rezygnują z własnej działalności na rzecz umowy o pracę. Sytuacja jest trudna

Sytuacja jednoosobowych działalności gospodarczych jest trudna. Coraz więcej osób rezygnuje i wybiera umowę o pracę. W 2025 r. wpłynęło blisko 100 tysięcy wniosków o zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej. Jakie są bezpośrednie przyczyny takiego stanu rzeczy?

REKLAMA

Umowa Mercosur może osłabić rynek UE. O co chodzi? Jeszcze 40 umów handlowych należy przejrzeć

Umowa z krajami Mercosur (Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem) dotyczy partnerstwa w obszarze handlu, dialogu politycznego i współpracy sektorowej. Otwiera rynek UE na produkty z tych państw, przede wszystkim mięso i zboża. Rolnicy obawiają się napływu tańszych, słabszej jakości produktów, które zdestabilizują rynek. UE ma jeszcze ponad 40 umów handlowych. Należy je przejrzeć.

1 października 2025 r. w Polsce wchodzi system kaucyjny. Jest pomysł przesunięcia terminu lub odstąpienia od kar

Dnia 1 października 2025 r. w Polsce wchodzi w życie system kaucyjny. Rzecznik MŚP przedstawia szereg obaw i wątpliwości dotyczących funkcjonowania nowych przepisów. Jest pomysł przesunięcia terminu wejścia w życie systemu kaucyjnego albo odstąpienia od nakładania kar na jego początkowym etapie.

Paragony grozy a wakacje 2025 na półmetku: więcej rezerwacji, dłuższe pobyty i stabilne ceny

Wakacje 2025 na półmetku: więcej rezerwacji, dłuższe pobyty i stabilne ceny. Mimo pojawiających się w mediach “paragonów grozy”, sierpniowy wypoczynek wciąż można zaplanować w korzystnej cenie, zwłaszcza rezerwując nocleg bezpośrednio.

150 tys. zł dofinansowania! Dla kogo i od kiedy można składać wnioski?

Zakładasz własny biznes, ale brakuje Ci środków na start? Nie musisz od razu brać drogiego kredytu. W Polsce jest kilka źródeł finansowania, które mogą pomóc w uruchomieniu działalności – od dotacji i tanich pożyczek, po prywatnych inwestorów i crowdfunding. Wybór zależy m.in. od tego, czy jesteś bezrobotny, mieszkasz na wsi, czy może planujesz innowacyjny startup.

REKLAMA

W pół roku otwarto ponad 149 tys. jednoosobowych firm. Do tego wznowiono przeszło 102 tys. [DANE Z CEIDG]

Jak wynika z danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT), w pierwszej połowie 2025 roku do rejestru CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) wpłynęło 149,1 tys. wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. To o 1% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy takich przypadków było 150,7 tys. Co to oznacza?

Jak liderzy finansowi mogą budować odporność biznesową w czasach niepewności?

Niepewność stała się trwałym elementem globalnego krajobrazu biznesowego. Od napięć geopolitycznych, przez zmienność inflacyjną, po skokowy rozwój technologii – dziś pytaniem nie jest już, czy pojawią się ryzyka, ale kiedy i jak bardzo wpłyną one na organizację. W takim świecie dyrektor finansowy (CFO) musi pełnić rolę strategicznego radaru – nie tylko reagować, ale przewidywać i przekształcać ryzyko w przewagę konkurencyjną. Przedstawiamy pięć praktyk budujących odporność biznesową.

REKLAMA