REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak sąd interpretuje prawo do opłacania niższych składek ZUS

Joanna Stolarska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność gospodarczą, może skorzystać z tzw. preferencyjnych warunków opłacania składek. Prawo do tego przywileju budzi liczne trudności interpretacyjne nie tylko dla przedsiębiorców, ale również dla sądów, które orzekają w zakresie obowiązku składkowego.

 

REKLAMA

Rozpoczynający działalność przedsiębiorca może opłacać składki z tytułu prowadzonej działalności od minimalnej podstawy wymiaru składek, która będzie dla niego wynosiła 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, podczas gdy dla innych przedsiębiorców minimum to wynosi 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty rocznego ograniczenia wymiaru składek.

 

Składki na ubezpieczenia ustalane od obniżonej podstawy wymiaru mogą opłacać jedynie osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie budzi żadnych wątpliwości, że wykonywanie wolnego zawodu (np. adwokata czy lekarza) jest działalnością gospodarczą, a osoba rozpoczynająca taką działalność może również korzystać z preferencyjnych warunków opłacania składek.

 

Orzeczenie Sądu Najwyższego

 

Specyfika zawodu lekarza czy adwokata, a także szczególny rodzaj przygotowania zawodowego przewidziany dla tych profesji powoduje trudności w określeniu, czym jest wykonywanie pracy na rzecz byłego pracodawcy, a zwłaszcza sprecyzowanie, czy praca wykonywana w ramach wolnego zawodu odpowiada zakresowi pracy wykonywanej uprzednio w ramach stosunku pracy. Zagadnienie to stało się przedmiotem wyroku Sądu Najwyższego z 23 marca 2010 r. (sygn. akt I UK 323/09). W wyroku tym sąd orzekł, że usługi zdrowotne świadczone w ramach działalności gospodarczej przez lekarza na rzecz podmiotu, w którym był wcześniej zatrudniony jako stażysta, wyłączają możliwość preferencyjnego ustalenia podstawy wymiaru składki na poziomie 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.

 

Zagubione lub zniszczone dokumenty ubezpieczeniowe? Czytaj jak rozwiązać ten problem>>>

 

Sprawa dotyczyła lekarki, która po ukończeniu studiów medycznych została zatrudniona w klinice stomatologicznej na podstawie umowy o pracę, na stanowisku lekarza dentysty stażysty. Po odbyciu stażu w klinice uzyskała prawo wykonywania zawodu lekarza stomatologa i rozpoczęła prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Z tego tytułu opłacała składki ZUS od podstawy wymiaru wynoszącej 30 proc. wynagrodzenia minimalnego, na warunkach preferencyjnych, przeznaczonych dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności. Po niedługim czasie zawarła umowę o współpracy ze swoim byłym pracodawcą. Przedmiotem umowy było świadczenie usług stomatologicznych. ZUS zakwestionował jej prawo do preferencyjnego oskładkowania i podwyższył wymiar składek, ustalając go na poziomie 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

 

Ważne!

Zanim przedsiebiorca skorzysta z preferencyjnych zasad oskładkowania, warto najpierw zwrócić się w tej sprawie o wykładnię do ZUS, i to najlepiej w formie pisemnej interpretacji.

 

W wyroku Sąd Najwyższy podtrzymał stanowisko ZUS, orzekając tym samym na niekorzyść lekarki skarżącej decyzję ZUS. W uzasadnieniu wskazał, że lekarze oraz lekarze stażyści są w świetle obowiązujących przepisów zróżnicowani, ale w zasadzie tylko pod względem formy prawnej wykonywania zawodu. Prawo do podejmowania czynności medycznych jako takich przysługuje bowiem już od momentu uzyskania dyplomu lekarza, a zatem zarówno stażyście, jak i lekarzowi z pełnymi uprawnieniami. Tym samym usługi zdrowotne świadczone przez lekarza prowadzącego działalność gospodarczą w formie indywidualnej praktyki lekarskiej na rzecz podmiotu, w którym był zatrudniony jako stażysta, wyłączają możliwość preferencyjnego ustalenia wysokości składki, jeżeli odpowiadają czynnościom wykonywanym w ramach wcześniej istniejącego stosunku pracy.

 

 

 

Odmienna wykładnia przepisu

 

Osiem miesięcy później, orzekając w podobnej sprawie, Sąd Apelacyjny w Warszawie zajął wprost przeciwne stanowisko. Tym razem przedmiotem orzeczenia stała się działalność zawodowa młodej pani adwokat. Po uzyskaniu prawa do wykonywania zawodu adwokata również i ona, w ramach indywidualnej działalności, podjęła pracę na rzecz kancelarii, w której pracowała wcześniej podczas odbywania aplikacji adwokackiej.

 

ZUS zakwestionował jej prawo do preferencyjnego oskładkowania działalności, wskazując, że nie może z niego korzystać osoba świadcząca pracę na rzecz byłego pracodawcy. W wyroku z 22 grudnia 2010 r. (sygn. akt III AUa 897/10) sąd apelacyjny wskazał, że czynności aplikantki, mimo że z pozoru podobne do tych wykonywanych przez jej patrona, w istocie różniły się zasadniczo. Główna różnica polegała - zdaniem sądu - na tym, że nie były i nie mogły być wykonywane w sposób niezależny i samodzielny. Faktycznie czynności wykonywane w czasie aplikacji (m.in. zajmowanie się prostymi sprawami karnymi, zastępowanie patrona przed sądem, pisanie pozwów i apelacji w sprawach prowadzonych przez patrona) z pozoru wydają się zgodne z czynnościami wykonywanymi później na rzecz kancelarii w ramach praktyki adwokackiej. Zdaniem sądu brak samodzielności, wynikający z samej natury okresu aplikacji, powoduje, że nie można uznać, iż w ramach wolnego zawodu adwokata wykonywała ona pracę zgodną co do zakresu z pracą świadczoną w okresie aplikacji. Skoro zaś nie był to zakres tożsamy, tym samym pani adwokat - w przeciwieństwie do lekarza, w sprawie którego orzekał Sąd Najwyższy - zachowała prawo do preferencyjnych zasad opłacania składek z własnej działalności.

 

Uzyskanie stanowiska ZUS

Analizując te dwa wyroki, trudno oprzeć się wrażeniu, że linia orzecznicza w podobnych przypadkach nie została jeszcze ustalona, a wątpliwości interpretacyjne co do art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mogą być rozstrzygane przez sądy w przeciwstawny sposób. Tymczasem analogiczne problemy mogą dotyczyć bardzo licznych grup zawodowych (lekarze, prawnicy, księgowi). Zanim skorzysta się w podobnej sytuacji z preferencyjnych zasad oskładkowania, być może warto najpierw zwrócić się w tej sprawie o wykładnię do ZUS, i to najlepiej w formie pisemnej interpretacji. Otwiera to drogę do ewentualnego wniesienia odwołania do sądu, zanim jeszcze na koncie płatnika powstanie zadłużenie spowodowane błędną interpretacją przepisów.

 

 

Podstawa prawna:

• art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn.zm.).

Orzecznictwo:

• wyrok Sądu Najwyższego z 23 marca 2010 r. (sygn. akt I UK 323/09, niepubl.),

• wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 22 grudnia 2010 r. (sygn. akt III AUa 897/10, niepubl.).

 

Joanna Stolarska 

 

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA