Najważniejsze elementy stosunku pracy

Zasadnicze znaczenie dla ukształtowania prawidłowych relacji pomiędzy stronami stosunku pracy odgrywa w praktyce właściwe sformułowanie umowy o pracę. Należy pamiętać o jego podstawowych elementach, które muszą się tam znaleźć (art. 29 k.p.). Z drugiej jednak strony w umowie nie da się zawrzeć wszystkich postanowień, które mogą być pomocne do właściwej interpretacji treści stosunku pracy.

W praktyce największe trudności sprawia prawidłowe określenie miejsca pracy. Jego błędne wskazanie może narazić pracodawcę na poważne konsekwencje, np. konieczność wypłaty diet. Z kolei z punktu widzenia pracownika, najważniejsze będzie poznanie reguł rządzących wypłatą należnego mu wynagrodzenia.

Miejsce świadczenia pracy, które należy odróżnić od siedziby zakładu pracy (choć w praktyce najczęściej oba te miejsca są tożsame), stanowi jeden z istotnych składników umowy o pracę. Element ten powinien być obustronnie uzgodniony oraz objęty ogólnym zakazem jednostronnej zmiany przez któregokolwiek z kontrahentów umowy.

Strony zawierające umowę o pracę mają dużą swobodę w określeniu miejsca pracy. Może być ono wskazane na stałe bądź jako miejsce zmienne, przy czym w tym ostatnim wypadku zmienność miejsca pracy może wynikać z samego charakteru (rodzaju) pełnionej pracy.

WAŻNE!

Przez pojęcie „miejsce pracy” rozumie się bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić dopełnienie świadczenia pracy.

Z wykonywania przez pracownika pracy w uzgodnionym przez strony „miejscu pracy” nie wynika obowiązek płacenia takiemu pracownikowi ani diet, ani świadczeń rozłąkowych. Powinno ono być jednak tak ustalone, by pracownik miał możliwość wykonywania zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca ich wykonywania, w ramach umówionej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Świadczenie pracy bez umowy

Największe problemy praktyczne pojawiają się w odniesieniu do pracowników mobilnych. W tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy, który w uchwale składu 7 sędziów orzekł, że kierowca transportu międzynarodowego odbywający podróże w ramach wykonywania umówionej pracy i na określonym w umowie obszarze, który jest dla niego miejscem świadczenia pracy, nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77⁵ § 1 k.p. Konsekwencją tego jest uznanie, że miejsce pracy może być zakreślone bardzo szeroko, może obejmować nawet nie tylko dane województwo, ale i całą Europę.