REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Świadczenie pracy bez umowy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Brak pisemnej umowy o pracę może być wynikiem nie tylko pracy „na czarno”, ale także zawarcia jej w formie ustnej – bez potwierdzenia na piśmie tego faktu. W obu przypadkach pracodawca ponosi odpowiedzialność za wykroczenie.

REKLAMA

Umowa o pracę powinna co do zasady zostać zawarta na piśmie. Kodeks pracy nie wskazuje jednak formy pisemnej pod rygorem nieważności. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności. Jak najbardziej ważna jest więc umowa zawarta ustanie. W takim przypadku pracodawca zobowiązany jest potwierdzić na piśmie warunki zawartej umowy i przekazać to pismo pracownikowi najpóźniej w dniu rozpoczęcia świadczenia pracy.

REKLAMA

Niezachowanie wymogu pisemnej formy umowy o pracę nie ogranicza możliwości przeprowadzenia dowodu ze świadków oraz z przesłuchania pracodawcy i pracownika na okoliczność zawarcia tej umowy. W tym zakresie istotne jest postanowienie art. 473 k.p.c., wyłączające możliwość stosowania przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków oraz z przesłuchania stron w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Zawarcie umowy z pracownikiem przez osobę nieupoważnioną

Umowa o pracę powinna wskazywać strony umowy (pracownika i pracodawcę). Pracodawcę określamy, używając pieczęci nagłówkowej oraz wskazując numer REGON. W treści umowy należy także wskazać imię i nazwisko pracodawcy lub osoby reprezentującej pracodawcę albo osoby upoważnionej do składania oświadczeń woli w imieniu pracodawcy. Związane jest to z tym, że pracodawca nie musi osobiście wykonywać wszystkich czynności z zakresu prawa pracy. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. Możliwość ta znajduje odpowiednie zastosowanie do pracodawcy będącego osobą fizyczną, jeżeli nie dokonuje on osobiście czynności, o których mowa w tym przepisie.

Upoważnienie do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy powinno wskazywać nie tylko osobę upoważnioną, ale także zakres upoważnienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zawarcie umowy o pracę przez osobę nieupoważnioną może zatem być związane z dwoma sytuacjami:

• podpisaniem umowy w imieniu pracodawcy przez osobę nieupoważnioną do wykonywania w jego imieniu czynności z zakresu prawa pracy,

• podpisanie umowy co prawda przez osobę upoważnioną, ale której upoważnienie nie dotyczy zawierania umów o pracę.

Trzeba przyjąć, że zawarcie umowy o pracę przez osobę niebędącą do tego upoważnioną przez pracodawcę powoduje nieważność tej umowy.

Skutek taki wystąpi, jeśli pracodawca nie wiedział o fakcie zawarcia umowy. W innym bowiem przypadku, moim zdaniem, powinniśmy uznać, że umowa o pracę została zawarta przez dorozumiane oświadczenie woli pracodawcy.

Przykład

Pracodawca prowadził rozmowę kwalifikacyjną z kandydatem do pracy. Osobę tę o przyjęciu do pracy poinformowała po kilku dniach szefowa kadr firmy (na wyraźne polecenie pracodawcy), która też podpisała umowę o pracę. Szefowa kadr nie miała jednak upoważnienia do zawierania umów o pracę w imieniu pracodawcy.

W tej sytuacji należy jednak uznać, że umowa została ważnie zawarta w związku z tym, że pracodawca posiadał pełną wiedzę o przyjęciu do pracy tej osoby.

Nawet jeśli umowa o pracę okazała się nieważna, a zatem nie stworzyła zobowiązań stron w momencie jej zawarcia, to zobowiązania takie powstają wraz z dopuszczeniem pracownika do pracy na warunkach tej umowy (wyrok SN z 5 listopada 2003 r., I PK 633/02).

Zawarcie umowy przez czynności faktyczne

Stosunek pracy może powstać nie tylko wówczas, gdy strony wyraźnie ustaliły treść umowy o pracę. Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Może to być tzw. dorozumiane oświadczenie woli czy też złożenie oświadczenia przez czynności faktyczne.

Przykład

REKLAMA

Tomasz N. umówił się z pracodawcą, że rozpocznie w najbliższy poniedziałek świadczenie pracy na stanowisku pracownika gospodarczego. Tomasz N. przyszedł do pracy i zaczął wykonywać swoje obowiązki, tzn. sprzątać teren firmy, wykonywać drobne naprawy, o których informowali go pracownicy. Po miesiącu pracy domagał się wypłaty wynagrodzenia. Pracodawca stwierdził, że nie zawarli umowy ani pisemnej, ani ustnej. Faktycznie Tomasz N. nie mógł udowodnić faktu zawarcia umowy, gdyż porozumienie w tej kwestii nie było zawierane przy świadkach. W tym przypadku mamy do czynienia z istnieniem stosunku pracy. Pracownik został dopuszczony do pracy, świadczył ją przez miesiąc (o czym pracodawca musiał wiedzieć).

Nawiązanie stosunku pracy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracownika i zakładu pracy. Oświadczenie woli może być wyraźne i ujęte w formie pisemnej, jak tego wymagają przepisy Kodeksu pracy, bądź też dorozumiane, wynikające z zachowania się stron. Takie dorozumiane zawarcie umowy o pracę istnieje zwykle wówczas, gdy zakład pracy dopuszcza pracownika do wykonywania pracy i płaci mu wynagrodzenie (wyrok SN z 31 sierpnia 1977 r., I PRN 112/77).

Konsekwencje dla pracodawcy

Niepotwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny do 30 tys. zł.

Oczywiście to nie wszystko, co grozi pracodawcy. Zatrudnienie pracownika wiąże się z obowiązkami zgłoszeniowymi w zakresie ubezpieczeń oraz odprowadzaniem składek na ubezpieczenia i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jeśli pracodawca nie wykonuje tych obowiązków, ponosi odpowiedzialność. Ponadto zobowiązany będzie do opłacenia zaległych składek i zaliczki wraz z odsetkami.

W ekstremalnych sytuacjach pracodawca naraża się także na odpowiedzialność karną, gdyż naruszający przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, nie zgłaszając, nawet za zgodą zainteresowanego, wymaganych danych albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Marek Rotkiewicz 

Podstawa prawna:

• art. 60, art. 73 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (DzU nr 16, poz. 93 ze zm.),

• art. 473 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (DzU nr 43, poz. 296 ze zm.),

• art. 281 pkt 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),

• art. 219 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 ze zm.),

• wyroki Sądu Najwyższego:

- z 5 listopada 2003 r. (I PK 633/02, OSNP 2004/20/346),

- z 31 sierpnia 1977 r. (I PRN 112/77, niepubl.).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

REKLAMA

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

REKLAMA

Rewolucyjne zmiany w prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR), co oznacza, że już od 1 stycznia 2026 r. zmieni się sposób ich prowadzenia.

Apteki odzyskają prawo reklamowania swojej działalności. bo obecne zakazy są sprzeczne z prawem unijnym

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-200/24, w którym jednoznacznie uznał, że obowiązujący w Polsce całkowity zakaz reklamy aptek narusza prawo Unii Europejskiej. To ważny moment dla rynku aptecznego i swobody działalności gospodarczej w Polsce.

REKLAMA