Jakie są zasady ochrony własności intelektualnej na portalach społecznościowych?

Internetowy portal społecznościowy jest szczególną postacią serwisu internetowego. Z jednej strony, podmiot prowadzący (operator) udostępnia serwis internautom (a wraz z nim utwory stanowiące jego elementy składowe), z drugiej natomiast – sam umożliwia użytkownikom umieszczanie w tym portalu pochodzących od nich treści. W serwisie takim mamy zatem do czynienia z utworami udostępnianymi użytkownikom przez operatora serwisu oraz z utworami udostępnianymi przez użytkowników operatorowi oraz następnie innym użytkownikom portalu.

Regulamin i licencja

Podstawowym dokumentem określającym zasady korzystania z danego portalu jest regulamin. Zawiera on przeważnie postanowienia dotyczące udzielenia licencji (zezwoleń) na korzystanie z treści umieszczonych w serwisie. Licencji udzielają z kolei zarówno operatorzy portali użytkownikom, jak i użytkownicy operatorom, którzy następnie na podstawie udzielonych zezwoleń udzielają tzw. sublicencji innym użytkownikom. Bywa też, że licencje na korzystanie z treści umieszczonych w portalu udzielane są przez użytkowników operatorom oraz wprost innym użytkownikom.
Kwestią zasadniczą przy udzieleniu licencji jest posiadanie praw do treści, których ona dotyczy i to przez cały okres, na który została udzielona. Jest to o tyle istotne, iż w przypadku umieszczenia w portalu zdjęcia, czy filmu, do którego praw dany użytkownik nie posiada, licencja nie zostanie udzielona.

Z uwagi na przytoczone konsekwencje braku praw po stronie użytkownika, w regulaminach portali zamieszczane są zazwyczaj oświadczenia użytkownika, w których potwierdza, że przysługują mu stosowne prawa do treści zamieszczanych w portalu i nie naruszają one obowiązującego prawa oraz praw osób trzecich. Umieszczanie takich postanowień w regulaminach jest zrozumiałe, gdyż w przypadku udostępnienia przez użytkownika w portalu treści, do których nie jest on uprawniony, podmiotem odpowiedzialnym za dokonane naruszenie jest zarówno ten użytkownik jak i operator portalu. W stosunku do tych podmiotów, osoba, której prawa do treści umieszczonych w portalu zostały naruszone, może wystąpić z roszczeniami. Warto jednak pamiętać, iż odpowiedzialność operatora ulega wyłączeniu, gdy otrzyma on urzędowe zawiadomienie lub uzyska wiarygodną wiadomość o bezprawnym charakterze treści umieszczonych w portalu oraz niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych treści.

Czytaj również: W jaki sposób firmy mogą wykorzystać portale społecznościowe?