Urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim

Należy przyjąć, że nie mają Państwo obowiązku udzielenia urlopu wypoczynkowego w terminie wskazanym przez pracownicę. Jeżeli pracownica złożyła wniosek o udzielenie po zakończeniu urlopu macierzyńskiego w pierwszej kolejności 2 dni wolnych od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem, a następnie wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego, warunek „bezpośredniości” udzielania urlopu wypoczynkowego po urlopie macierzyńskim nie został spełniony.

WYJAŚNIENIE

Pracownica po zakończeniu urlopu macierzyńskiego może wrócić do pracy, skorzystać z urlopu wychowawczego bądź bezpośrednio po urlopie macierzyńskim wykorzystać cały przysługujący jej urlop wypoczynkowy zarówno zaległy, jak i bieżący. Urlop wypoczynkowy pracownicy, która urodziła dziecko i przebywała na urlopie macierzyńskim, traktuje się w sposób wyjątkowy. Pracodawca w związku ze złożonym przez pracownicę wnioskiem o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim nie może bowiem odmówić jego udzielenia. Takie stanowisko potwierdził Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 20 sierpnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 590/00, OSNP z 2003 r. nr 14, poz. 336), w którym stwierdził, że: pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika zawierającym propozycję terminu udzielenia mu urlopu wypoczynkowego. Jest jednak związany takim wnioskiem pochodzącym od pracownicy, która urodziła lub ma urodzić dziecko i chciałaby skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Uprawnienie do skorzystania z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przysługuje także ojcu dziecka, jeśli korzystał on z urlopu macierzyńskiego.

Pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim na wniosek pracownicy oraz pracownika - ojca dziecka, któremu przysługuje urlop macierzyński. Pracodawca ma jednak obowiązek udzielenia urlopu wypoczynkowego w terminie wskazanym we wniosku pracownicy/pracownika wyłącznie w sytuacji, gdy termin rozpoczęcia tego urlopu przypada bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Przyjmuje się, że warunek ten jest spełniony, jeśli pierwszym dniem urlopu wypoczynkowego będzie pierwszy dzień przypadający po zakończeniu urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu macierzyńskiego, który jest dla pracownika dniem pracy wynikającym z obowiązującego go rozkładu czasu pracy. W przedstawionej przez Państwa sytuacji pracownica nie wystąpiła o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Najpierw bowiem wystąpiła o udzielenie dni wolnych z tytułu opieki nad dzieckiem. Dlatego nie mają Państwo obowiązku udzielenia pracownicy urlopu wypoczynkowego we wskazanym przez nią terminie.

W opisanym przypadku występuje również odmienny pogląd, zgodnie z którym wykorzystanie dni wolnych z tytułu opieki nad dzieckiem bezpośrednio po urlopie macierzyńskim nie zwalnia pracodawcy z obowiązku udzielenia urlopu wypoczynkowego po tych dniach wolnych, jeżeli z takim wnioskiem wystąpiła pracownica. Stanowisko to jest jednak kwestionowane przez większość ekspertów, którzy uznają, że w takim przypadku nie jest spełniony warunek bezpośredniości, ponieważ pracownica występuje o urlop wypoczynkowy bezpośrednio po dniach opieki na dziecko, a nie po urlopie macierzyńskim. Zwolnienie od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem jest innym rodzajem usprawiedliwionej nieobecności w pracy niż urlop macierzyński. Przepisy natomiast nakazują udzielenie urlopu wypoczynkowego wprost po urlopie macierzyńskim.

Ewa Łukasik

PODSTAWA PRAWNA

• art. 163 § 3, art. 188 ustawy z dnia 24 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).