Jak sporządzić wniosek o umorzenie podatku

Umorzenie należności podatkowych jest kolejną, obok odroczenia i rozłożenia na raty, formą ulgi, jaką może nam przyznać organ podatkowy na podstawie Ordynacji podatkowej. Jest to jednak ulga uznaniowa, co oznacza, że organ może, ale wcale nie musi jej przyznać. Warto więc porządnie przygotować się do przekonania organu podatkowego, że właśnie nam taka ulga w spłacie podatku się należy.

Umorzenie może nastąpić na wniosek podatnika lub z urzędu. W obu jednak wypadkach muszą wystąpić szczególne okoliczności uzasadniające podjęcie takiej decyzji.

Przygotowując się do sporządzania wniosku, trzeba mieć na uwadze, że umorzenie może nastąpić tylko w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Oba pojęcia nie dość, że są nieostre, to jeszcze na dodatek ustawodawca nie zawarł w ustawie ich definicji. Nie można jednak uznać, że w każdej sytuacji zostanie uwzględniony jego wniosek. Bo to, co czasami w oczach nas samych wydaje się katastrofą, w oczach organu podatkowego już tak dramatycznie wyglądać nie będzie. A podstawową zasadą przy ocenie, czy mamy do czynienia z uzasadniającymi umorzenie ważnym interesem podatnika, czy interesem publicznym, jest obiektywizm, a nie subiektywne przekonanie wnioskodawcy. Nie oznacza to jednak, że organy podatkowe przyjmą jakiś jeden sformalizowany wzorzec sytuacji, w której należy umorzyć należność podatkową. Zawsze będą musiały do każdego wniosku podejść indywidualnie i indywidualnie przeanalizować sytuację życiową podatnika.

Żeby lepiej zorientować się, kiedy nasz wniosek ma szansę na uwzględnienie, warto zajrzeć do orzecznictwa sądów administracyjnych. I tak w jednym z wyroków sąd podkreślił, że uzasadnienie decyzji odmawiającej umorzenia zaległości podatkowej powinno szczegółowo wskazywać przyczyny, dla których organ instytucji tej nie zastosował mimo wystąpienia szczególnych okoliczności. Ocena istnienia okoliczności uzasadniających umorzenie zaległości podatkowej powinna być dokonana według stanu z chwili rozstrzygnięcia, a zdarzenia wcześniejsze mają znaczenie drugorzędne. Stan finansowy i majątkowy dłużnika może stanowić samoistną przesłankę umorzenia zaległości podatkowej – wyrok NSA z 25 czerwca 2003 r., sygn. akt III SA 3118/01, niepublikowany. W innym zaś orzeczeniu sąd przypomniał, że umorzenie odsetek za zwłokę stosuje się w wyjątkowych i szczególnie uzasadnionych przypadkach; ocena szczególności tych wypadków należy do kompetencji organów podatkowych. Skoro więc skarżące zakłady znajdują się w trudnej sytuacji od kilku lat, nie jest to więc okoliczność nowa czy nadzwyczajna, spowodowana przyczynami niezależnymi od strony skarżącej. Sama trudna sytuacja finansowa przedsiębiorstwa nie uzasadnia udzielenia żądanej ulgi, konkludował NSA – wyrok NSA z 11 czerwca 2003 r., sygn. akt I SA/Łd 638/02, niepublikowany.