Czy ponownie rozpoczęta działalność uprawnia do zwolnienia podmiotowego

rada

Będzie Pan mógł korzystać ze zwolnienia, gdy spełni Pan warunki do ponownego wyboru zwolnienia. Szczegóły w uzasadnieniu.

uzasadnienie

Przepisy o VAT nie odnoszą się do zagadnienia podmiotowości podatkowej podatników będących osobami fizycznymi, którzy likwidują prowadzoną działalność, a następnie - po upływie pewnego czasu - wznawiają ją. Podmiotowość ta wynika jednak z ewidencji NIP. Osoba fizyczna prowadzi samodzielnie - na własne nazwisko - działalność gospodarczą. Ponowne rozpoczęcie działalności gospodarczej przez podatnika będącego osobą fizyczną jest traktowane jako kontynuacja jego poprzedniej działalności. Nie ma przy tym znaczenia, czy rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej jest taki sam jak przed jej zakończeniem. Istotne jest natomiast to, że działalność prowadzi ta sama osoba, tj. ten sam podatnik. Wynika to z faktu, że podmiotem gospodarczym (podatnikiem VAT) jest osoba fizyczna, a nie jednostka gospodarcza. NIP nadany osobie fizycznej zawsze będzie ten sam (jest przyporządkowany tylko jej), niezależnie od tego, ile razy będzie ona podejmowała i likwidowała działalność gospodarczą.

W sytuacji zatem gdy podatnik będący osobą fizyczną zlikwidował działalność, a po pewnym czasie rozpoczyna ją ponownie, traktowany jest jako podatnik kontynuujący działalność, z racji tego, że jest to ten sam podmiot, który działał poprzednio. Zasada ta nie ma natomiast zastosowania do spółek, nawet wówczas, gdy nastąpi reaktywacja spółki w identycznym składzie osobowym po uprzedniej likwidacji i wykreśleniu z rejestrów, w tym podatnika VAT. Mamy wówczas do czynienia z nowym podatnikiem. W taki sposób interpretują przepisy również organy podatkowe (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 30 maja 2008 r., nr IBPP1/443-747/08/PK).

Takie stanowisko niektóre sądy uznają za nieprawidłowe. Między innymi w wyroku z 12 sierpnia 2008 r. WSA w Bydgoszczy, sygn. akt I SA/Bd 280/08, czytamy: Odnosząc się do zarzutów strony naruszenia przepisów prawa krajowego należy stwierdzić, że zasługują one na uwzględnienie. Przede wszystkim nie można zgodzić się z twierdzeniem organów podatkowych, że rozpoczynając w listopadzie [...] r. działalność gospodarczą skarżąca kontynuowała działalność rozpoczęta jeszcze w [...] r. Tamtą działalność skarżąca definitywnie zakończyła z dniem [...] r., o czym poinformowała Urząd Skarbowy w T. W [...] r. strona rozpoczęła nową działalność gospodarczą w oparciu o nowy wpis do ewidencji działalności gospodarczej. To, że skarżąca posługuje się tym samym numerem NIP, nie oznacza, że prowadzi stale jedną działalność gospodarczą, jedynie z przerwami.

Pojawiają się również orzeczenia, w których sąd potwierdza stanowisko organów podatkowych (np. WSA w Olsztynie, sygn. akt I SA/Ol 207/07).

Prawidłowe jest pierwsze stanowisko, dlatego wznowienie (tj. ponowne rozpoczęcie) działalności przez osobę fizyczną, po zakończeniu poprzedniej, nie jest tożsame z rozpoczęciem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, określonych w art. 113 ust. 9 ustawy o VAT.

Kto może korzystać ze zwolnienia podmiotowego w 2009 r.

Nie oznacza to jednak, że w przedstawionej w pytaniu sytuacji przy wznowieniu działalności wybór zwolnienia podmiotowego będzie niemożliwy. Będzie to zależeć od spełnienia określonych warunków, przewidzianych dla podatników kontynuujących działalność. Dlatego ze zwolnienia podmiotowego będzie mógł Pan skorzystać, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:

• od końca roku, w którym utracił Pan prawo do zwolnienia w VAT lub z niego zrezygnował (tj. w poprzedniej działalności), upłynął rok,

• w poprzednim roku podatkowym Pana obrót ze sprzedaży (określonej w art. 113 ust. 2 ustawy) nie przekroczył wartości 50 000 zł,

• nie będzie Pan wykonywał czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.

W przypadku, gdy upłynął już rok, licząc od końca roku, w którym podatnik utracił zwolnienie, stanowisko prezentowane przez organy podatkowe i niektóre sądy jest korzystniejsze dla podatnika. Wynika to z faktu, że podatnik nie będzie liczył kwoty limitu uprawniającego do zwolnienia w proporcji do okresu prowadzonej działalności. Nawet jeśli ponownie rozpocznie działalność pod koniec roku, limit i tak wyniesie 50 000 zł.

PRZYKŁAD

Podatnik prowadził działalność gospodarczą jako osoba fizyczna przez trzy lata. Od czerwca 2007 r. był czynnym podatnikiem VAT. Z dniem 30 kwietnia 2009 r. zlikwidował tę działalność i zamierza rozpocząć nową od września 2009 r. W podjętej działalności nie będzie prowadził żadnej z czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy. Uzyskany obrót ze sprzedaży opodatkowanej (z wyjątkiem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji) za 2008 r. wyniósł 45 500 zł, a do kwietnia 2009 r. - 15 000 zł. Ponieważ od końca 2007 r. minął rok, podatnik rozpoczynający nową działalność gospodarczą w 2009 r. będzie mógł skorzystać ze zwolnienia w VAT. Do wykorzystania pozostaje mu limit 35 000 zł (50 000 - 15 000).

Gdyby uznać, że jest to nowy podatnik, przysługujący limit wyniósłby 16 849,32 zł (50 000 x 123/365).

W sytuacji gdy którykolwiek z przedstawionych warunków nie zostanie spełniony, będzie Pan czynnym podatnikiem VAT od momentu rozpoczęcia nowej działalności aż do chwili, gdy spełni Pan warunki do ponownego wyboru zwolnienia. Może to nastąpić np. w przyszłym roku.

Należy przy tym zauważyć, że kwotę obrotu za 2009 r. będzie u Pana stanowiła łączna kwota ze sprzedaży opodatkowanej netto z poprzedniej i obecnej działalności.

• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11

Anna Potocka

ekspert w zakresie VAT

Więcej na ten temat przeczytasz w naszej publikacji

Kasy fiskalne 2021

Tylko teraz

29,90 zł

Przejdź do sklepu