Czy przedsiębiorca może odliczyć zapłaconą akcyzę?

Tutaj działanie owej zasady powinno się przejawiać w dopuszczalności odjęcia od akcyzy należnej do zapłaty na finalnym etapie, akcyzy zapłaconej uprzednio od wszelkich składników włączonych do procesu produkcji. W dodatku to prawo winno istnieć bez względu na fakt, czy stają się one częścią składową wyrobu. Z tego względu nie jest zasadne inne traktowanie zużytych do produkcji wyrobów, tylko dlatego, że jeden wchodzi w skład wyrobu akcyzowego, drugi zaś nie (np.: energia elektryczna, paliwo, wykorzystywane podczas procesu produkcji wyłącznie do napędu maszyn produkcyjnych) – jeśli obydwa były niezbędne do jego wyprodukowania.

Niniejszą koncepcję w pełni realizował art. 21 ust. 8 ustawy akcyzowej przed nowelizacją. Uzasadnione wątpliwości budzi zaś ów przepis po zmianie obowiązującej od 1 września 2010 r.

Intencje Ministra

Nieukrywaną intencją Ministerstwa Finansów w trakcie prac nad ustawą nowelizującą było uniemożliwienie podatnikom odliczenia podatku akcyzowego od wyrobów, które nie stały się częścią składową wyrobu akcyzowego finalnego. W tej sytuacji bez znaczenia – zdaniem projektodawcy – będzie fakt wykorzystania ich w procesie produkcji.

Celem zmiany, wyrażonym w uzasadnieniu nowelizacji, jest doprecyzowanie przepisu by uniknąć wątpliwości interpretacyjnych. Dlatego zaproponowano wprowadzenie zakazu odliczania akcyzy w stosunku do wyrobów takich jak energia elektryczna, olej opałowy, wszelkie paliwa, służących jedynie do podtrzymywania procesów produkcji, lecz nie wchodzących w skład produktu finalnego.

W uzasadnieniu można znaleźć dodatkową argumentację dla takiej zmiany: „nie zawsze jest bowiem możliwe stwierdzenie, jaka ich ilość została zużyta do wyprodukowania konkretnego wyrobu, np. w sytuacji zużywania energii elektrycznej do wytworzenia światła podczas produkcji wyrobów akcyzowych”.

Gdybyśmy zatem stosowali wykładnię subiektywną, zwaną inaczej historyczną, czyli uwzględniającą rzeczywiste intencje ustawodawcy w chwili stanowienia prawa, niewątpliwie odliczyć akcyzy zapłaconej od tej energii i paliwa nie mielibyśmy prawa.

Polecamy: Jak założyć własną firmę?

Wątpliwości?

Zasadniczo należy jednak uznać prymat wykładni literalnej, prowspólnotowej lub celowościowej nad historyczną. Wykorzystując te metody interpretacyjne możemy dojść do nieco innych wniosków, między innymi tego, iż ustawodawcy nie udało się osiągnąć założonego celu, czyli sformułować przepisu tak, aby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych. W mojej ocenie efekt może być wprost przeciwny.