REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zapis windykacyjny – nie tylko dla przedsiębiorców

Zapis windykacyjny
Zapis windykacyjny

REKLAMA

REKLAMA

Zapis windykacyjny to nowość wprowadzona od 23 października 2011 r. Zapis windykacyjny rozszerza możliwości testatora w rozporządzaniu swym majątkiem na wypadek śmierci.

Zapis windykacyjny - dotychczasowa regulacja

Zapis windykacyjny był dotychczas uregulowany w polskim kodeksie cywilnym w sposób, który nie odpowiadał ani potrzebom przedsiębiorców, ani też oczekiwaniom i potocznemu rozumieniu tej instytucji przez zwykłych obywateli.

REKLAMA

Zawarty w testamencie zapis wskazujący, że określona rzecz (np. samochód, nieruchomość) ma przypaść określonej osobie nie powodował przejścia własności tej rzeczy na zapisobiorcę a jedynie zobowiązywał spadkobierców do dokonania określonego rozporządzenia na rzecz zapisobiorcy.

W przypadku braku dobrej woli po stronie spadkobierców, zapisobiorca musiał dochodzić wykonania zapisu na drodze sądowej. 

Istota zapisu windykacyjnego

Antidotum na problemy z wykonaniem woli testatora i trudności zapisobiorców dochodzących wykonania uczynionych nań zapisów, ma być wprowadzona instytucja zapisu windykacyjnego.

Istota zapisu windykacyjnego sprowadza się do możliwości rozporządzenia przez testatora na wypadek jego śmierci, określonym składnikiem należącego doń majątku bezpośrednio na rzecz oznaczonej osoby.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Skutkiem uczynionego zapisu windykacyjnego jest już nie zobowiązanie spadkobierców do określonego świadczenia na rzecz zapisobiorcy (tak jest przy zapisie zwykłym) lecz nabycie przez osobę wskazaną przez testatora określonego składnika jego majątku i to już z chwilą otwarcia spadku tj. z chwilą śmierci spadkodawcy.

Zapis zwykły wywołuje zatem jedynie skutki zobowiązujące a zapis windykacyjny skutki rozporządzające. Jest to podstawowa różnica między zapisem zwykłym a zapisem windykacyjnym.

REKLAMA

Zapis windykacyjny ma szczególne znaczenie dla zapisobiorców. Daje bowiem możliwość dalszego rozporządzania przedmiotem zapisu, w zasadzie bezpośrednio po otwarciu spadku, bez konieczności uprzedniego dochodzenia wykonania zapisu przez spadkobierców.

Potwierdzenie uprawnienia zapisobiorcy stanowi postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku bądź sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia, w których umieszczana jest wzmianka o uczynionym zapisie windykacyjnym, jego przedmiocie i osobie zapisobiorcy.

Wszystko o spadkach

Zapis windykacyjny gwarantuje nie tylko pełniejsze urzeczywistnienie woli testatora, ale stanowi również ułatwienie dla spadkobierców, którzy mogą szybciej uporządkować sprawy spadkowe, w tym związane z zapisem, bez konieczności dokonywania dodatkowych rozporządzeń na rzecz zapisobiorców.

Co może być przedmiotem zapisu windykacyjnego?

Katalog składników majątkowych, które mogą zostać przekazane w drodze zapisu windykacyjnego został określony dość szeroko. Przedmiot zapisu windykacyjnego mogą bowiem stanowić:

1)     nieruchomości,

2)     rzeczy ruchome oznaczone co do tożsamości czyli zindywidualizowane,

3)     prawa majątkowe zbywalne,

4)     przedsiębiorstwo,

5)     gospodarstwo rolne,

6)     ustanowienie na rzecz zapisobiorcy użytkowania lub służebności.

REKLAMA

Dla przedsiębiorców szczególnego znaczenia nabiera możliwość przekazania w drodze zapisu windykacyjnego, konkretnej wybranej i zaufanej osobie przedsiębiorstwa prowadzonego dotychczas w formie indywidualnej działalności gospodarczej. Sprawne przejęcie takiego przedsiębiorstwa w przypadku śmierci spadkodawcy, bez konieczności prowadzenia długotrwałych sporów między spadkobiercami pozostaje niejednokrotnie kluczowe dla dalszego funkcjonowania tego przedsiębiorstwa, jego „marki” i kondycji finansowej.

W drodze zapisu windykacyjnego spadkodawca może również rozporządzić swoimi udziałami lub akcjami w spółce, w taki sposób, aby trafiły do osoby, która zdaniem spadkodawcy zrobi najlepszy z nich użytek i będzie dobrze zarządzała nabytym przedsiębiorstwem.

Instytucja zapisu windykacyjnego nie została jednak stworzona wyłącznie z myślą o przedsiębiorcach. Istotną rolę zapis windykacyjny może również odegrać wśród właścicieli gospodarstw rolnych, którzy poprzez zapis windykacyjny zagwarantują sobie, że po ich śmierci gospodarstwo rolne trafi w ręce osoby najlepiej przygotowanej do prowadzenia takiego gospodarstwa.  

Zapis windykacyjny może być również wykorzystany przez twórców, którzy przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą uczynić przysługujące im majątkowe prawa autorskie do tworzonych za życia utworów, przekazując je na wyłączność osobie najbardziej zaufanej.

Jak dokonać zapisu windykacyjnego?

Aby sporządzić skuteczny zapis windykacyjny trzeba pamiętać o dwóch rzeczach.

1. zapis windykacyjny musi być zawarty w testamencie.

Nie oznacza to jednakże, że testator chcąc uczynić zapis windykacyjny na rzecz oznaczonej osoby musi jednocześnie powoływać spadkobierców testamentowych. Treścią takiego testamentu może bowiem przykładowo pozostać wyłącznie zapis windykacyjny bez konieczności składania przez testatora jakichkolwiek innych oświadczeń.

2. Dla skuteczności zapisu windykacyjnego koniecznym jest sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego.

Ustawodawca przyjął bowiem, że z uwagi na rozporządzające skutki zapisu windykacyjnego i niejednokrotnie również istotne znaczenie przedmiotu zapisu windykacyjnego zasadnym jest, aby osoba notariusza była swoistym gwarantem bezpieczeństwa, pewności i poprawności dokonywanego rozporządzenia.

Zapis windykacyjny u notariusza

Wykluczona zatem została możliwość uczynienia zapisu windykacyjnego w tzw. testamencie holograficznym (sporządzonym pismem ręcznym) oraz w tzw. testamencie alograficznym (sporządzonym w obecności dwóch świadków wobec przedstawiciela władzy publicznej) nawet w odniesieniu do drobniejszych rzeczy ruchomych.

Konkluzje

Wprowadzoną do polskiego kodeksu cywilnego instytucję zapisu windykacyjnego należy ocenić pozytywnie. Już na obecnym etapie zapis windykacyjny wzbudza duże zainteresowanie, nie tylko wśród przedsiębiorców, ale również zwykłych obywateli.

Wychodzi naprzeciw postulowanym potrzebom społeczeństwa w zakresie instytucji tzw. darowizny na wypadek śmierci, która w polskim prawie nie występuje.

Z jednej strony, zapis windykacyjny gwarantuje spadkodawcy, że do końca jego życia przedmiot zapisu windykacyjnego (np. nieruchomość) będzie należał do spadkodawcy, który będzie mógł nim swobodnie rozporządzać. Z drugiej zaś strony daje mu pewność, że w razie jego niespodziewanej śmierci, przedmiot zapisu trafi bezpośrednio do wskazanej przez spadkodawcę osoby.

Zapis windykacyjny w pytaniach i odpowiedziach

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy przestają mieć obawy przed inflacją i dlatego spodziewają się wzrostu sprzedaży swoich towarów i usług

Subindeks Barometru EFL dla branży produkcyjnej w czwartym kwartale tego roku wyniósł 51,1 pkt. i choć odnotował minimalny spadek w ujęciu kwartalnym (-0,3 pkt.), to jednak prezentuje się optymistycznie. Wszak odczyt przez cały 2024 rok utrzymał się powyżej progu 50 pkt., co oznacza, że firmy produkcyjne cały czas widzą perspektywy rozwoju swojego biznesu.

Czy firmy w Polsce dbają o zrównoważony rozwój

Aż 40 proc. przedstawicieli działających w Polsce organizacji narzeka na niewystarczające zainteresowanie zarządu w obszar ESG. Tak wynika z badania przeprowadzonego przez LeasingTeam Group. 

Cyfrowe rozwiązania w firmie na drodze do ESG

Biznes obecnie to umiejętne łączenie efektywności operacyjnej i odpowiedzialności ekologicznej i społecznej. Chęć jednoczesnego zachowania konkurencyjności i odpowiedzialności związanej z ochroną środowiska wymaga sięgania po różne rozwiązania, np. cyfrowe. 

ESG w praktyce - jakie kroki podejmować, by zmiany były skuteczne?

Raportowanie ESG działa już w wielu branżach. W 2024 roku presja regulacyjna związana z ESG stała się kluczowym czynnikiem wpływającym na rynek nieruchomości komercyjnych. Chociaż inwestorzy traktują ESG jako wartość dodaną, a nie obciążenie, to nie brakuje wyzwań w tym kontekście. 

REKLAMA

Raport: Firmy w Polsce coraz bardziej zaangażowane w działania społeczne i środowiskowe

Raport Francusko-Polskiej Izby Gospodarczej: Firmy w Polsce coraz bardziej zaangażowane w działania społeczne i środowiskowe. Jak firmy operujące na rynku polskim podchodzą do kwestii środowiskowych, społecznych i zarządzania przedsiębiorstwem (ESG)?

Przedsiębiorców Mikołaj uszczęśliwiłby najbardziej, dając im gotówkę na podróże lub rozwój pasji. Poprawa finansów firmy już nie jest priorytetem

W co zainwestowaliby przedsiębiorcy, gdyby dostali 100 tys. zł od Mikołaja? Nieruchomości i firma są daleko. Work life balance jest na topie także u przedsiębiorców, a specyficzna biznesowa jego odmiana wskazuje na podróże i rozwijanie pasji.

Umorzenie składek. Wnioski do ZUS można składać od 6 stycznia 2025 r.

Umorzenie składek. Wnioski do ZUS można składać od 6 stycznia 2025 r. Kto może złożyć wniosek o umorzenie składek? Jakie warunki należy spełniać, by wystąpić z wnioskiem o umorzenie składek? Co będzie podlegało umorzeniu?

Polityka klimatyczna UE. Czy Europejski Zielony Ład osłabia konkurencyjność unijnej gospodarki

Europa ma coraz mniejszy udział w światowej gospodarce. W 2010 r. gospodarki UE i USA były mniej więcej tej samej wielkości, natomiast w 2020 r. Wspólnota znalazła się już znacznie poniżej poziomu amerykańskiego. Przywrócenie gospodarczej atrakcyjności UE powinno być priorytetem nowej Komisji Europejskiej, ale nie da się tego pogodzić z zaostrzeniem polityki klimatycznej - mówi europosłanka Ewa Zajączkowska-Hernik.

REKLAMA

W biznesie jest miejsce na empatię

Rozmowa z Agatą Swornowską-Kurto, socjolożką, CEO w Grupie ArteMis i autorką kampanii „Bliżej Siebie”, o tym, dlaczego zrozumienie emocji i troska o zdrowie psychiczne pracowników są dziś podstawą długoterminowego sukcesu organizacji.

Co trapi sektor MŚP? Nie tylko inflacja, koszty zarządzania zasobami ludzkimi i rotacja pracowników

Inflacja przekładająca się na presję płacową, rosnące koszty związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi oraz wysoka rotacja – to trzy główne wyzwania w obszarze pracowniczym, z którymi mierzą się obecnie firmy z sektora MŚP. Z jakimi jeszcze problemami kadrowymi borykają się mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa?

REKLAMA