Przedsiębiorstwo - czym tak naprawdę jest?

Aby rozpocząć rozważania dotyczące formy czynności prawnych, warto przypomnieć, kim jest przedsiębiorca, a przede wszystkim czym jest przedsiębiorstwo.

Przedsiębiorca – definicja

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna, lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają jednocześnie podmiotowość prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Coraz częściej przedsiębiorcy decydują się na wykonywanie działalności w formie spółek, zarówno osobowych, jak i kapitałowych.

Polecamy: Rozpoczynamy własną działalność gospodarczą

Niezależnie jednak od formy organizacyjno – prawnej warto zaznaczyć, że przedsiębiorca wykonuje swoją działalność, co do zasady, w formie przedsiębiorstwa. Tak więc zarówno spółka jawna, jak i akcyjna, przeznaczona do wykonywania działalności gospodarczej, jest przedsiębiorstwem.  

Czym jest przedsiębiorstwo?

Przedsiębiorstwem jest zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
5. koncesje, licencje i zezwolenia,
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej,
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
8. tajemnice przedsiębiorstwa,
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wszelki czynności prawne mające za przedmiot tak rozumiane przedsiębiorstwo powinny obejmować wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W praktyce oznacza to, że jeżeli np. Spółka jawna X prowadząca działalność transportową decyduje się na zbycie swojego przedsiębiorstwa, przedmiotem zbycia powinny być wszelkie elementy materialne i niematerialne tworzące tę spółkę, tj. nazwa – X, działka stanowiąca parking dla pojazdów oraz same pojazdy.

Również orzecznictwo uznaje, że czynności mające za przedmiot przedsiębiorstwo, powinny odnosić się do niego jako całości. Np. w wyroku Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 24 czerwca 1998 r. (sygnatura: I CKN 780/97) Sąd ten uznał, że jeżeli okoliczności zawarcia dwóch umów dotyczących zbycia przedsiębiorstwa pozwalają przyjąć, że w jednej z nich chodziło o przejęcie pasywów, a w drugiej – aktywów tego przedsiębiorstwa, umowy takie mogą być łącznie traktowane jako zbycie przedsiębiorstwa.