Reforma zmienia formalności celne

Rozporządzenie (WE) nr 648/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z 13 kwietnia 2005 r. zmieniające Wspólnotowy Kodeks Celny (rozporządzenie zmieniające WKC) zapoczątkowało proces zmian mających na celu przeprowadzenie gruntownej reformy wspólnotowych przepisów celnych. Jak podaje Joanna Pęczek-Czerwińska, starszy konsultant w Grupie Akcyzowo-Celnej Ernst & Young, u podłoża reformy leżały z jednej strony wydarzenia 11 września 2001 r. i konieczność przeciwdziałania międzynarodowemu terroryzmowi. Z drugiej strony, zapewnienie płynności handlu międzynarodowego między państwami UE i krajami trzecimi.

- Za główny cel reformy obrano ustanowienie wspólnego ramowego systemu zarządzania ryzykiem z wykorzystaniem technologii automatycznego przetwarzania danych. System ten ma zapewnić równowagę pomiędzy kontrolą celną a swobodą działalności gospodarczej - tłumaczy Joanna Pęczek-Czerwińska.

Definicja zarządzania ryzykiem

Rozporządzeniem zmieniającym wprowadzono do WKC nową istotną definicję zarządzania ryzykiem. Szymon Parulski, menedżer w Grupie Akcyzowo-Celnej Ernst & Young, zwraca uwagę, że zarządzanie ryzykiem oznacza systematyczne rozpoznawanie ryzyka oraz wprowadzanie wszelkich środków niezbędnych, aby ograniczyć możliwość jego wystąpienia. Obejmuje ono działania takie jak, zbieranie danych i informacji, analizę i ocenę ryzyka, zlecanie i podejmowanie działania oraz regularne monitorowanie i przegląd procesu oraz jego wyników, w oparciu o międzynarodowe, wspólnotowe i krajowe źródła i strategie.

- Oparcie działalności urzędów na analizie ryzyka umożliwi selektywny wybór towarów do kontroli (tj. towarów i transakcji o podwyższonym ryzyku). Przyczyni się przez to do zwiększenia wykrywalności przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby kontroli - stwierdza Szymon Parulski.

Upoważniony przedsiębiorca

To nie koniec nowości, jakie wprowadzono dzięki zmianom w WKC. Najbardziej znanym rozwiązaniem jest powołanie do życia instytucji upoważnionego przedsiębiorcy (Authorised Economic Operator, AEO).

Jak tłumaczą eksperci Ernst & Young, instytucja AEO została oparta na wytycznych Światowej Organizacji Ceł. Inicjatywa ta ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa międzynarodowych łańcuchów dostaw poprzez zarządzanie ryzykiem celnym i przestrzeganie przepisów celnych przez przedsiębiorców. Dodatkowo jej celem jest zwiększenie szybkości i efektywności przepływu towarów oraz ułatwienia w korzystaniu z procedur celnych. AEO jest uznawany we wszystkich państwach UE.

Wnioski o uzyskanie statusu AEO można składać od 1 stycznia 2008 r.

Jak podkreśla Szymon Parulski, status AEO może być przyznany podmiotom mającym siedzibę na obszarze celnym Wspólnoty. Podmioty spoza UE będą mogły ubiegać się o certyfikat AEO po zawarciu przez UE odpowiedniej umowy z krajem trzecim. Od wymogu posiadania siedziby w UE zwolnione są również linie lotnicze i przedsiębiorstwa żeglugowe, posiadające w UE oddział regionalny.

Wskazuje też, że w zależności od rodzaju świadectwa i prowadzonej działalności firmy muszą spełniać określone kryteria. Dla wszystkich AEO są to: przestrzeganie wymogów celnych, odpowiedni system zarządzania ewidencjami handlowymi/transportowymi, a także wiarygodność finansowa. W przypadku AEO bezpieczeństwo i ochrona dodatkowym wymogiem jest spełnienie odpowiednich standardów bezpieczeństwa i ochrony.

- W związku z oparciem kontroli celnych na analizie ryzyka AEO, jako wiarygodny podmiot, narażony będzie na mniej kontroli. W przypadku wytypowania przesyłki do kontroli będzie ona przeprowadzona w pierwszej kolejności. Kolejną korzyścią będzie sprawniejsze przyznawanie pozwoleń na stosowanie procedur uproszczonych (np. odprawy w miejscu) czy też pozwoleń na potwierdzanie wspólnotowego statusu towarów. Udogodnienia te będą polegać na tym, że organ celny nie będzie powtarzać procedury sprawdzania firmy w zakresie pokrywających się wymogów, np. przestrzeganie przepisów celnych. AEO będzie wypełniać mniej danych w skróconych deklaracjach przywozowych/wywozowych, które wejdą w życie 1 lipca 2009 r. - mówi Joanna Pęczek-Czerwińska.

System kontroli importu i eksportu

Na gruncie rozporządzenia zmieniającego WKC i rozporządzenia wykonawczego od 1 lipca 2009 r. wejdą w życie nowe zasady dotyczące wprowadzania towarów na obszar celny UE. Na podmiotach uczestniczących w imporcie spoczywać będzie obowiązek składania elektronicznych przywozowych deklaracji skróconych przed wprowadzeniem towarów na obszar celny UE. Deklaracje te będą obsługiwane przez System Kontroli Importu (ICS - Import Control System). ICS będzie oparty na wymianie komunikatów między przedsiębiorcami i urzędami celnymi oraz między władzami celnymi UE. Na podstawie otrzymanych deklaracji urzędy będą przeprowadzać analizy ryzyka.

- Organy celne będą mogły zezwolić, aby zamiast składania deklaracji przywozowej przedsiębiorcy przesyłali do urzędów celnych powiadomienia i umożliwiali władzom celnym dostęp do systemów komputerowych. Termin na złożenie deklaracji będzie uzależniony od rodzaju transportu, np. dla kontenerowego transportu morskiego deklarację będzie trzeba składać na co najmniej 24 godziny przed przybyciem towarów. W transporcie kolejowym termin ten został skrócony do dwóch godzin. Złożenie deklaracji skróconej nie będzie konieczne, jeśli przed upływem powyższych terminów zostanie złożona deklaracja celna - wskazuje Szymon Parulski.

Przepisy rozporządzenia zmieniającego WKC i rozporządzenia wykonawczego stanowią również podstawę dla wdrożenia Systemu Kontroli Eksportu (ECS - Export Control System). ECS umożliwia elektroniczną obsługę zgłoszeń wywozowych (np. do procedury wywozu, uszlachetniania biernego) i opiera się na wymianie komunikatów elektronicznych między firmami i urzędami celnymi oraz między władzami celnymi UE. ECS wiąże się więc ze zmianą zasad dokonywania zgłoszeń celnych. Papierowe zgłoszenia (SAD) zostały zastąpione komunikatami elektronicznymi. Potwierdzenie wywozu poza UE w ECS stanowi komunikat IE 599 (jest to odpowiednik 3. karty SAD).

- Obecnie w Polsce wywozowe zgłoszenia mogą być składane zarówno w wersji papierowej (dokument SAD, system CELINA), jak i w postaci elektronicznej w ECS (w urzędzie celnym należy jednak przedstawić dokumenty towarzyszące wysyłce - faktury, pozwolenia, ADT). Okres przejściowy będzie trwać jeszcze do 1 lipca 2009 r., kiedy to obligatoryjne będzie już korzystanie z ECS - wyjaśnia Joanna Pęczek-Czerwińska.

Wskazuje też, że początkowo w Polsce zgłoszenia wywozowe miały być dokonywane tylko w ECS już od 31 sierpnia 2007 r. Jednak w związku z opieszałością polskich eksporterów i różnym poziomem zaawansowania prac nad wdrażaniem ECS w państwach UE termin na przejście na ECS został wydłużony przez Ministerstwo Finansów i obecnie wynika z przepisów UE.

Wdrożenie ECS wiąże się również z nowymi zasadami potwierdzania eksportu dla celów VAT. W celu potwierdzenia prawa do 0-proc. VAT podatnicy powinni przechowywać komunikaty IE 599 w wersji elektronicznej w formacie XML. Dużym ułatwieniem dla eksporterów powinno być tzw. ręczne generowanie przez urzędy celne komunikatu IE 599 na podstawie dowodów alternatywnych, np. dokumentów transportowych czy też deklaracji importowych nabywcy.

JAKIE ŚWIADECTWO MOŻE OTRZYMAĆ PRZEDSIĘBIORCA

Przedsiębiorcy mogą ubiegać się o trzy rodzaje świadectw:

• świadectwo AEO - uproszczenia celne, umożliwiające korzystanie z uproszczeń przewidzianych w przepisach celnych,

• świadectwo AEO - bezpieczeństwo i ochrona, umożliwiające korzystanie z ułatwień w zakresie kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony z chwilą wprowadzenia towarów na obszar celny UE lub z chwilą opuszczania obszaru celnego UE przez te towary,

• świadectwo AEO - uproszczenia celne oraz bezpieczeństwo i ochrona, łączące korzyści przewidziane dla powyższych świadectw.

EWA MATYSZEWSKA

ewa.matyszewska@infor.pl

Może Cię także zainteresować

Samochód w firmie

Tylko teraz

39,90 zł

Przejdź do sklepu