Jakie konsekwencje pociąga za sobą podpisanie weksla?
Prawo wekslowe obowiązuje od 1936 roku i do dziś niewiele się zmieniło. Chociaż weksel nie jest instytucją nową, większość z nas niewiele o nim wie. Często zostawiając swoją sygnaturę na dokumencie weksla nie zastanawiamy się nad tym, co dokładnie podpisujemy i na ile jest to ryzykowne.
Najczęściej spotykaną formą weksla jest weksel własny. To papier wartościowy, wystawiany na zlecenie wierzyciela. Osoba, która podpisała weksel, jest zobowiązana do bezwarunkowej zapłaty kwoty oznaczonej na wekslu we wskazanym tam terminie i miejscu.
Ważność weksla
Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że zobowiązanie, wynikające z weksla, niczym nie różni się od zobowiązania, wynikającego z tytułu kredytu czy pożyczki, które dany weksel zabezpiecza. Po co więc instytucji finansowej takie zabezpieczenie?
Wbrew pozorom dług wekslowy jest dla nas dużo groźniejszy niż dług, wynikający z innej podstawy prawnej. Co do zasady zobowiązanie wekslowe jest abstrakcyjne. Oznacza to, że pozostaje niezależne od czynności prawnej, która stanowiła podstawę do wystawienia weksla. Jeżeli więc okaże się, że umowa kredytu lub pożyczki z jakiś przyczyn została unieważniona, nie jest to równoznaczne z tym, że zobowiązanie wekslowe przestanie zobowiązywać.
Dowiedz się także: Co jest najbardziej dochodowe: obligacje, wynajem mieszkania czy lokata w banku?
Spółka A zaciąga w banku kredyt. Załóżmy, że do reprezentowania spółki wymagane jest łączne działanie dwóch członków zarządu. W banku pojawia się jednak tylko prezes zarządu, który informuje, że został uprawniony do samodzielnego reprezentowania spółki. Dochodzi do podpisania umowy kredytowej oraz weksla. W takiej sytuacji umowa kredytowa będzie nieważna z uwagi na brak właściwej reprezentacji spółki. Nieważność nie dotyczy natomiast weksla, jeżeli tylko spełnione zostały wszystkie warunki formalne do jego wystawienia. Warto wspomnieć, że w takich okolicznościach zobowiązanie wekslowe zaciągnie sam prezes jako osoba fizyczna, a nie spółka. Sam fakt wystawienia weksla nie zmienia bowiem wadliwości w reprezentacji spółki.
Sprzedać weksla
Weksel, jak większość papierów wartościowych, jest doskonale przystosowany do obrotu. Jeżeli dłużnik wekslowy będzie zwlekał z zapłatą, posiadacz weksla może go sprzedać innemu podmiotowi. Najczęściej będzie to firma windykacyjna lub kancelaria prawna, wyspecjalizowana w sądowym dochodzeniu roszczeń. Dla instytucji finansowej sprzedaż długu jest szybką i łatwą formą odzyskania swojej wierzytelności, a przynajmniej jej części.
Polecamy serwis: Inwestycje
Dochodzenie roszczeń w sądzie
Jeżeli posiadacz weksla zdecyduje się na sądowe dochodzenie roszczeń, może on liczyć na przywileje, wynikające z postępowania nakazowego, które jest to prostszą i tańszą niż tradycyjny proces formą uzyskania tytułu wykonawczego. W przeciwieństwie do spraw, których przedmiotem są wierzytelności, wynikające z tytułu kredytu lub pożyczki, przy zobowiązaniu wekslowym nie ma konieczności wykazywania źródła roszczenia oraz jego wysokości. Aby uzyskać nakaz zapłaty, wystarczy załączyć do pozwu sam weksel. Opłata od pozwu w postępowaniu nakazowym wynosi 25% normalnej opłaty. Pozostałe 75% musi zapłacić pozwany, jeżeli zamierza wnieść zarzuty od nakazu zapłaty. Przy większych zobowiązaniach opłata od zarzutów może wynieść nawet do siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, co często samo przez się skutecznie zniechęca do zaskarżenia nakazu zapłaty.
Wydany na podstawie weksla nakaz zapłaty jest tytułem zabezpieczenia oraz po upływie wskazanego przez sąd terminu zaspokojenia roszczenia staje się natychmiast wykonalny. Daje to możliwość zajęcia majątku dłużnika jeszcze przed formalnym uprawomocnieniem się tytułu wykonawczego. To niewątpliwa korzyść dla wierzyciela.
Zwrot weksla
Weksel to bardzo silne zabezpieczenie. Osoba, podpisująca taki dokument, powinna zachować szczególną ostrożność. Warto sprawdzić, czy wszystkie informacje zapisane na wekslu zgadzają się z ustaleniami umowy kredytowej. Po spłacie zobowiązania zabezpieczonego wekslem powinniśmy bezwzględnie zażądać zwrotu dokumentu weksla. Z uwagi na abstrakcyjność zobowiązania wekslowego oraz ułatwienia w dochodzeniu roszczeń wekslowych, teoretycznie możliwe jest uzyskanie tytułu wykonawczego oraz wszczęcie egzekucji przeciwko wystawcy weksla. I to mimo spłaty zobowiązania, które weksel zabezpieczał. Warto o tym pamiętać. Dlatego tak ważne jest, aby podpisany przez nas weksel nie trafił w niepowołane ręce.
Radosław Kapułka, aplikant radcowski w Kancelarii Prawnej RAVEN (Grupa KRUK)
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze