REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zachować ciągłość działalności spółki w przypadku śmierci jedynego członka zarządu?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mateusz Malinowski
Mateusz Malinowski – Młodszy Prawnik w Dziale Prawa dla Biznesu w Kopeć Zaborowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. p.
Mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wygasa w momencie jego śmierci
Mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wygasa w momencie jego śmierci
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W spółkach kapitałowych zarząd odgrywa zasadniczą rolę. To członkowie zarządu prowadzą sprawy spółki oraz reprezentują ją na zewnątrz. Co dzieje się w przypadku, gdy w zarządzie występują braki?

Ciągłość działania spółki

Gdy w zarządzie występują braki a miejsca pozostają nieobsadzone, spółka w zasadzie nie ma możliwości występowania w obrocie gospodarczym. Traci ona możliwość nie tylko składania oświadczeń woli, czyli przykładowo zawierania umów, ale także możliwość przyjmowania oświadczeń woli od osób trzecich, przykładowo kontrahent nie jest w stanie skutecznie złożyć zamówienia na usługi. Jest to więc sytuacja wysoce niepożądana z punktu widzenia spółki.

REKLAMA

Zgodnie z art. 202 § 4 Kodeksu Spółek Handlowych (dalej jako: k.s.h.), mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wygasa w momencie jego śmierci. Taką samą treść znajdziemy w art. 369 § 5 k.s.h. w odniesieniu do członków zarządu spółki akcyjnej. Oznacza to, że jeżeli był on jedynym członkiem zarządu, w momencie jego śmierci spółka traci organ reprezentacji oraz główny organ zarządczy prowadzący sprawy spółki.

Kup książkę: Kodeks spółek handlowych z komentarzem do zmian

Poniżej opisane zostaną przykładowe rozwiązania jak w takim przypadku zabezpieczyć ciągłość działalności spółki.

Szczególne sposoby powołania członka zarządu

REKLAMA

Po wygaśnięciu mandatu jedynego członka zarządu koniecznym jest jak najszybsze powołanie nowych osób do pełnienia funkcji w zarządzie spółki. W tym celu należy co do zasady zwołać zgromadzenie wspólników, które jest władne wybrać nowego członka/członków zarządu spółki. Procedura zwoływania zgromadzenia wspólników przy braku zarządu jest jednak czasochłonna. Zgodnie z art. 235 k.s.h. zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co jednak w przypadku, gdy zarząd nie funkcjonuje? Art. 236 k.s.h. przyznaje wspólnikom prawo żądania zwołania walnego zgromadzenia a w razie bierności zarządu, wniesienia do sądu o zezwolenie na zwołanie walnego zgromadzenia.

REKLAMA

Procedurom tą należy posłużyć się w przypadku śmierci jedynego członka zarządu. Jest ona niestety dalece czasochłonna. W praktyce rozpoznanie wniosku przez sąd zajmuje nawet do kilku tygodni. W połączeniu z terminem koniecznej bezczynności zarządu oraz wyprzedzeniem z jakim należy poinformować pozostałych wspólników o zgromadzeniu procedura może trwać nawet kilka miesięcy. Przez cały ten czas spółka pozostawać będzie bez zarządu.

Najlepszą alternatywą dla przyspieszenia powołania nowego zarządu jest odbycie zgromadzenia wspólników w trybie art. 249 k.s.h., czyli bez formalnego zwołania. Tryb ten niestety wymaga obecności na zgromadzeniu wszystkich wspólników, co nie zawsze jest możliwe. Jednak dzięki zmianom dotyczącym możliwości odbywania zgromadzeń wspólników przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość znacząco poszerzyły się możliwości odbywania zgromadzeń wspólników bez konieczności przechodzenia długiej procedury zwołania zgromadzenia.

Kolejnym rozwiązaniem przyspieszającym powołanie nowego zarządu jest przyznanie wspólnikowi indywidualnego prawa powołania członka zarządu poprzez złożone oświadczenie. Powołanie staje się skuteczne z momentem złożenia oświadczenia przez wspólnika dysponującego prawem powołania członka zarządu. Znacząco przyspiesza to powołanie nowego zarządu. Prawo takie musi jednak zostać przyznane wspólnikowi w umowie spółki, a zatem wszyscy wspólnicy spółki muszą wyrazić zgodę na przyznanie konkretnemu wspólnikowi takiego prawa.

Zasady powyższe znajdują analogiczne odwzorowanie w przepisach dot. spółki akcyjnej, dlatego ta problematyka nie będzie odrębnie omawiana.

Czym jest prokura?

Z pełnieniem funkcji w zarządzie spółki wiąże się wiele obowiązków. Niesie to za sobą także odpowiedzialność za działania spółki przed wspólnikami, odpowiedzialność cywilna oraz nawet karna. Dlatego też decyzja o zgodzie na pełnienie funkcji w zarządzie musi być przemyślana i podjęta z rozwagą.

Najlepszym sposobem zabezpieczenia ciągłości funkcjonowania spółki w przypadku śmierci członka zarządu jest oczywiście ustanowienie zarządu wieloosobowego. Chociażby takiego, w którym tylko jeden członek zarządu rzeczywiście zarządza spółką a drugi pozostaje niejako w „gotowości” do działania w razie niedostępności pierwszego z nich. Jest to jednak sytuacja niepożądana ze strony drugiego członka zarządu, który ponosi odpowiedzialność niezależnie od tego czy rzeczywiście działa aktywnie w zarządzie czy nie.

Alternatywą może być ustanowienie w spółce prokurenta. Prokura jest szczególną formą pełnomocnictwa ogólnego, zastrzeżoną dla przedsiębiorców.

Prokurent samoistny może reprezentować spółkę na zewnątrz na tych samych zasadach, co członek zarządu, nie ponosi on jednak odpowiedzialność tak szerokiej jak członkowie zarządu spółek kapitałowych. Ustanowienie prokurenta, który zaangażowany w prowadzenie spraw spółki będzie dopiero po ewentualnej śmierci jedynego członka zarządu wydaje się być dobrym rozwiązaniem dla zapewnienia ciągłości działalności spółki.

Kiedy pełnomocnictwo to dobre rozwiązanie?

Rozważyć należy także możliwość udzielenia pełnomocnictwa przez jedynego członka zarządu, które mogłoby zostać wykorzystane do zapewnienia ciągłości funkcjonowania spółki w przypadku jego śmierci. W przypadku zarządów wieloosobowych, gdzie występuje reprezentacja łączna, udzielenie pełnomocnictwa ogólnego jednej osobie uznane może być za próbę obejścia zasad reprezentacji. W omawianym przypadku jednak do czynienia mamy z jednoosobowym zarządem. Udzielenie więc przez członka zarządu pełnomocnictwa ogólnego lub rodzajowego do działania w imieniu spółki może okazać się skutecznym rozwiązaniem.

Jeśli jednak nie chcemy przyznawać tak szerokiego zakresu uprawnień pełnomocnikowi, możemy pełnomocnictwo ograniczyć jedynie do czynności niezbędnych do utrzymania ciągłości spółki. Czynnościami takimi będą przykładowo: przyjmowanie oświadczeń woli w imieniu spółki od osób trzecich czy dokonywanie czynności niezbędnych do codziennego funkcjonowania spółki (mogą one być dodatkowo ograniczone kwotowo).

Dobrym rozwiązaniem może być także udzielenie pełnomocnictwa do zwołania zgromadzenia wspólników/walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Pozwoli to znacząco skrócić opisywany wyżej proces powoływania nowego zarządu w spółce.

Aby rozwiać możliwe wątpliwości nadmienię, że pełnomocnictwo udzielone przez członka zarządu działającego w imieniu spółki nie wygasa z chwilą śmierci członka zarządu.

Opisane powyżej sposoby przedstawiają kilka możliwości zabezpieczenia ciągłości funkcjonowania spółki w razie śmierci jedynego członka zarządu. Pamiętać jednak należy, że najbardziej optymalny  rozwiązaniem z punktu widzenia ciągłości działalności spółki nadal pozostaje ustanowienie zarządu wieloosobowego.

Mateusz Malinowski, Młodszy Prawnik w Kancelarii Kopeć Zaborowski Adwokaci i Radcowie Prawni

Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nadchodzi czas pożegnań z papierowymi fakturami. Wszystko co trzeba wiedzieć o e-fakturowaniu i KSeF

Krajowy System eFaktur powstał by ułatwić życie przedsiębiorcom, ale jest też nowym obowiązkiem, którego przestrzeganie narzuca prawo. Firmy, które nie będą przestrzegać jego zasad, muszą liczyć się z dotkliwymi karami, wynoszącymi nawet 100% kwoty podatku z faktury wystawionej poza KSeF.

Dlaczego rezygnują z założenia własnej firmy: kobiety mają inny powód niż mężczyźni

Aż 47 proc. ankietowanych Polaków nie chciałoby prowadzić własnej firmy – wskazują dane z raportu „Polki i przedsiębiorczość 2024: Bariery w zakładaniu firmy”. Kobiety przed założeniem własnej firmy powstrzymuje sytuacja rodzinna, a mężczyzn – stan zdrowia. Nowe dane.

Branża meblarska mocno traci przez zagraniczną konkurencję, końca kłopotów nie widać

Wysokie koszty produkcji, spadający popyt i silna konkurencja z Azji osłabiają pozycję polskiej branży meblarskiej. Długi sektora, notowane w Krajowym Rejestrze Długów, sięgają już prawie 130 mln zł – coraz więcej przedsiębiorstw musi wybierać między utrzymaniem płynności a spłatą zobowiązań.

Prezydent zawetował. Przedsiębiorcy będą dalej płacić wysoką składkę zdrowotną a może rząd podejmie drugą próbę zmiany

Prezydent zawetował ustawę obniżającą składki zdrowotne dla przedsiębiorców. Rząd jednak nie ustępuje i podejmie kolejną próbę, powtarzając rozwiązania przyjęte w ustawie dokładnie w takiej samej treści. Jaka więc ma być składka zdrowotna gdy uda się przeprowadzić zmiany.

REKLAMA

Rolnicy wierzą w dobrą koniunkturę - po dłuższej przerwie znów inwestują w maszyny rolnicze

W I kwartale 2025 roku rolnictwo było branżą z największym udziałem w finansowaniu maszyn i urządzeń przez firmy leasingowe – 28%, wynika z danych Związku Polskiego Leasingu. Rolnicy wracają do inwestowania wierząc w poprawę koniunktury w branży.

Mała firma, duże ryzyko. Dlaczego system ochrony to dziś inwestycja, nie koszt [WYWIAD]

Choć wielu właścicieli małych firm wciąż traktuje ochronę jako zbędny wydatek, rosnąca liczba incydentów – zarówno fizycznych, jak i cyfrowych – pokazuje, że to podejście bywa kosztowne. Dziś zagrożeniem może być nie tylko włamanie, ale też wyciek danych czy przestój operacyjny. W rozmowie z Adamem Śliwińskim, wiceprezesem Seris Konsalnet Security, sprawdzamy, jak MŚP mogą skutecznie zadbać o swoje bezpieczeństwo – bez milionowych budżetów, za to z myśleniem przyszłościowym.

Polskie firmy chcą eksportować do USA, co z cłami

Polska gospodarka łapie drugi oddech czy walczy o utrzymanie na powierzchni? Jaka będzie przyszłość eksportu do USA? Eksperci podsumowali pierwszy kwartał 2025. Analizie poddany został nie tylko eksport polskich firm, ale i ogólny bilans handlu zagranicznego.

Teraz płatności odroczone także przy zakupach dla firmy

Polskie firmy uzyskują dostęp do płatności odroczonych oraz ratalnych w standardzie zbliżonym do tego oferowanego konsumentom. To duże ułatwienie, z którego skorzystają w pierwszej kolejności małe i średnie firmy.

REKLAMA

Termin składania wniosków o dopłaty bezpośrednie 2025

Jaki jest termin składania wniosków do ARIMR o dopłaty bezpośrednie w 2025 roku? Czy można złożyć dokumenty po terminie? Co z załącznikami?

Co każdy prezes (CEO) powinien dziś wiedzieć o technologii?

Każda szkoła zarządzania mówi: deleguj odpowiedzialność. Niezależnie czy mówimy o MŚP czy dużej organizacji, zarządzanie technologią powinno więc być oddane w ręce tych, którzy się na niej znają. Z drugiej strony – jeśli mamy wyprzedzić konkurencję, trzeba inwestować i lewarować biznes przez technologię. Żeby robić to efektywnie, kadra zarządzająca musi rozumieć przynajmniej część świata IT. Problem w tym, że świat technologii jest tak przeładowany informacjami, że często nawet eksperci od IT się w nim gubią. Co warto rozumieć? Jak głęboko wchodzić w poszczególne zagadnienia? Jak rozmawiać z zespołem, który zasypuje wieloma szczegółami? Oto krótki, praktyczny przewodnik.

REKLAMA