Jak zabezpieczyć wykonanie kontraktu
Tu wszystko zależy od celu, który sobie stawiamy. Jeśli ma to być alternatywa dla spłaty należności, warto wybrać silne zabezpieczenie osobiste (np. weksel) lub rzeczowe (np. hipoteka). Gdy naszym celem jest dodatkowe zmobilizowanie kontrahenta do spłaty, można poprzestać na słabszych umowach, które wymagają dla realizacji swych postanowień długotrwałego postępowania w sądzie.
Dobrowolne poddanie się egzekucji
Jedną z interesujących możliwości zabezpieczenia wierzytelności jest zgoda dłużnika na dobrowolne poddanie się egzekucji (art. 777 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego; Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.). Dzięki takiemu oświadczeniu wierzyciel unika długotrwałego i kosztownego procesu, choć należy wspomnieć że nie oznacza ono automatycznego zaspokojenia roszczeń. Oświadczenie takie powinno być sporządzone w formie aktu notarialnego. Tytułem egzekucyjnym jest akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który:
• obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub uiszczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie oznaczonych, albo też obowiązek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, lokalu, nieruchomości lub statku wpisanego do rejestru, gdy termin zapłaty, uiszczenia lub wydania jest w akcie wskazany,
• obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia przeciwko dłużnikowi egzekucji na podstawie tego aktu o całość lub część roszczenia, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności.
Oczywiście termin może być wyznaczony przez datę lub nadejście określonego zdarzenia, a dłużnik poddaje się egzekucji tylko co do zobowiązań, które zostały opisane w oświadczeniu. Wierzyciel posiadający oświadczenie dłużnika o dobrowolnym poddaniu się egzekucji, chcąc zaspokoić swoje roszczenia powinien złożyć je w sądzie rejonowym właściwości ogólnej dłużnika z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności. Sąd powinien rozpoznać wniosek w ciągu trzech dni. Następnie wierzyciel może zgłosić się do komornika w celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
ZAPAMIĘTAJ
Egzekucja na podstawie aktu notarialnego musi być prowadzona przez komornika.
Weksel
Weksel można stosować przy wszystkich rodzajach umów i jest to zabezpieczenie bardzo silne, przed którym w zasadzie nie ma obrony, jako że kreuje zobowiązanie abstrakcyjne, niezależne od ważności stosunku podstawowego. Dodatkową zaletą weksla jest możliwość zastąpienia pieniądza (i uproszczenia stosunków między kilkoma stronami) oraz dochodzenie roszczeń w postępowaniu nakazowym, które pozwala na wydanie orzeczenia na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron oraz na szybką i sprawną egzekucję. Pieniądze można zresztą uzyskać dużo szybciej, po prostu sprzedając weksel i zaspokajając roszczenie wierzyciela.
Wystawienie weksla jest bardzo proste - najważniejszą sprawą jest podpis wystawcy (i innych dłużników), który nie musi być czytelny, choć musi być własnoręczny. Weksel trasowany musi też zawierać nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono, bezwarunkowe polecenie zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej, nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata), oznaczenie terminu i miejsca płatności, nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana, oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla, wreszcie podpis wystawcy. Podobnie wyglądają warunki prawidłowości weksla własnego, w którym liczba uczestników jest zredukowana do dwóch osób. Co oczywiste nie ma w tym wypadku trasata, a głównym dłużnikiem wekslowym jest wystawca. Zabezpieczenie wekslowe może przy tym dotyczyć zarówno wierzytelności oznaczonej i istniejącej, jak również przyszłej. W tym ostatnim wypadku bardzo dobrym zabezpieczeniem może okazać się weksel in blanco, czyli dokument niezupełny w chwili wystawienia. Określenie okoliczności uprawniających do wypełnienia powinna zawierać deklaracja, w której zostaną wpisane brakujące elementy - suma zobowiązania, data wystawienia i termin zapłaty. Jej istnienie może też ułatwić odparcie ewentualnych zarzutów wystawcy, że weksel został uzupełniony niezgodnie z porozumieniem. W następstwie wypełnienia weksla in blanco zgodnie z porozumieniem powstaje zobowiązanie osoby podpisanej na wekslu (wręczającej dokument) o treści określonej w tekście powstałym na skutek wypełnienia. Odbiorca weksla in blanco uzyskuje z mocy porozumienia uprawnienie do wykreowania zobowiązania osoby, która złożyła podpis.
ZAPAMIĘTAJ
Wierzyciel nie może z mocy weksla uzyskać więcej praw niż przysługuje mu w ramach stosunku, z którego wynika wierzytelność, a spełnienie jednego z tych zobowiązań powoduje wygaśnięcie także drugiego.
Dłużnik ma zawsze możliwość podnoszenia zarzutu wypełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem. Fakt ten jednak nie oznacza, że w takim wypadku osoba, która wręczyła weksel, nie jest w ogóle zobowiązana wekslowo. Przyjąć należy, że w takiej sytuacji odpowiedzialność dłużnika istnieje w takich granicach, w jakich odpowiadałby w razie prawidłowego wypełnienia dokumentu. Na takim stanowisku stanął też SN w wyroku z 26 stycznia 2001 r. (sygn. akt II CKN 25/00, OSNC z 2001 r. nr 7-8, poz. 117), w którym stwierdzono: w wyniku wypełnienia weksla in blanco częściowo niezgodnie z porozumieniem na niekorzyść osoby na nim podpisanej, osoba ta może stać się zobowiązana wekslowo w granicach, w których tekst weksla odpowiada porozumieniu (deklaracji wekslowej).
Poręczenie i poręczenie wekslowe
Poręczenie występuje w polskim prawie w dwu podstawowych odmianach. Po pierwsze, może być poręczeniem cywilnoprawnym, a po drugie - mocniejszym poręczeniem wekslowym. Wskazane instytucje niekiedy się zazębiają i jest możliwa konwersja poręczenia wekslowego (awalu) na cywilnoprawne. Z drugiej strony jak wskazał SN w wyroku z 24 października 2003 r. (sygn. akt III CK 35/02, niepublikowany): poręczenie wekslowe jest instytucją całkowicie odrębną od poręczenia cywilnego i stosuje się do niego wyłącznie przepisy prawa wekslowego. Przepisy kodeksu cywilnego o poręczeniu nie mają zastosowania do poręczenia wekslowego nawet w drodze analogii. Nie ma zatem także zastosowania do poręczenia wekslowego przepis art. 887 k.c. przewidujący odpowiedzialność odszkodowawczą wierzyciela wobec poręczyciela za szkodę wyrządzoną w wyniku wyzbycia się zabezpieczenia wierzytelności albo środków dowodowych. Co z tego wynika dla wierzyciela? Otóż jest on stroną uprzywilejowaną i może pociągnąć poręczyciela do odpowiedzialności nawet w sytuacji gdy zobowiązanie dłużnika głównego jest nieważne. Oczywiście inaczej będzie w razie nieważności całego weksla na skutek wady formalnej (np. zeskanowanego podpisu).
Najpierw zajmiemy się jednak poręczeniem cywilnym. Jest to po prostu umowa, na mocy której poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik tego nie uczynił. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie. Nie może zatem żadną miarą dojść do ustnego zobowiązania - podobnie nie będzie skuteczne przesłanie oświadczenia faksem lub mailem (nie ma tu własnoręcznego podpisu). Warto wiedzieć, że można poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej. Jeżeli nie oznaczono wysokości długu, cała umowa poręczenia jest nieważna. Bezterminowe poręczenie za dług przyszły może być przed powstaniem długu odwołane w każdym czasie. Poręczenie ma charakter akcesoryjny, czyli zależy od istnienia głównego długu. Innymi słowy o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika. Jeśli zatem dłużnik główny zwróci część pieniędzy, to od razu maleje zobowiązanie żyranta.
Czynność prawna dokonana przez dłużnika z wierzycielem po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć zobowiązania poręczyciela.
PRZYKŁAD
10 listopada 2009 r. strony zawarły umowę sprzedaży samochodu marki Toyota Corolla z 2006 r. za cenę 38 000 zł. Zapłatę tej ceny poręczyła w pisemnej umowie spółka jawna. Po tygodniu strony zgodnie zwiększyły cenę sprzedaży do 41 000 zł na skutek zamontowania w samochodzie dodatkowego wyposażenia. W takim wypadku zwiększenie odpowiedzialności poręczyciela jest możliwe, tylko jeśli wyrazi on na takie rozwiązanie zgodę na piśmie.
Poręczenie i zastaw jako zabezpieczenie kontraktu
Jeżeli z umowy nie wynika nic innego, poręczyciel obok świadczenia głównego (zwrotu głównego długu) jest zobowiązany także do świadczeń ubocznych (np. odsetek za opóźnienie) i zapłaty kosztów niezbędnych do zabezpieczenia lub dochodzenia roszczenia. Ponosi także odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wierzycielowi na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania i odpowiada za wady rzeczy. Innymi słowy, zawsze zakres jego odpowiedzialności jest refleksem obowiązków ciążących na dłużniku głównym i w zasadzie pokrywa się z tymi obowiązkami. Podstawową zaletą poręczenia cywilnego jest jednak solidarność zobowiązania.
PRZYKŁAD
Jeden ze wspólników spółki cywilnej „poręczył na piśmie za dług zaciągnięty przez Tomasza G. prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą do kwoty 2500 zł. Poręczyciel odpowiada za spłatę zobowiązania solidarnie z dłużnikiem głównym. W praktyce solidarność oznacza, że wierzyciel może wybrać zobowiązaną osobę (wedle dowolnego kryterium - np. z powodu jej lepszej sytuacji materialnej) i dochodzić od niej bezpośrednio zapłaty - nawet nie domagając się pieniędzy od dłużnika głównego. Jedynym obowiązkiem wierzyciela (który jednak nie ma wypływu na charakter odpowiedzialności) jest zawiadomienie poręczyciela o opóźnieniu. Co gorsza, jeśli wspólnik reprezentował spółkę na mocy art. 865 i 866 k.c., to zaciągnął zobowiązanie skuteczne względem pozostałych wspólników.
Dług osoby, która poręczyła za przedsiębiorcę, staje się wymagalny już z chwilą, gdy dłużnik główny opóźni się ze spełnieniem swego świadczenia. Z tego wynika, że niezawiadomienie poręczyciela o opóźnieniu pozostaje bez wpływu na wymagalność roszczenia (wyrok SA w Katowicach z 29 stycznia 2004 r. sygn. akt I ACa 401/03, niepublikowany). Jeżeli jednak termin płatności długu nie jest oznaczony albo jeżeli płatność długu zależy od wypowiedzenia, poręczyciel może po upływie sześciu miesięcy od daty poręczenia, a jeżeli poręczył za dług przyszły - od daty powstania długu żądać, aby wierzyciel wezwał dłużnika do zapłaty albo z najbliższym terminem dokonał wypowiedzenia. Jeżeli wierzyciel nie uczyni zadość temu żądaniu, zobowiązanie poręczyciela wygasa. Nie jest przy tym konieczne oczekiwanie na wiążącą odpowiedź wierzyciela - wystarczy, jeśli ta nie nadejdzie niezwłocznie. Poręczyciel, przeciwko któremu wierzyciel dochodzi roszczenia, powinien zawiadomić niezwłocznie dłużnika, wzywając go do wzięcia udziału w sprawie. Jeżeli dłużnik nie weźmie udziału w sprawie, nie może on podnieść przeciwko poręczycielowi zarzutów, które mu przysługiwały przeciwko wierzycielowi, a których poręczyciel nie podniósł z tego powodu, że o nich nie wiedział.
ZAPAMIĘTAJ
Poręczyciel powinien niezwłocznie zawiadomić dłużnika o dokonanej przez siebie zapłacie. Gdyby tego nie uczynił, a dłużnik zobowiązanie wykonał, nie może żądać od dłużnika zwrotu tego, co sam wierzycielowi zapłacił, chyba że dłużnik działał w złej wierze (wiedział o wskazanych okolicznościach).
Z kolei co do poręczenia wekslowego, to może dać je osoba trzecia lub nawet osoba podpisana na wekslu. Umieszcza się je na wekslu albo na przedłużku i oznacza się wyrazem „poręczam” lub innym zwrotem równoznacznym (ręczę, per aval); podpisuje je poręczyciel. Sam podpis na przedniej stronie weksla uważa się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy, gdy jest to podpis wystawcy lub trasata. Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano (w braku takiej wskazówki uważa się, że udzielono go za wystawcę). Poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej. Co do zasady, poręczenie nie może być ograniczone do określonej daty ani skutecznie cofnięte (nawet gdy dotyczy ono weksla niezupełnego). Jak wskazał SN w uchwale z 29 listopada 2005 r. (sygn. akt III CZP 107/05, Pr.Bankowe z 2006 r. nr 4, poz. 9): zastrzeżenie, według którego poręczenie wekslowe jest ograniczone terminem końcowym, jest bezskuteczne; nie powoduje ono nieważności tego poręczenia. Jest to zatem niezwykle proste i skuteczne zabezpieczenie.
Zastaw
Do niedawna popularnym zabezpieczeniem był zastaw, który jednak obecnie nie spełnia już zbyt dobrze swej funkcji z powodu przestarzałej i skomplikowanej regulacji i konkurencji z zastawem rejestrowym. Zastaw może stanowić pewną alternatywę w zestawieniu z omówionymi już formami zabezpieczenia, jednak dość ułomną i stąd zasadną tylko przy mniejszych sprawach i możliwości przejęcia rzeczy w posiadanie. Jest on bowiem kłopotliwy z powodu konieczności zabrania i przechowywania rzeczy i sprawdza się np. w lombardach, które jednak również okres swej świetności mają za sobą. Zaletą zastawu jest rzeczowy charakter, który oznacza, że zbycie rzeczy nie prowadzi do wygaśnięcia zastawu, który obciąża rzecz w zasadzie bez względu na stosunki własnościowe. Jak stanowi art. 306 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej. Do ustanowienia zabezpieczenia potrzebna jest umowa między właścicielem (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły. Już sam przepis o konieczności wydania rzeczy jest mocno krępujący w warunkach obrotu wolnorynkowego. Dalsze regulacje wyglądają niewiele nowocześniej. Pewnym pocieszeniem dla wierzyciela jest fakt, że jeżeli w chwili ustanowienia zastawu rzecz jest już obciążona innym prawem rzeczowym, zastaw powstały później ma pierwszeństwo przed prawem powstałym wcześniej, chyba że zastawnik działał w złej wierze. Będą to jednak sporadyczne wypadki.
ZAPAMIĘTAJ
Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do uzyskania zaspokojenia z rzeczy obciążonej. Nie dotyczy to roszczenia o odsetki lub inne świadczenia uboczne.
Zastawnik, któremu rzecz została wydana, powinien czuwać nad jej zachowaniem stosownie do przepisów o przechowaniu za wynagrodzeniem. Po wygaśnięciu zastawu powinien zwrócić rzecz, a jeżeli przynosi ona pożytki (np. czynsz), zastawnik powinien, w braku odmiennej umowy, pobierać je i zaliczać na poczet wierzytelności i związanych z nią roszczeń. W razie sprzedaży zastaw przechodzi na uzyskaną cenę, która powinna być złożona do depozytu sądowego. Warto też wskazać na fakt, że przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. Z kolei zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności, którą zabezpiecza, a w razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa. Jeżeli zastawnik zwróci rzecz zastawcy, zastaw wygasa bez względu na zastrzeżenia przeciwne, chyba że zabezpieczona wierzytelność jest obciążona prawem osoby trzeciej lub na jej rzecz zajęta.
PRZYKŁAD
Strony podpisały umowę zastawu na 850 akcjach spółki „Linea s.a.”, o wartości 9843 zł. W takiej sytuacji zastawnikowi przysługują wszelkie inkorporowane w akcji prawa majątkowe. Do pożytków, które zastawnik będzie mógł pobierać i zaliczać na poczet wierzytelności, należy np. dywidenda. Jeżeli zaś chodzi o prawa organizacyjne, to zastawnik, po spełnieniu pewnych warunków, może wykonywać z akcji będących przedmiotem zastawu prawo głosu (a więc i uczestniczyć w obradach walnego zgromadzenia akcjonariuszy). Jeżeli jednak akcje są zdematerializowane i dopuszczone do publicznego obrotu prawo głosu będzie nadal przysługiwało właścicielowi.
Przelew wierzytelności
Dobrym zabezpieczeniem może też okazać się przelew wierzytelności na zabezpieczenie. Polega on na tym, że dłużnik przekazuje wierzycielowi określoną wierzytelność w celu zabezpieczenia spłaty swojego długu. Należy przy tym podkreślić, że wierzyciel nie może rozporządzać wierzytelnością udzieloną na zabezpieczenie. Majątek wierzyciela powiększa się po prostu czasowo o określoną wartość majątkową, która podlega zwrotowi po wygaśnięciu zabezpieczonego zobowiązania.
Dla dłużnika przelewającego swoją wierzytelność istotny jest fakt, że nie jest wymagana zgoda jego dłużnika. Jak stanowi art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony. Dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do innych czynności prawnych dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem. Dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Dłużnik może z przelanej wierzytelności potrącić wierzytelność, która mu przysługuje względem zbywcy, chociażby stała się wymagalna dopiero po otrzymaniu przez dłużnika zawiadomienia o przelewie. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy wierzytelność przysługująca względem zbywcy stała się wymagalna później niż wierzytelność będąca przedmiotem przelewu. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, zastrzeżenie umowne, iż przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika, jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy, gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu, chyba że nabywca w chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział.
Zbywca wierzytelności ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje. Za wypłacalność dłużnika w chwili przelewu ponosi odpowiedzialność tylko o tyle, o ile tę odpowiedzialność na siebie przyjął.
PRZYKŁAD
Henryk B. był dłużnikiem Waldemara T. z tytułu umowy sprzedaży samochodu na kwotę 45 000 zł. Z kolei Henryk B. był wierzycielem spółki jawnej „Lea sp.j.” (55 000 zł) z tytułu umowy dostawy. Termin wymagalności pierwszej wierzytelności to 18 listopada 2009 r. Jej zabezpieczeniem może być warunkowa cesja wierzytelności przysługującej Henryka B. w stosunku do spółki jawnej „Lea sp.j.” na Waldemara T. Jeśli dojdzie do spłaty zadłużenia, wierzytelność powróci do Henryka B., który będzie mógł ją zrealizować.
Odsetki i kary umowne
Zabezpieczeniem kontraktu mogą być też odsetki, które należą się już za proste opóźnienie w wykonaniu kontraktu. Jeżeli bowiem stopa odsetek nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Warto jednak zastrzec wyższe odsetki, które zabezpieczą wierzyciela na wypadek opóźnienia w wykonaniu kontraktu. W razie zwłoki dłużnika (jest to opóźnienie zawinione, czyli takie, z którego dłużnikowi można postawić zarzut) wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych. Jak technicznie ustanowić dodatkowe zabezpieczenie w formie odsetek? Należy po prostu dodać oddzielny paragraf w umowie o brzmieniu np. „w razie opóźnienia wykonawcy z oddaniem przedmiotu umowy zamawiającemu należą się odsetki umowne w wysokości 20% wartości wynagrodzenia z § 2 ust. 3 umowy w skali roku”. Warto też wskazać, że przepisy nie pozwalają też na dowolną kapitalizację odsetek. Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Nie dotyczy to pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe. W tym wypadku wcześniejsza kapitalizacja jest dopuszczalna.
Z kolei kara umowna to zastrzeżenie, na mocy którego naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej. Kary umowne zastrzega się ponadto na wypadek odstąpienia od umowy, a także za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu świadczenia niepieniężnego (np. oddaniu zamówionego dzieła). W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość szkody. Może się nawet zdarzyć, że wierzyciel w ogóle szkody nie poniesie, a i tak zażąda kary umownej. Natomiast żądanie odszkodowania przewyższającego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy jest ona rażąco wygórowana.
ZAPAMIĘTAJ
Karę umowną można zastrzec tylko w odniesieniu do zobowiązania niepieniężnego. Niedopuszczalne jest więc żądanie kar umownych za nieterminową płatność - sankcją są bowiem w tym wypadku odsetki za opóźnienie.
Wady i zalety różnych form zabezpieczenia
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
ADAM MALINOWSKI - radca prawny
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze