REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na co przedsiębiorca powinien zwrócić uwagę, zawierając umowę z kontrahentem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Teresa Siudem
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kto jest uprawniony do podpisania umowy, gdy stroną kontraktu jest spółka kapitałowa? Z czego takie uprawnienie wynika?

Zasady reprezentacji powinien każdorazowo określać dokument statutowy (umowa lub statut) spółki kapitałowej, a ich indywidualizację wskazującą imiennie osoby uprawnione zawsze możemy znaleźć w rejestrze przedsiębiorców KRS, także w ujęciu historycznym, tj. z uwzględnieniem wszelkich zmian w tym zakresie. Podstawowym aktem staranności jest uzyskanie odpisu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

REKLAMA

Czy są jakieś ograniczenia w zaciąganiu zobowiązań przez osobę reprezentującą spółkę?

Rozstrzygające znaczenie ma dokument statutowy oraz aktualny stan wpisów w rejestrze przedsiębiorców. Choć pewne ograniczenia mogą wynikać także z innych źródeł (regulaminy wewnętrzne), to ewentualne naruszenie tych ograniczeń wywołuje jedynie skutki wewnętrzne, tj. w relacji reprezentant - reprezentowana spółka. Kontrahent spółki co do zasady nie ponosi tu żadnych konsekwencji naruszenia tego typu ograniczenia.

Czy podobne zasady obowiązują, gdy stroną umowy będzie spółka osobowa lub spółdzielnia?

REKLAMA

W przypadku spółek osobowych rozstrzygające znaczenie mają umowa spółki (statut w spółce komandytowo-akcyjnej) i aktualny odpis z rejestru przedsiębiorców, które określają zasady reprezentacji tych podmiotów i ewentualne jej ograniczenia. Co do zasady każdy ze wspólników spółki osobowej jest uprawniony do reprezentowania spółki. Podstawa wyłączeń różni się nieznacznie w poszczególnych spółkach osobowych. Dokonując uogólnienia, można powiedzieć, że pozbawienie któregokolwiek wspólnika prawa do reprezentowania spółki może wynikać obok ustawy (pozbawieni prawa reprezentacji są np. komandytariusz w spółce komandytowej i akcjonariusz w spółce komandytowo-akcyjnej) także z umowy spółki lub prawomocnego orzeczenia sądu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasady reprezentacji w spółdzielni przypominają bardziej spółkę kapitałową niż osobową z wieloosobowym zarządem na czele. Zasady reprezentacji określa statut spółdzielni, podobnie jak w spółce kapitałowej - umowa spółki (statut). Gdy statut spółdzielni nie stanowi inaczej, podobnie jak w spółce kapitałowej reprezentacja jest łączna - dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu do pary z pełnomocnikiem. W przypadku spółki kapitałowej - w braku szczególnych postanowień spółkę reprezentują dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu do pary z prokurentem. Różnica pomiędzy spółkami kapitałowymi a spółdzielnią w odniesieniu do reprezentacji materializuje się więc w tym, że spółdzielnie reprezentować mogą również pełnomocnicy działający z członkiem zarządu. Ponadto w spółdzielniach o zarządzie jednoosobowym oświadczenia woli mogą składać dwaj pełnomocnicy.

W jakich przypadkach powinniśmy zbadać kondycję finansową naszego kontrahenta i gdzie możemy znaleźć takie informacje?

Należy kierować się w tej mierze zdrowym rozsądkiem. W transakcjach ze stałymi partnerami biznesowymi nie ma potrzeby każdorazowego dopominania się o przedstawienie dowodów dobrej kondycji finansowej kontrahenta. Z drugiej strony nie ma nic zdrożnego czy niestosownego w pytaniu o sytuację finansową partnera, z którym pierwszy raz zasiadamy do stołu rokowań. Należy także przestrzec przed utożsamianiem kapitału zakładowego podmiotu z jego sytuacją finansową. Jedno ma z drugim niewiele wspólnego. Większe znaczenie ma rzeczywisty majątek spółki, wysokość należności do ściągnięcia czy nieuregulowanych zobowiązań. To są mierniki finansowej pozycji uczestników obrotu. W dużych transakcjach handlowych normalną praktyką jest audyt finansowy kontrahenta, który pokazuje jego sytuację finansową. Przy mniejszych transakcjach warto zapoznać się z aktualnym bilansem kontrahenta, jak również, w szczególnych wypadkach, poprosić o sprawdzenie kontrahenta przez biura analityczne.

Czy mamy prawo żądać z ZUS lub urzędu skarbowego zaświadczenia o terminowym płaceniu podatków/składek przez kontrahenta?

Zawsze można zapytać kontrahenta o ogólną informacje o niezaleganiu w podatkach lub składkach na ubezpieczenie społeczne. Inicjatywa uzyskania takiego zaświadczenia leży jednak wyłącznie w rękach podmiotu, którego ewentualne zaległości dotyczą. Urząd skarbowy i ZUS nie wydadzą takich zaświadczeń każdemu zainteresowanemu. Można jednak na podstawie pełnomocnictwa od kontrahenta wystąpić do powyższych organów o wydanie stosownych zaświadczeń w trybie przepisów ordynacji podatkowej. Zaświadczenia te będą miały dodatkowy walor uwalniający kontrahenta od odpowiedzialności za zobowiązania publicznoprawne, np.: w przypadku nabycia zorganizowanych składników mienia kontrahenta, takich jak np. nieruchomość komercyjna czy przedsiębiorstwo.

Na jakie klauzule należy zwrócić szczególną uwagę, zawierając umowę?

REKLAMA

Możemy tu mówić o pięciu głównych grupach. Pierwsza dotyczy szeroko rozumianego przejścia własności, jego chwili i skutków, co wiąże się ściśle z zasadami wykonywania poszczególnych uprawnień, np. korzystania i używania przedmiotu umowy. Druga dotyka kwestii ryzyka i kosztów jego minimalizacji, np. ubezpieczenia od ryzyka utraty lub pogorszenia rzeczy w transporcie. Niezwykle istotną część umowy stanowią płatności, w tym głównie terminy ich dokonywania, kwestie zaliczek, opłat pobocznych czy płatności w okresie gwarancyjnym. Ważny jest także ich charakter, czy płatności dokonuje bezpośrednio nasz kontrahent, czy korzysta z pośrednictwa instytucji bankowych, a jeżeli tak, to czy i jakie zabezpieczenia zostały ustanowione. Czwartą grupę postanowień umownych tworzą reguły odpowiedzialności kontraktowej w dwóch głównych płaszczyznach: nieterminowości, z czym wiążą się najczęściej odsetki, kary umowne lub odszkodowania i gwarancyjnej dotyczącej jakości przedmiotu umowy, reguł odpowiedzialności za wady towaru i naprawę rzeczy w razie jej uszkodzenia. Piąta obejmuje język umowy, arbitraż, wybór prawa właściwego, a także postanowienia o zachowaniu poufności.

W trakcie trwania umowy może dojść do pogorszenia sytuacji finansowej naszego kontrahenta, a w konsekwencji do jego niewypłacalności. Jak należy zabezpieczyć się w umowie, by móc w przyszłości skutecznie przeprowadzić windykację?

Nie ulega wątpliwości, że zawsze możemy mieć do czynienia z pogorszeniem sytuacji finansowej czy wręcz niewypłacalnością kontrahenta. Z pomocą przychodzą tu jednak liczne sposoby zabezpieczenia wierzytelności. Szczególnie korzystnie jawią się tu zabezpieczenia rzeczowe obciążające ruchomości i nieruchomości. Należy mieć na uwadze ewentualną konkurencję roszczeń z innymi podmiotami, które dokonały zabezpieczenia swoich roszczeń na poszczególnych składnikach majątku przed nami i którym w efekcie przysługuje pierwszeństwo zaspokojenia, w tym również roszczenia publicznoprawne. Warto również uzyskać od kontrahenta oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji, co przyspieszy przyszłą egzekucję, z wyłączeniem konieczności prowadzenia procesu sądowego.

Jakie są najskuteczniejsze sposoby zabezpieczeń wierzytelności? Czy forma zabezpieczeń zależy od przedmiotu umowy?

Przedmiot umowy po części determinuje sposób zabezpieczenia roszczeń. W stosunkach kredytowych zdecydowanie najbardziej skuteczne są zabezpieczenia rzeczowe, obciążające nieruchomości i rzeczy ruchome, w tym w szczególności zastaw rejestrowy na rzeczach ruchomych, który stosunkowo łatwo utworzyć i który określa sposób zaspokojenia. Ostatnia nowelizacja ustawy o zastawie rejestrowym poszerzyła katalog podmiotów, które mogą ustanowić zastaw rejestrowy. W transakcjach handlowych częściej spotyka się zabezpieczenia osobowe, które dodatkowo są tanie w ustanowieniu (np. weksle, poręczenia).

Jaka odpowiedzialność cywilnoprawna grozi za nienależyte wykonanie umowy?

Wszystko zależy od tego, z jakim nienależytym wykonaniem mamy do czynienia. Nieterminowe płatności rodzą obowiązek zapłaty odsetek, w przypadku zobowiązań niepieniężnych, wynikających z umowy, będziemy mieli często do czynienia z karami umownymi lub innymi formami umownego odszkodowania. Ogólną zasadą jest istnienie odpowiedzialności cywilnej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań. Oprócz tego oczywiście ważną kwestią jest reputacja partnerów handlowych, którą w prosty sposób można stracić, nie wywiązując się z zawartych umów.

Czym różni się wypowiedzenie umowy od odstąpienia od umowy i jakie łączą się z tym konsekwencje?

Różnicy należy upatrywać w konstrukcji i konsekwencjach prawnych. Generalizując, odstąpienie od umowy pociąga za sobą znacznie dalej idące skutki. Wypowiedzenie kończy jedynie między stronami stosunek prawny - od chwili wypowiedzenia strony nie są już nim związane. Odstąpienie natomiast niweczy cały stosunek prawny już od chwili jego powstania. Z chwilą odstąpienia umowę uważa się bowiem za niezawartą. W razie odstąpienia od umowy przyjmuje się, że strony nigdy nie były nią związane, w konsekwencji to, co sobie świadczyły, podlega zwrotowi, a w przypadku niemożności zwrotu następują między stronami odpowiednie rozliczenia. Natomiast w przypadku wypowiedzenia umowy wszelkie dokonane między stronami czynności w ramach jej realizacji uważa się za skuteczne, zaś umowa w chwili upływu okresu wypowiedzenia przestaje obowiązywać.

Krzysztof Wiater, radca prawny, doktor nauk ekonomicznych, specjalizuje się w prawie korporacyjnym, międzynarodowej wymianie handlowej, transakcjach fuzji i przejęć oraz projektach typu greenfield/brownfield

Rozmawiała TERESA SIUDEM

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

• Ustawa z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 ze zm.).

• Ustawa z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003, nr 188, poz. 1848 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Relaks nie jest dla słabych. Dlaczego liderom tak trudno jest odpoczywać?

Wyobraź sobie, że siedzisz z kubkiem ulubionej herbaty, czujesz bryzę morską, przymykasz oczy, czując promienie słońca na twarzy i… nie masz wyrzutów sumienia. W twojej głowie nie pędzi pendolino tematów, kamieni milowych i zadań, które czekają w kolejce do pilnej realizacji, telefon służbowy milczy. Brzmi jak science fiction? W świecie liderów odpoczynek to często temat tabu, a relaks – luksus, na który prawdziwy przywódca nie może sobie pozwolić. Uważam, że to już najwyższy czas, abyśmy przestali się oszukiwać i zaczęli zadawać niewygodne pytania dotyczące relaksu – przede wszystkim sobie - powiedziała Dyrektorka zarządzająca, dyrektorka Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR Dorota Dublanka.

Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

REKLAMA

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

REKLAMA

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

REKLAMA