REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Roszczenie regresowe wobec generalnego wykonawcy

 Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy sp.k.
Wszechstronne usługi dla biznesu, samorządów oraz jednostek administracji publicznej.
Pawłowski Piotr
Prawo, zamówienia publiczne/fot.Shutterstock
Prawo, zamówienia publiczne/fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Inwestor może zgłosić się z roszczeniem regresowym wobec generalnego wykonawcy. Czy zasada ta obowiązuje również w zamówieniach publicznych?

Umowa o roboty budowlane zawierana jest pomiędzy inwestorem a wykonawcą generalnym. Niemniej jednak często uczestnikami procesu są także podwykonawcy, którzy nie są bezpośrednio powiązani żadną umową z inwestorem. Rolą wykonawcy generalnego jest podpisanie umów podwykonawczych oraz rozliczenie się z ich tytułu. Nieuregulowanie wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawców może mieć negatywne skutki dla inwestora, który ponosi w tym zakresie solidarną odpowiedzialność z wykonawcą. Oczywiście nie ulega wątpliwości, że inwestor dokonujący zapłaty generalnemu wykonawcy a następnie podwykonawcy jest zwyczajnie poszkodowany. Istnieje jednak możliwość zgłoszenia się z tzw. roszczeniem regresowym do wykonawcy generalnego.

REKLAMA

Ochrona podwykonawców

REKLAMA

Model solidarnej odpowiedzialności oznacza, że podwykonawcy są chronieni w szczególny sposób przez ustawodawcę. Istotę ochrony podwykonawców stanowi bowiem brak możliwości umownego wyłączenia solidarnej odpowiedzialności generalnego wykonawcy oraz inwestora za należną zapłatę podwykonawcy.

Inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót zgodnie z art. 647(1) § 1 KC. Jednakże w czerwcu 2017, nastąpiła zmiana przepisów w kierunku większej ochrony podwykonawców. Mianowicie, ograniczono m.in. zakres odpowiedzialności inwestora maksymalnie do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy z tytułu robót budowlanych, których realizacji podjął się podwykonawca. Nie wprowadzono jednak żadnych modyfikacji w odniesieniu co do zasady solidarnej odpowiedzialności jako takiej.

Polecamy: e-Zamówienia publiczne. Przewodnik po elektronicznych zamówieniach publicznych

Inwestor płaci podwykonawcom – i co dalej?

REKLAMA

Inwestor nie zawsze jest bezbronny wobec zgłaszanych w stosunku do niego roszczeń podwykonawców. Główną formę zabezpieczenia interesów inwestora stanowi przede wszystkim skuteczne złożenie sprzeciwu wobec danego podwykonawcy, co w efekcie wyłącza jego solidarną odpowiedzialność. Inwestor może również podnosić, że wykonane przez danego podwykonawcę prace nie stanowiły w ogóle robót budowlanych (zakładając, że podwykonawca dostarczał jedynie potrzebne materiały na budowę np. piasek) lub przekraczały one zakres zgłoszenia. W sytuacji, w której nie ma podstaw do kwestionowania odpowiedzialności inwestora, jest on jednak zobligowany zapłacić całość należnego podwykonawcy wynagrodzenia wraz z odsetkami (odsetki liczy się jednak wyłącznie za opóźnienie samego inwestora a nie generalnego wykonawcy). W przypadku, gdy sprawa trafi do sądu, inwestora obciążają również koszty procesu. W sporze sądowym wszczętym z powództwa podwykonawcy pozwani są zazwyczaj równo inwestor oraz wykonawca generalny. Jednakże, z uwagi na istotę solidarnej odpowiedzialność, podwykonawca ma również inne warianty, to jest pozwanie samego generalnego wykonawcę bądź też samego inwestora. Dokonanie zapłaty podwykonawcy przez inwestora otwiera temu drugiemu drogę do dochodzenia roszczeń regresowych w stosunku do generalnego wykonawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji skierowania przez inwestora roszczeń zwrotnych w stosunku do wykonawcy kluczowy aspekt stanowi ustalenie kwoty regresu. Niezmiennie należy mieć przy tym na uwadze solidarny charakter odpowiedzialności inwestora. Zasadą regresu przy odpowiedzialności solidarnej natomiast jest to, że jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, to treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego (np. umowy o roboty budowlane) decyduje o możliwości żądania zwrotu od współdłużników, czyli w jakiej części zwrot ma mieć miejsce. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych (art. 376 § 1 KC). Interpretacja przepisu wykazuje, iż w przypadku nieuregulowania kwestii regresu w umowie o roboty budowalne, inwestor może żądać jedynie połowy zwrotu zapłaconego wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy.

Powyższa interpretacja nie jest jednak poprawna, co zostało potwierdzone przez orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego. Jest to wynik wyjątkowego charakteru odpowiedzialności inwestora, który wypłacając wynagrodzenie na rzecz wykonawcy, reguluje nie swój własny, a cudzy dług. Takie stanowisko zajął np. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 lutego 2015 roku (I ACa 1240/14), w którym orzekł, że „w świetle art. 647(1) § 5 k.c. w zw. z art. 376 k.c. nie może wzbudzać wątpliwości, że po wywiązaniu się z świadczenia na rzecz podwykonawcy, inwestor, będący solidarnym współdłużnikiem ma własne roszczenie odszkodowawcze (regresowe) wobec współodpowiedzialnego solidarnie wykonawcy, które może być potrącone z wierzytelnością wykonawcy z tytułu wynagrodzenia za roboty budowlane. Według Sądu wypłata wynagrodzenia podwykonawcom przez inwestora stanowi zaspokojenie cudzego długu, w wyniku czego inwestor nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty. Inwestor może zatem dochodzić od wykonawcy całości zapłaconego bezpośrednio podwykonawcom wynagrodzenia, wraz z odsetkami ustawowymi, do których zapłaty zobowiązany był wykonawca”.

Czas na wystąpienie z roszczeniem regresowym

Roszczenie regresowe inwestora w stosunku do wykonawcy powstaje w momencie dokonania zapłaty przez inwestora na rzecz podwykonawcy. Wówczas inwestor (współdłużnik solidarny) wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela, z możliwością dochodzenia należności od wykonawcy. Jednakże w jakim terminie inwestor może dochodzić regresu? Bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem spełnienia świadczenia przez inwestora. Dla wymagalności roszczenia regresowego, niezbędne jest jednak skierowanie wezwania do zapłaty do wykonawcy.

Odmienne zasady w rozliczaniu zamówień publicznych

W robotach budowlanych realizowanych w reżimie zamówień publicznych zasada solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy opisana powyżej jest w pełni stosowana. Podkreślenia wymaga jednak to, że do takich inwestycji znajduje dodatkowo zastosowanie swoista regulacja wynikająca z pzp. Prawo zamówień publicznych, odmiennie do Kodeksu cywilnego, reguluje bowiem wprost procedurę bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy przez inwestora. Inwestor zasadniczo powinien bezpośredni (to jest z pominięciem wykonawcy) dokonać zapłaty zaakceptowanemu, zgodnie z przepisami pzp, podwykonawcy. W takim wypadku kwota wypłacona podwykonawcy może być prze inwestora potrącona z wynagrodzenia należnego wykonawcy.

Piotr Pawłowski, radca prawny, Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy

Polecamy serwis: Zamówienia publiczne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA