REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Roszczenie regresowe wobec generalnego wykonawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy sp.k.
Wszechstronne usługi dla biznesu, samorządów oraz jednostek administracji publicznej.
Pawłowski Piotr
Prawo, zamówienia publiczne/fot.Shutterstock
Prawo, zamówienia publiczne/fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Inwestor może zgłosić się z roszczeniem regresowym wobec generalnego wykonawcy. Czy zasada ta obowiązuje również w zamówieniach publicznych?

Umowa o roboty budowlane zawierana jest pomiędzy inwestorem a wykonawcą generalnym. Niemniej jednak często uczestnikami procesu są także podwykonawcy, którzy nie są bezpośrednio powiązani żadną umową z inwestorem. Rolą wykonawcy generalnego jest podpisanie umów podwykonawczych oraz rozliczenie się z ich tytułu. Nieuregulowanie wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawców może mieć negatywne skutki dla inwestora, który ponosi w tym zakresie solidarną odpowiedzialność z wykonawcą. Oczywiście nie ulega wątpliwości, że inwestor dokonujący zapłaty generalnemu wykonawcy a następnie podwykonawcy jest zwyczajnie poszkodowany. Istnieje jednak możliwość zgłoszenia się z tzw. roszczeniem regresowym do wykonawcy generalnego.

REKLAMA

Ochrona podwykonawców

REKLAMA

Model solidarnej odpowiedzialności oznacza, że podwykonawcy są chronieni w szczególny sposób przez ustawodawcę. Istotę ochrony podwykonawców stanowi bowiem brak możliwości umownego wyłączenia solidarnej odpowiedzialności generalnego wykonawcy oraz inwestora za należną zapłatę podwykonawcy.

Inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót zgodnie z art. 647(1) § 1 KC. Jednakże w czerwcu 2017, nastąpiła zmiana przepisów w kierunku większej ochrony podwykonawców. Mianowicie, ograniczono m.in. zakres odpowiedzialności inwestora maksymalnie do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy z tytułu robót budowlanych, których realizacji podjął się podwykonawca. Nie wprowadzono jednak żadnych modyfikacji w odniesieniu co do zasady solidarnej odpowiedzialności jako takiej.

Polecamy: e-Zamówienia publiczne. Przewodnik po elektronicznych zamówieniach publicznych

Inwestor płaci podwykonawcom – i co dalej?

REKLAMA

Inwestor nie zawsze jest bezbronny wobec zgłaszanych w stosunku do niego roszczeń podwykonawców. Główną formę zabezpieczenia interesów inwestora stanowi przede wszystkim skuteczne złożenie sprzeciwu wobec danego podwykonawcy, co w efekcie wyłącza jego solidarną odpowiedzialność. Inwestor może również podnosić, że wykonane przez danego podwykonawcę prace nie stanowiły w ogóle robót budowlanych (zakładając, że podwykonawca dostarczał jedynie potrzebne materiały na budowę np. piasek) lub przekraczały one zakres zgłoszenia. W sytuacji, w której nie ma podstaw do kwestionowania odpowiedzialności inwestora, jest on jednak zobligowany zapłacić całość należnego podwykonawcy wynagrodzenia wraz z odsetkami (odsetki liczy się jednak wyłącznie za opóźnienie samego inwestora a nie generalnego wykonawcy). W przypadku, gdy sprawa trafi do sądu, inwestora obciążają również koszty procesu. W sporze sądowym wszczętym z powództwa podwykonawcy pozwani są zazwyczaj równo inwestor oraz wykonawca generalny. Jednakże, z uwagi na istotę solidarnej odpowiedzialność, podwykonawca ma również inne warianty, to jest pozwanie samego generalnego wykonawcę bądź też samego inwestora. Dokonanie zapłaty podwykonawcy przez inwestora otwiera temu drugiemu drogę do dochodzenia roszczeń regresowych w stosunku do generalnego wykonawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji skierowania przez inwestora roszczeń zwrotnych w stosunku do wykonawcy kluczowy aspekt stanowi ustalenie kwoty regresu. Niezmiennie należy mieć przy tym na uwadze solidarny charakter odpowiedzialności inwestora. Zasadą regresu przy odpowiedzialności solidarnej natomiast jest to, że jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, to treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego (np. umowy o roboty budowlane) decyduje o możliwości żądania zwrotu od współdłużników, czyli w jakiej części zwrot ma mieć miejsce. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych (art. 376 § 1 KC). Interpretacja przepisu wykazuje, iż w przypadku nieuregulowania kwestii regresu w umowie o roboty budowalne, inwestor może żądać jedynie połowy zwrotu zapłaconego wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy.

Powyższa interpretacja nie jest jednak poprawna, co zostało potwierdzone przez orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego. Jest to wynik wyjątkowego charakteru odpowiedzialności inwestora, który wypłacając wynagrodzenie na rzecz wykonawcy, reguluje nie swój własny, a cudzy dług. Takie stanowisko zajął np. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 lutego 2015 roku (I ACa 1240/14), w którym orzekł, że „w świetle art. 647(1) § 5 k.c. w zw. z art. 376 k.c. nie może wzbudzać wątpliwości, że po wywiązaniu się z świadczenia na rzecz podwykonawcy, inwestor, będący solidarnym współdłużnikiem ma własne roszczenie odszkodowawcze (regresowe) wobec współodpowiedzialnego solidarnie wykonawcy, które może być potrącone z wierzytelnością wykonawcy z tytułu wynagrodzenia za roboty budowlane. Według Sądu wypłata wynagrodzenia podwykonawcom przez inwestora stanowi zaspokojenie cudzego długu, w wyniku czego inwestor nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty. Inwestor może zatem dochodzić od wykonawcy całości zapłaconego bezpośrednio podwykonawcom wynagrodzenia, wraz z odsetkami ustawowymi, do których zapłaty zobowiązany był wykonawca”.

Czas na wystąpienie z roszczeniem regresowym

Roszczenie regresowe inwestora w stosunku do wykonawcy powstaje w momencie dokonania zapłaty przez inwestora na rzecz podwykonawcy. Wówczas inwestor (współdłużnik solidarny) wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela, z możliwością dochodzenia należności od wykonawcy. Jednakże w jakim terminie inwestor może dochodzić regresu? Bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem spełnienia świadczenia przez inwestora. Dla wymagalności roszczenia regresowego, niezbędne jest jednak skierowanie wezwania do zapłaty do wykonawcy.

Odmienne zasady w rozliczaniu zamówień publicznych

W robotach budowlanych realizowanych w reżimie zamówień publicznych zasada solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy opisana powyżej jest w pełni stosowana. Podkreślenia wymaga jednak to, że do takich inwestycji znajduje dodatkowo zastosowanie swoista regulacja wynikająca z pzp. Prawo zamówień publicznych, odmiennie do Kodeksu cywilnego, reguluje bowiem wprost procedurę bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy przez inwestora. Inwestor zasadniczo powinien bezpośredni (to jest z pominięciem wykonawcy) dokonać zapłaty zaakceptowanemu, zgodnie z przepisami pzp, podwykonawcy. W takim wypadku kwota wypłacona podwykonawcy może być prze inwestora potrącona z wynagrodzenia należnego wykonawcy.

Piotr Pawłowski, radca prawny, Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy

Polecamy serwis: Zamówienia publiczne

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

REKLAMA

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

REKLAMA

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

REKLAMA