REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedsiębiorcy zagrożeni projektowaną zmianą w dostępie do informacji publicznej

 Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy sp.k.
Wszechstronne usługi dla biznesu, samorządów oraz jednostek administracji publicznej.
Przedsiębiorcy zagrożeni projektowaną zmianą w dostępie do informacji publicznej /fot. shutterstock
Przedsiębiorcy zagrożeni projektowaną zmianą w dostępie do informacji publicznej /fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Od kilu miesięcy ustawodawca pracuje nad projektem ustawy o jawności życia publicznego. Zdaniem ustawodawcy jest to regulacja, która powinna wzmocnić transparentność państwa polskiego, uporządkowanie obowiązujących przepisów prawnych, wprowadzenie nowych instytucji w ramach wzmocnienia przejrzystości zarządzania państwem i majątkiem Skarbu Państwa. Jednak projektowane zmiany już spotkały się ze sprzeciwem. Jego przeciwnicy uważają, że nowe przepisy stanowią zamach na demokrację, wolność i podstawowe prawa człowieka.

Sprzeciw dotyczy przede wszystkim rozszerzenia katalogu podmiotów obowiązanych do realizacji zasady jawności na wielu płaszczyznach działalności publicznej, gospodarczej oraz społecznej. Obowiązki dotkną znacznej części przedsiębiorstw prywatnych z udziałem własnym, przedsiębiorstw prywatnych z udziałem skarbu państwa oraz podmiotów zawierających umowy cywilno-prawne z organami administracji publicznej, w tym również na poziomie samorządowym.

REKLAMA

Tajemnica przedsiębiorstwa z ograniczona ochroną

W konsekwencji tajemnica przedsiębiorstwa nie zawsze będzie podlegać ochronie. Dotyczyć to będzie m. in. obowiązku udostępniania umów cywilno-prawnych zawieranych przez podmioty publiczne, w tym również na szczeblu samorządowym. Kolejnym wyjątkiem od ograniczonego dostępu do informacji publicznej jest możliwość uzyskania danych z postępowań administracyjnych dotyczących osób prywatnych we wskazanych przez ustawodawcę sektorach. Ujawnieniu podlegać będą informacje na temat postępowań administracyjnych między innymi z obszarów prawa budowlanego, gospodarki nieruchomościami, prawa ochrony środowiska oraz między innymi o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Polecamy: RODO. Ochrona danych osobowych. Przewodnik po zmianach

Konsekwencja dla przedsiębiorców

REKLAMA

W skutek realizacji publikacji wskazanych danych każdy będzie miał prawo legalnie prześledzić np. wydatki wielu przedsiębiorstw prywatnych, które z 20 % kapitałem skarbu państwa uzyskają status spółki zobowiązanej, która podlega regulacjom przewidzianym w ustawie o jawności życia publicznego. Poza tym regulacja ta obejmie również instytuty badawcze, których jednym z fundamentalnych celów jest ochrona prowadzonej działalności związanej z pracą nad innowacjami, odkryciami oraz realizowaniem czynności badawczych.

Prześledzenie wszelkich transakcji dokonywanych kartami płatniczymi oraz umów o wartości przekraczającej 2 tysiące złotych, z pewnością pomoże odtworzyć pewien zakres działalności wyżej wymienionych podmiotów. Bezcelowe wydaje się publikowanie umów, których stroną są wskazane podmioty, ponieważ w ten sposób narażone mogą zostać dane stanowiące efekt długoletniej pracy badawczej oraz znacznego nakładu finansowego. Informacje te często dotyczą bezpośrednio lub pośrednio sfer istotnych z perspektywy funkcjonowania gospodarki oraz obronności państwa. Upublicznieniu podlegać będą informacje identyfikujące kontrahentów między innymi takie jak: nazwa, imię nazwisko oraz numer nip takiego podmiotu, a przede wszystkim treść umowy. Tym samym niewątpliwie „know-how”, strategia marketingowa, zakres świadczonych usług oraz pewna specyfika wpływająca na konkurencyjność przedsiębiorców na lokalnym rynku dostępna będzie w Internecie dla każdej osoby.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: RODO w firmie

REKLAMA

Publikacja tych danych narazi fundamentalne podstawy każdego przedsiębiorstwa, a przede wszystkim zasady jego prowadzenia oraz tajemnicę stanowiącą receptę sukcesu, konkurencyjności oraz innowacyjności. Pojawia się ryzyko polegające na tym, że duża część przedsiębiorców oraz inwestorów w celu ochrony „filarów” swojej działalności wycofa się ze współpracy z podmiotami, których obowiązkiem będzie publikacja umów cywilno-prawnych. Często działalność tych organów ma charakter specjalistyczny, w związku z tym informację na ich temat nie powinny ujrzeć światła dziennego. W grupie podmiotów, które zostaną objęte powyższymi normami znajdą się między innymi: Polskie Linie Lotnicze LOT, PKN Orlen, Tauron Polska Energia, Polskie Koleje Państwowe, Grupa Azoty czy KGHM Polska Miedź.

W katalogu podmiotów, dla których przedmiotowa umowa przewiduje obowiązki, znajdą się również wszystkie spółki będące kontrahentami zobowiązanych, jednostki samorządu terytorialnego oraz w skutek reprywatyzacji niektóre podmioty sektora bankowego oraz ubezpieczeniowego (np. PZU oraz Alior Bank). Wskazane przykłady obejmują między innymi powszechnie znane spółki z większościowym udziałem skarbu państwa.

W tym miejscu należy podkreślić, że do podmiotów objętych procedowaną ustawą może trafić nawet spółka z większościowym kapitałem prywatnym niemająca znaczącego zasięgu na rynku lokalnym. Właściwym posunięciem każdego prezesa oraz pozostałych członków zarządu będzie weryfikacja obowiązków, które przewiduje dla nich ustawa o jawności życia publicznego. Obowiązane podmioty będą musiały dostosować się do obowiązujących reguł, ponieważ nieudostępnienie informacji publicznej skutkowało będzie karą ograniczenia wolności, a nawet karą do roku pozbawienia wolności. Za nieprowadzenie lub prowadzenie niezgodnie z wymaganiami ustawowymi rejestru umów ustawodawca przewidział karę w wymiarze do 3 lat pozbawienia wolności. Kodeks karny przewiduje karę w takim samym wymiarze np. za przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego lub przygotowanie do zamachu terrorystycznego.

Zobacz: Prawo dla firm

Istotny interes podstawą do udostępnienia informacji

Regulacje dotyczące zasady bezpłatności dostępu do informacji publicznej znajdujące się w projekcie ustawy o jawności życia publicznego są powieleniem obecnie obowiązującej ustawy. Zgodnie z nimi wnioskodawca może zostać zobowiązany do poniesienia dodatkowych kosztów, w określonych sytuacjach. Wśród nich należy wskazać: konieczność dostosowania przekazu i formy informacji do sposobu lub formy, która została wskazana we wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Wadliwością tego rozwiązania jest to, że ustawodawca nie wskazuje zakresu potencjalnych opłat.

Jednak nie każdy wniosek o dostęp do informacji publicznej zostanie rozpatrzony pozytywnie. Ustawodawca nie zdecydował się bowiem na usunięcie od dawna wskazywanych niejasności. Niewątpliwie wszystkie niedoskonałości oraz nieprecyzyjność ustawodawcy pozwolą na dokonanie skutecznej selekcji wniosków na zasadne oraz bezpodstawne, co z pewnością przyczyni się do przeciwdziałania zjawisku nadużywania prawa podmiotowego dostępu do informacji publicznej. Na ten problem zwrócił uwagę m.in. Naczelny Sąd Administracyjny, wskazując, że „nadużycie prawa dostępu do informacji publicznej polega na próbie skorzystania z tej instytucji dla osiągnięcia celu innego niż troska o dobro publiczne” ( Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 listopada 2016 r. sygn. akt I OSK 1601/15).

Problem może również stanowić wskazanie przez wnioskodawcę ważnego interesu publicznego. Nowa regulacja zakłada bowiem, że posiadania interesu publicznego wpływać będzie na możliwość uzyskania dostępu do informacji publicznej Do tej pory warunkował on jedynie zakres tego dostępu. Wskazanie interesu publicznego może okazać się w praktyce bardzo trudne. Tym bardziej, że na gruncie prawa wnioskodawca zobowiązany jest do „wykorzystania uzyskanych danych do poprawy funkcjonowania organów administracji i lepszej ochrony interesu publicznego. Z uwagi na rodzaj, czas, miejsce, sposób, okoliczności rozstrzygania i późniejszej realizacji – w istotnym zakresie wpływa lub może on wpłynąć na wykonywane przez podmioty władzy publicznej prawa i obowiązki”(I OSK 3097/12 - Wyrok NSA z dnia 5 marca 2013 roku).

Zobacz: Konstytucja dla biznesu

Krótszy czas na odpowiedź

Przedmiotowa regulacja przewiduje 30 dniowy termin na powiadomienie wnioskodawcy o powodach opóźnienia udostępnienia informacji publicznej. Poprzednio obowiązująca regulacja – Ustawa o dostępie do informacji publicznej przewidywała w tym zakresie okres dłuższy, bowiem wynosił on 60 dni. Z uwagi na dotkliwe sankcje konieczne będzie opracowanie przez podmioty obowiązane do udostępnienia informacji publicznej przejrzystego oraz tożsamego ze zmienionymi przepisami systemu oraz regulaminu stanowiącego kompendium wiedzy na temat regulacji dotyczących udostępniania informacji publicznej. Rzetelne opisanie procedury oraz wyjaśnienie podstawowych wątpliwości będzie źródłem informacji na temat praw i obowiązków związanych z dostępem do informacji publicznej dla wnioskodawców oraz ułatwi pracę urzędnikom, spółkom oraz innym podmiotom zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej.

Dodatkowe obowiązki

Przedmiotem niniejszego artykułu jest tematyka dostępu do informacji publicznej, jednak na marginesie należy wskazać, że poza obowiązkami wskazanymi w artykule przedsiębiorcy będą zobowiązani do spełnienia wielu innych wymagań. Wskazane obowiązki w szczególności dotyczą wprowadzenia kodeksu antykorupcyjnego, oświadczeń majątkowych oraz dokonywania zgłoszeń do Rejestru Korzyści. Projekt ustawy o jawności życia publicznego przewiduje szereg obowiązków, których realizacja będzie konieczna zarówno przez podmioty administracji publicznej (w tym jednostki samorządu terytorialnego), jak i podmioty prywatne – w szczególności w ramach instytucji państwowych, spółek prawa handlowego (średnich oraz dużych przedsiębiorstw), spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub udziałem Skarbu Państwa.

Ponadto, przedsiębiorcy objęci nowymi przepisami powinni liczyć się z dodatkowymi obciążeniami. Oprócz czynności administracyjno-technicznych w zakresie realizacji wniosków o dostęp do informacji publicznej, wskazane podmioty będą obowiązane do prowadzenia rejestru umów cywilno-prawnych zawartych w formie pisemnej oraz umów, w ramach których wydawane są środki finansowe w wysokości co najmniej 2 tysięcy złotych. Niniejsze podmioty będą obowiązane do udostępniania na stronach Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) lub na indywidualnej stronie internetowej podmiotu, danych z umów oraz informacji o wydatkach dokonywanych za pomocą służbowych kart płatniczych.

Autor:

Dominik Sutor, prawnik, Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy

Piotr Liberski, radca prawny, wspólnik zarządzający, Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej

    Empatia jest kluczowa w relacjach między personelem medycznym a pacjentami, będąc nieodzownym fundamentem wysokiej jakości opieki zdrowotnej. W obecnych czasach, gdy pacjenci mają coraz większe oczekiwania, a zmiany w medycynie są nieustanne, zdolność do empatii wyróżnia się jako jeden z głównych czynników wpływających na poziom świadczonych usług. Nawet w czasach, gdy technologie medyczne rozwijają się dynamicznie, to właśnie empatyczny kontakt między pacjentem a personelem zdrowotnym ma zasadnicze znaczenie. Umiejętność wczucia się w położenie innej osoby jest kluczowa, tworząc solidną podstawę dla profesjonalnej i skutecznej opieki nad pacjentami.

    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA