Można zaskarżyć wykreślenie hipoteki po upadłości

ZMIANA PRAWA 

Komisja ustawodawcza Senatu przedstawiła projekt nowelizacji ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (dalej: ustawa), który wprowadza możliwość zaskarżenia postanowienia sędziego komisarza o niedopuszczalności wpisu hipoteki lub zastawu w księdze wieczystej lub rejestrze po ogłoszeniu upadłości dłużnika. Takie postanowienie jest podstawą do wykreślenia wpisu z urzędu przez sąd rejestrowy lub ksiąg wieczystych. Projekt jest skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego (TK) z 19 września 2007 r. (sygn. akt SK 4/06), zgodnie z którym art. 82 ustawy w zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zgodności z prawem takiego postanowienia sędziego komisarza, jest sprzeczny z konstytucją.

- Nasz projekt zakłada, że na takie postanowienie będzie przysługiwać zażalenie, co zwiększy możliwość zaspokojenia wierzycieli. Obecnie żaden przepis ustawy takiego prawa nie przewiduje - uzasadnia senator Krzysztof Kwiatkowski, przewodniczący Komisji.

Projekt precyzuje też, że zakaz wpisu hipoteki nie obejmie sytuacji, gdy wniosek o wpis został złożony co najmniej na sześć miesięcy przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Obecnie przepis posługuje się terminem: w ciągu sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku, co prowadzi do sprzecznej wykładni (art. 81 ust. 3).

- Literalne brzmienie tego przepisu pozostaje w ewidentnej sprzeczności z założeniem ustawodawcy, iż wniosek o wpis hipoteki złożony co najmniej pół roku przed ogłoszeniem upadłości nie ma związku z późniejszą niewypłacalnością. Wierzyciel nie może ponosić konsekwencji długiej procedury wieczystoksięgowej - mówi senator Kwiatkowski.

Dlatego zdaniem ekspertów proponowane zmiany należy ocenić pozytywnie. Jednak nie można poprzestawać tylko na nich.

- W prawie upadłościowym należy umożliwić zaskarżanie wszystkich decyzji, które odnoszą się do wierzycieli, oraz zapewnić nadzór nad prawidłowym zbywaniem masy, zwłaszcza przez stworzenie w internecie ogólnopolskiej listy sprzedawanych nieruchomości - mówi radca prawny Lech Obara ze Stowarzyszenia Pomocy Prawnej Stop Wyzyskowi w Olsztynie.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy - po ogłoszeniu upadłości nie można obciążyć składników masy upadłości prawem zastawu ani dokonać wpisu w księdze wieczystej lub rejestrze w celu zabezpieczenia wierzytelności. Taki wpis podlega wykreśleniu z urzędu na mocy niezaskarżalnego postanowienia sędziego komisarza (art. 82). Postanowienie o niedopuszczalności wpisu wydaje on na posiedzeniu niejawnym - bez obecności stron. W sprawie SK 4/06 wskutek tego skarżąca spółka nie została ujęta na liście wierzycieli. Trybunał orzekł, że taki przepis nie spełnia standardów sprawiedliwej procedury, a decyzja sędziego jest arbitralna, nadmiernie restrykcyjna i ogranicza konstytucyjne prawo do sądu.