Tylko klauzule waloryzacyjne pomogą przedsiębiorcom

Wynagrodzenie za roboty budowlane w zamówieniach publicznych ma zwykle charakter ryczałtowy. Specyfikacje, a później umowy, nie zawierają klauzul, które pozwalają na uwzględnienie wzrostu cen materiałów budowlanych - mówi Jerzy Binkiewicz, członek zarządu Mostostal Warszawa.

- Zwykle jest przewidziany w umowach ryczałt, który powoduje, że odpowiedzialność za wzrost czynników produkcji spoczywa na firmie wykonawczej - wskazuje Jolanta Frankowska, wiceprezes Regionalnej Izby Budownictwa w Łodzi.

Urząd Zamówień Publicznych wskazuje w swej opinii, że zamawiający mogą przewidzieć w specyfikacji istotnych warunków zamówienia zastosowanie w umowie klauzul waloryzacyjnych. Do umów o zamówienia publiczne stosuje się także przepisy kodeksu cywilnego (art. 139 ust. 1 p.z.p.), co oznacza, że wartość świadczenia pieniężnego może zostać określona według innego niż pieniądz miernika wartości (art. 358¹ par. 2 k.c.). Strony mogą zatem - zdaniem UZP - postanowić, licząc się ze wzrostem cen, że wartość świadczenia zostanie określona w relacji do innego niż pieniądz polski miernika wartości (a więc złota, waluty obcej, określonej grupy dóbr konsumpcyjnych, określonej grupy materiałów).

Natomiast art. 85 ust. 1 ustawy o finansach publicznych przewiduje, że jednostki sektora finansów publicznych, z wyjątkiem Skarbu Państwa, nie mogą zaciągać zobowiązań finansowych, których wartość należna do zapłaty w dniu wymagalności, wyrażona w złotych, nie została ustalona w dniu transakcji.

O wyjaśnienie tej sprzeczności UZP zwrócił się w sierpniu do resortu finansów. Zapytał: czy w świetle ustawy dopuszczalne jest zamieszczanie klauzul waloryzacyjnych oraz przyznawanie wykonawcom wynagrodzenia kosztorysowego w umowach w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Dotąd resort finansów nie przedstawił swego stanowiska.

Zdaniem Doroty Grześkowiak-Stojek, prawnika z Kancelarii Zamówień Publicznych, w zamówieniach publicznych, musi być określona wartość nominalna umowy, bo cena jest jednym z kryteriów oceny ofert, a ponadto wymaga tego ustawa o finansach publicznych.

- W przypadku umów w sprawie zamówień publicznych nie może zatem wchodzić w grę wynagrodzenie obliczane w momencie rozliczania w oparciu o typowe klauzule waloryzacyjne - wskazuje Grześkowiak.

- Natomiast jeśli klauzule waloryzacyjne potraktujemy jako mechanizm pomocniczy funkcjonujący obok ceny nominalnej, to można je stosować w zakresie okoliczności przewidzianych w art. 144 p.z.p., który ustala szczególne zasady zmiany umowy w zamówieniach publicznych - dodaje.