Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa ma charakter doraźny i udzielana jest w formie zwrotnej pożyczki. Ma ona na celu dostarczenie źródeł finansowania na czas niezbędny do przygotowania skutecznego procesu likwidacji lub restrukturyzacji przedsiębiorstwa.
Mimo prowadzonej od lat prywatyzacji Skarb Państwa jest wciąż właścicielem różnej wielkości pakietów akcji i udziałów w ponad 1400 spółkach. Wiele z nich znajduje się w stanie upadłości. Kondycja finansowa innych zagraża możliwości kontynuowania przez nie działalności. Minister skarbu państwa zobowiązany jest nie tylko dbać o wartość posiadanego majątku. Musi również postępować zgodnie z polityką społeczno-gospodarczą rządu, która w sposób szczególny pozostaje wrażliwa na kwestie zatrudnienia. Dlatego też dnia 20 marca 2006 r. na podstawie rozporządzenia ministra skarbu państwa z dnia 30 stycznia 2006 r. w sprawie pomocy na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw (Dz.U. nr 34, poz. 239, zwane dalej rozporządzeniem) opublikowane zostało ogłoszenie o naborze wniosków o udzielenie wsparcia finansowego dla podmiotów znajdujących się w złej sytuacji ekonomicznej. Zgodnie z rozporządzeniem pomoc może być udzielona w dwóch wariantach, jako pomoc na ratowanie oraz restrukturyzację.
Podmioty uprawnione do pomocy
Pomoc na ratowanie i restrukturyzację ze środków Skarbu Pastwa skierowana jest do małych i średnich przedsiębiorstw, które dodatkowo spełniają następujące kryteria: • Są spółkami z udziałem Skarbu Państwa lub zostały oddane do odpłatnego korzystania na mocy ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. nr 106, poz. 493 z późn. zm.); • Prowadzą działalność co najmniej od 3 lat; • Nie wchodzą w skład grupy kapitałowej, chyba że trudna sytuacja ekonomiczna jest efektem wewnętrznych problemów spółki i nie może być przez grupę przezwyciężona; • Nie podlegają sektorowym wyłączeniom, określonym w par. 3 pkt 3 rozporządzenia; • Od ostatniej pomocy na realizację procesu restrukturyzacji upłynęło co najmniej 10 lat.
MIEJSCE I TERMINY SKŁADANIA WNIOSKÓW • Biuro do Spraw Pomocy Publicznej Ministerstwa Skarbu Państwa. Wnioski należy składać od 22 maja do 5 czerwca. • Departament Projektów Restrukturyzacyjnych Agencji Rozwoju Przemysłu. Nabór wniosków w trybie ciągłym.
Obecnie obowiązująca definicja małego i średniego przedsiębiorcy, zaczerpnięta z prawa Unii Europejskiej, operuje kryteriami dwojakiego rodzaju: skalą działalności oraz strukturą własności. Aby przedsiębiorstwo zostało uznane za małe lub średnie, musi spełniać określone wymogi dotyczące wielkości zatrudnienia, przychodów i sumy bilansowej. Jednocześnie udział w kapitale lub liczba głosów posiadanych przez któregokolwiek z jego współwłaścicieli, uznawanego za dużego przedsiębiorcę lub będącego podmiotem publicznym, nie może przekroczyć 25 proc. W praktyce oznacza to, że każda ze spółek, w której Skarb Państwa posiada co najmniej 25 proc. udziału, jest wyłączona z pomocy oferowanej w ramach rozporządzenia. Ograniczenie to uniemożliwia uzyskanie wsparcia wielu przedsiębiorstwom, dlatego trwają prace legislacyjne mające na celu zmianę obowiązującego w tym zakresie prawa.
Wnioski o udzielenie pomocy, w przewidzianej przez rozporządzenie formie, wraz z wymaganymi załącznikami, należy składać w Ministerstwie Skarbu Państwa w terminie od 22 maja do 5 czerwca 2006 r.
Pomoc na ratowanie i restrukturyzację
Pomoc na ratowanie ma charakter doraźny i udzielana jest w formie zwrotnej pożyczki. Ma ona na celu dostarczenie źródeł finansowania na czas niezbędny do przygotowania skutecznego procesu likwidacji lub restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Okres, na jaki może zostać udzielona, nie powinien przekroczyć 6 miesięcy. Po 4 miesiącach od podpisania umowy o udzielnie pożyczki powinno nastąpić przedłożenie planu likwidacji przedsiębiorstwa lub jego restrukturyzacji. W innym przypadku należy dokonać zwrotu przyznanych środków finansowych.
Pomoc na restrukturyzację ma natomiast na celu przywrócenie przedsiębiorstwu zdolności do długoterminowego konkurowania na rynku. Może zostać udzielona w formie pożyczki, dotacji, dokapitalizowania lub przyznania preferencji w spłacie pożyczki na ratowanie. Przedsiębiorca ubiegający się o taką formę pomocy powinien wykazać w planie restrukturyzacji własne środki, które zamierza zaangażować w realizację planu naprawczego. Skala wdrażanych w wyniku restrukturyzacji zmian nie może ograniczać się jedynie do zamiany jednych źródeł finansowania na inne. Aby cały proces mógł zostać uznany za gwarantujący osiągnięcie ekonomicznej samowystarczalności, musi on w sposób istotny ingerować w prowadzoną przez przedsiębiorstwo działalność operacyjną.
Pomoc dla dużych przedsiębiorstw
Przedsiębiorcy niespełniający definicji małych lub średnich mogą ubiegać się o pomoc na ratowanie lub restrukturyzację od Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. Nabór wniosków odbywa się w trybie ciągłym. Pomoc od ARP ma charakter zwrotny, choć istnieją odstępstwa od tej reguły. Przypadkiem takim jest udzielenie wsparcia w postaci objęcia nowych udziałów lub akcji, jednak decyzja Agencji jest wtedy uzależniona od oceny perspektyw wzrostu wartości zaangażowanego kapitału oraz możliwości późniejszego wyjścia z inwestycji.
Istotne jest również, na jakim terenie przedsiębiorca funkcjonuje i ilu zatrudnia pracowników. Ważne jest, aby zaoferowane wsparcie nie prowadziło do istotnego zaburzenia konkurencji oraz nie przyczyniało się do funkcjonowania permanentnie nierentownych podmiotów.
