Tylko kilka dni pozostało spółkom małżeńskim na zmianę formy prowadzenia działalności. Jeśli nie zrobią tego do końca roku, oboje małżonkowie zostaną wykreśleni z gminnej ewidencji działalności i nie będą mogli legalnie prowadzić firmy.
Małżonkowie, którzy wspólnie prowadzą firmę i są zarejestrowani w ewidencji działalności gospodarczej pod wspólnym numerem, do końca roku muszą przekształcić ją w inną formę prowadzenia działalności gospodarczej. W ten sposób zakończy się w obrocie gospodarczym 15-letni okres działalności firm określanych potocznie jako spółki małżeńskie.
Uniknąć wykreślenia
Jeśli małżonkowie chcą nadal prowadzić działalność gospodarczą, muszą do 31 grudnia 2005 r. złożyć w gminie wniosek o dokonanie zmian ich dotyczących w ewidencji działalności gospodarczej. Wskazują w nim, który z małżonków nadal będzie prowadził firmę zachowując dotychczasowy numer REGON i NIP. Wniosek powinni złożyć w gminie właściwej dla ich miejsca zamieszkania lub dla miejsca, w którym przebywają z zamiarem stałego pobytu. Wystarczy nawet jeden egzemplarz wniosku, wypełniony pismem ręcznym, z tym że oboje muszą go podpisać. Wniosek jest wolny od opłat.
Wskazany we wniosku małżonek będzie dalej prowadził dawną firmę, ale już jako jednoosobowy przedsiębiorca. Natomiast drugi małżonek zostanie automatycznie wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej. Ma on dwie możliwości. Może uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej pod innym numerem jako odrębny przedsiębiorca. Musi jednak wówczas uzyskać nowy numer REGON oraz NIP. Powinien też dopełnić formalności z ZUS. Może też zostać w firmie jako osoba współpracująca albo przejść na rentę, emeryturę lub zatrudnić się w innej firmie.
Urzędy informowały
Spółek małżeńskich w obrocie gospodarczym pozostało jednak niewiele. Większość z nich wymaganych formalności dopełniła już w pierwszej połowie tego roku. Tym bardziej, że organy ewidencji działalności gospodarczej w pierwszym kwartale tego roku rozsyłały do małżonków prowadzących działalność w formie takiej spółki wezwania do dopełnienia formalności. Wprawdzie nie wyznaczały im żadnego innego terminu niż przewidziany w ustawie – Przepisy wprowadzające ustawę o działalności gospodarczej, to jednak wszystkich usiłowano przynajmniej poinformować.
W Częstochowie formalności pod koniec grudnia nie dopełniło jeszcze około 6 firm – poinformowała nas Alicja Marynowska, pracownik wydziału ewidencji działalności gospodarczej w tym mieście. Z kolei w Rzeszowie takich firm zostało jeszcze 5. Zdaniem Grażyny Kalandyk – naczelnik wydziału prowadzącego ewidencję działalności gospodarczej, dwie z nich prawdopodobnie już od dawna nie istnieją, ponieważ wezwania przesyłane na wskazane w ewidencji adresy wracają z adnotacją, że tam już mieści się inna firma.
– W Gorzowie Wielkopolskim takich spółek małżeńskich, które nie dopełniły formalności, jest tylko 10 – wyjaśnia Danuta Borończyk z urzędu miasta. Pracownicy ewidencji działalności gospodarczej twierdzą, że wśród zarejestrowanych firm małżeńskich, które do tej pory nie złożyły wniosków o przerejestrowanie się, większość już nie istnieje. Firmy albo zbankrutowały, albo zostały zlikwidowane, a przedsiębiorcy nie wyrejestrowali się z ewidencji. Zdarzają się też przypadki, że właściciel firmy umrze, a jego żona likwiduje firmę i nawet nie zawiadamia o tym gminy.
Skąd się wzięły spółki małżeńskie
Możliwość wspólnego wpisu małżonkom prowadzącym wspólną działalność gospodarczą stworzyły przepisy ustawy z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 41, poz. 324 z późn. zm.). Przedsiębiorcą – w jej rozumieniu – mogły być nie tylko osoby fizyczne i prawne, lecz również jednostki organizacyjne, które nie miały osobowości prawnej, pod warunkiem że prowadziły działalność gospodarczą. Spółki małżeńskie uznano wówczas za jednostki organizacyjne i mogły funkcjonować w obrocie gospodarczym. Przepisy ustawy z 2 lipca 2004 r. – o swobodzie działalności gospodarczej wprowadziły definicję przedsiębiorcy zupełnie inną od przyjętej do tej pory. Przedsiębiorcą może być tylko osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna – niebędąca osobą prawną, lecz mająca zdolność prawną – które wykonują we własnym imieniu działalność gospodarczą. Dlatego przedsiębiorcami mogą być pojedyncze osoby fizyczne lub wspólnicyspółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej, natomiast nie mogą nimi być wspólnie małżonkowie albo spółka małżeńska. Nie mogą być oni traktowani na takich samych zasadach jak wspólnicy spółki cywilnej, ponieważ nie zawarli między sobą żadnej odrębnej umowy.
