REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy wręczona suma pieniędzy to zadatek, a kiedy jest zaliczką

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
pieniądz; zadatek; zaliczka
pieniądz; zadatek; zaliczka

REKLAMA

REKLAMA

Podczas zawierania umów często jesteśmy zobowiązani do wręczenia określonej kwoty pieniężnej zaliczanej na poczet świadczenia strony, określanej jako zaliczka lub zadatek. Terminy te używane są potocznie zamiennie i nie wiele osób zdaje sobie sprawę, że użycie ich wywołuje odmienne skutki prawne, które w przypadku nie wywiązania się z zawartej umowy mogą być dla strony bardzo dotkliwe.

Instytucję zadatku określa art. 394 Kodeksu cywilnego (dalej jako „k.c.”), natomiast zaliczka jest instytucją nieuregulowaną wprost w przepisach, a skutki jej wręczenia należy wynikają pośrednio z  regulacji dotyczących umów wzajemnych.

REKLAMA

REKLAMA

Zadatek stanowi dodatkowe zastrzeżenie umowne pełniące rolę mobilizującą kontrahenta do wykonania zawartej umowy, może on występować w każdej umowie obligacyjnej jednakże najczęstsze zastosowanie znajduje w umowach przedwstępnych. Przedmiotem zadatku mogą być pieniądze lub rzeczy zamienne.

Zadatek a zaliczka - jaka różnica?

Przepisy nie regulują wysokości zadatku, przyjmuje się, że powinien stanowić on niewielki procent świadczenia, jednakże zgodnie z zasadą swobody umów strony mogą zastrzec kwotę znacznie wyższą, nawet przekraczającą połowę świadczenia. W doktrynie panuje spór dotyczący ustalenia górnej granicy wysokości zadatku aczkolwiek przyjęto, iż wysokość zadatku nie może przekraczać wysokości świadczenia.

REKLAMA

W razie gdy umowa została zrealizowana zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała. Sytuacja komplikuje się w chwili gdy do realizacji umowy nie doszło. Zgodnie z art 394 k.c. w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Określenie zadatku w umowie sprzedaży

Przytoczony artykuł w pełni ukazuje funkcję zadatku, który wzmacnia pozycję strony dążącej do wykonania umowy. Zgodnie z powyższym wierzyciel, który z racji nie wykonania umowy przez drugą stronę odstępuje od umowy nie ma obowiązku wykazania  poniesionej szkody oraz  utraty znaczenia świadczenia.  Zatem zadatek stanowi element zabezpieczenia wykonania świadczenia oraz pełni funkcję odszkodowawczą w przypadku niewykonania umowy.

Przepis art. 394 § 3 wskazuje, że w razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony. Ciężar udowodnienia wyżej wymienionych okoliczności obciąża żądającego zwrotu zadatku albo pozwanego, odmawiającego zapłaty sumy dwukrotnie wyższej.

Natomiast zaliczka stanowi kwotę pieniężną oddaną  kontrahentowi na poczet przyszłego świadczenia. W doktrynie prawa przyjmuje się, że przedmiot zaliczki mogą stanowić również rzeczy zamienne, jednakże w obrocie zaliczka zwykle przyjmuje charakter pieniężny.

W razie wykonania zobowiązania zaliczka zostaje zaliczona na poczet świadczenia, co oznacza, że w tym przypadku wywiera skutek podobnie jak zadatek. Rozbieżność pomiędzy powyższymi instytucjami powstaje w przypadku niewykonania umowy.

W sytuacji, w której nie dojdzie do wykonania zobowiązania skutki zaliczki wywodzić należy z przepisów dotyczących niewykonania umów wzajemnych. Zgodnie z art. 494 k.c. strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, zobowiązana jest do zwrotu drugiej stronie wszystkiego co otrzymała na mocy umowy, jak również sama może żądać zwrotu tego co świadczyła, a także naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Zaliczka czy zadatek

Zatem strony zobowiązane są do zwrotu wszystkiego co wzajemnie świadczyły, natomiast poniesioną w wyniku nie wykonywania umowy szkodę można dochodzić na zasadach ogólnych.

Zgodnie z powyższym decydując się na zastrzeżenie w umowie zadatku lub zaliczki należy pamiętać o konsekwencjach wynikających z zastosowania danej instytucji.

Łukasz Bernatowicz, radca prawny

Klaudia Szkodzińska, aplikant radcowski

Kancelaria BKM

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dziedziczenie udziałów w spółce – jak wygląda sukcesja przedsiębiorstwa w praktyce

Wielu właścicieli firm rodzinnych nie zastanawia się dostatecznie wcześnie nad tym, co stanie się z ich udziałami po śmierci. Tymczasem dziedziczenie udziałów w spółkach – zwłaszcza w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach akcyjnych – to jeden z kluczowych elementów sukcesji biznesowej, który może zadecydować o przetrwaniu firmy.

Rozliczenie pojazdów firmowych w 2026 roku i nowe limity dla kosztów podatkowych w firmie – mniejsze odliczenia od podatku, czyli dlaczego opłaca się kupić samochód na firmę jeszcze w 2025 roku

Od 1 stycznia 2026 roku poważnie zmieniają się zasady odliczeń podatkowych co do samochodów firmowych – zmniejszeniu ulega limit wartości pojazdu, który można przyjmować do rozliczeń podatkowych. Rozwiązanie to miało w założeniu promować elektromobilność, a wynika z pakietu ustaw uchwalanych jeszcze w ramach tzw. „Polskiego Ładu”, z odroczonym aż do 2026 roku czasem wejścia w życie. Resort finansów nie potwierdził natomiast, aby planował zmienić te przepisy czy odroczyć ich obowiązywanie na dalszy okres.

Bezpłatny ebook: Wydanie specjalne personel & zarządzanie - kiedy życie boli...

10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego – to dobry moment, by przypomnieć, że dobrostan psychiczny pracowników nie jest już tematem pobocznym, lecz jednym z kluczowych filarów strategii odpowiedzialnego przywództwa i zrównoważonego rozwoju organizacji.

ESG w MŚP. Czy wyzwania przewyższają korzyści?

Około 60% przedsiębiorców z sektora MŚP zna pojęcie ESG, wynika z badania Instytutu Keralla Research dla VanityStyle. Jednak 90% z nich dostrzega poważne bariery we wdrażaniu zasad zrównoważonego rozwoju. Eksperci wskazują, że choć korzyści ESG są postrzegane jako atrakcyjne, są na razie zbyt niewyraźne, by zachęcić większą liczbę firm do działania.

REKLAMA

Zarząd sukcesyjny: Klucz do przetrwania firm rodzinnych w Polsce

W Polsce funkcjonuje ponad 800 tysięcy firm rodzinnych, które stanowią kręgosłup krajowej gospodarki. Jednakże zaledwie 30% z nich przetrwa przejście do drugiego pokolenia, a tylko 12% dotrwa do trzeciego. Te alarmujące statystyki nie wynikają z braku rentowności czy problemów rynkowych – największym zagrożeniem dla ciągłości działania przedsiębiorstw rodzinnych jest brak odpowiedniego planowania sukcesji. Wprowadzony w 2018 roku instytut zarządu sukcesyjnego stanowi odpowiedź na te wyzwania, oferując prawne narzędzie umożliwiające sprawne przekazanie firmy następnemu pokoleniu.

Ukryte zasoby rynku pracy. Dlaczego warto korzystać z ich potencjału?

Chociaż dla rynku pracy pozostają niewidoczni, to tkwi w nich znaczny potencjał. Kto pozostaje w cieniu? Dlaczego firmy nie sięgają po tzw. niewidzialnych pracowników?

Firmy będą zdecydowanie zwiększać zatrudnienie na koniec roku. Jest duża szansa na podniesienie obrotu

Dlaczego firmy planują zdecydowanie zwiększać zatrudnienie na koniec 2025 roku? Chodzi o gorący okres zakończenia roku - od Halloween, przez Black Friday i Mikołajki, aż po kulminację w postaci Świąt Bożego Narodzenia. Najwięcej pracowników będą zatrudniały firmy branży produkcyjnej. Ratunkiem dla nich są pracownicy tymczasowi. To duża szansa na zwiększenie obrotu.

Monitoring wizyjny w firmach w Polsce – prawo a praktyka

Monitoring wizyjny, zwany również CCTV (Closed-Circuit Television), to system kamer rejestrujących obraz w określonym miejscu. W Polsce jest powszechnie stosowany przez przedsiębiorców, instytucje publiczne oraz osoby prywatne w celu zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony mienia. Na kanwie głośnych decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych przyjrzyjmy się przepisom prawa, które regulują przedmiotową materię.

REKLAMA

Akcyzą w cydr. Polscy producenci rozczarowani

Jak wiadomo, Polska jabłkiem stoi. Ale zamiast wykorzystywać własny surowiec i budować rynek, oddajemy pole zagranicznym koncernom – z goryczą mówią polscy producenci cydru. Ku zaskoczeniu branży, te niskoalkoholowe napoje produkowane z polskich jabłek, trafiły na listę produktów objętych podwyżką akcyzy zapowiedzianą niedawno przez rząd. Dotychczasowa akcyzowa mapa drogowa została zatem nie tyle urealniona, jak określa to Ministerstwo Finansów, ale też rozszerzona, bo cydry i perry były z niej dotąd wyłączne. A to oznacza duże ryzyko zahamowania rozwoju tej i tak bardzo małej, bo traktowanej po macoszemu, kategorii.

Ustawa o kredycie konsumenckim z perspektywy banków – wybrane zagadnienia

Ustawa o kredycie konsumenckim wprowadza istotne wyzwania dla banków, które muszą dostosować procesy kredytowe, marketingowe i ubezpieczeniowe do nowych wymogów. Z jednej strony zmiany zwiększają ochronę konsumentów i przejrzystość rynku, z drugiej jednak skutkują większymi kosztami operacyjnymi, koniecznością zatrudnienia dodatkowego personelu, wydłużeniem procesów decyzyjnych oraz zwiększeniem ryzyka prawnego.

REKLAMA