REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprzywilejowanie udziałów w spółce z o.o. a uprawnienia osobiste wspólników

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Uprzywilejowanie udziałów w spółce z o.o. a uprawnienia osobiste wspólników
Uprzywilejowanie udziałów w spółce z o.o. a uprawnienia osobiste wspólników
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przedstawiony w kodeksie spółek handlowych katalog uprzywilejowań udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ma charakter otwarty. Zatem oprócz uprzywilejowania udziałów co do głosu na zgromadzeniu wspólników i co do sposobu uczestnictwa w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji, dopuszczalne jest wprowadzenie w umowie spółki niewymienionych w kodeksie spółek handlowych uprzywilejowań, jak np. prawa pierwszeństwa obejmowania udziałów w podwyższanym kapitale zakładowym spółki.

REKLAMA

Jeśli chodzi o generalną zasadę uczestnictwa w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (podobna zasada obowiązuje na gruncie spółki akcyjnej) to głosi ona, że jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowią inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce (art. 174 § 1 k.s.h.). Jest to tzw. – zasada równości. Znajduje ona potwierdzenie w art. 20 k.s.h. z którego wynika, że wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach.  Najprościej można wyrazić to w ten sposób, że na jeden udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (jedną akcję w spółce akcyjnej) przypada jeden głos. Bez żadnych dodatkowych uprawnień czy uprzywilejowań, a zatem siła głosu danego wspólnika na zgromadzeniu wspólników, a co za tym idzie jego pozycja w spółce zależy od ilości posiadanych udziałów.

REKLAMA

To z kolei nierozerwalnie związane jest z wysokością zainwestowanych w spółkę środków będącą konsekwencją kapitałowego charakteru spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Oczywiście powyższa zasada może zostać zmodyfikowana, gdyż obowiązujące przepisy dopuszczają zróżnicowania prawa lub obowiązków wspólników.

W przeciwieństwie do poprzednio obowiązujących przepisów tj. kodeksu handlowego z 1934 r., które nie przewidywały wprost uprzywilejowania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, obowiązujący od 2001 roku kodeks spółek handlowych (art.174 § 2 k.s.h.) dopuszcza taką możliwość stwierdzając, że jeżeli umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawieniach, uprawnienia te powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane). Uprzywilejowanie udziałów może dotyczyć w szczególności prawa głosu na zgromadzeniu wspólników, z tym że w tym przypadku uprzywilejowanie nie może przekraczać trzech głosów na jeden udział, a także prawa do dywidendy, w takim przypadku obowiązują ograniczenia wynikające z art. 196 oraz art.197 k.s.h..

REKLAMA

Uprzywilejowanie może dotyczyć również sposobu uczestnictwa w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji. Jak zatem widać, przedstawiony w kodeksie spółek handlowych katalog uprzywilejowań udziałów ze względu na użyty zwrot „w szczególności” ma charakter otwarty. Dopuszczalne jest zatem wprowadzenie w umowie spółki innych, niewymienionych w kodeksie spółek handlowych uprzywilejowań, jak chociażby prawa pierwszeństwa obejmowania udziałów w podwyższanym kapitale zakładowym spółki.

Prawa żądania zwołania zgromadzenia wspólników oraz umieszczania określonych spraw w porządku obrad, prawa powoływania jednego członka zarządu lub członka rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, ( jeśli takie organy są w spółce powołane, prawa do otrzymania w pierwszej kolejności zwrotu wniesionej przez wspólnika dopłaty itp.). Kodeks spółek handlowych nie precyzuje wymogów jakie muszą być spełnione w przypadku ewentualnego uprzywilejowania udziałów. W art. 174 § 5 k.s.h. mowa jest tylko o tym, że umowa spółki może uzależnić przyznanie określonych uprawnień np. od: (i) spełnienia dodatkowych świadczeń na rzecz spółki, (ii) upływu terminu lub (iii) ziszczenia się określonego warunku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeśli chodzi o tzw. dodatkowe świadczenia na rzecz spółki to przykładowo może ono polegać na zobowiązaniu wspólnika, którego udziały mają być uprzywilejowane, do wynajęcia lub wydzierżawienia spółce obiektu lub nieruchomości, na której spółka będzie prowadziła działalność gospodarczą, objęcia udziałów powyżej ich ceny nominalnej, zobowiązaniu wspólnika do udzielenia spółce pożyczki itp.

Odnośnie terminu, to można zastrzec w umowie spółki, że uprzywilejowanie udziałów będzie przykładowo skuteczne przez określony czas np. 10 lat od wpisu spółki do KRS. Jeśli chodzi o ostatni przypadek, a więc ziszczenie się określonego warunku, to można przykładowo zastrzec w umowie spółki, że uprzywilejowanie udziałów wygasa z chwilą zbycia udziału przez wspólnika lub w przypadku, gdy takie rozporządzenie udziałem nastąpiło bez zgody spółki.

Jak zatem widać powyższe przepisy odnoszą się udziałów jako takich i nie są bezpośrednio związane z osobą konkretnego wspólnika. Skoro zatem dany rodzaj uprzywilejowania związany jest z udziałem, to w razie rozporządzenia takim udziałem przez dotychczasowego wspólnika, uprawnienia z nim związane (przypisane do udziału) przechodzą co do zasady na nabywcę udziału, chyba że co innego wynika z umowy spółki. Przykładowo umowa spółki może przewidywać, że w razie zbycia udziału osobie spoza grona wspólników uprzywilejowanie udziału wygasa. Czym innym natomiast są „prawa przyznane osobiście poszczególnym wspólnikom”, o których mowa w art. 246 § 3 k.s.h.

Przepisy kodeksu spółek handlowych, w przeciwieństwie do uprzywilejowania udziałów, nie precyzują o jakie prawa przyznawane osobiście poszczególnym wspólnikom chodzi, ani jakie są ewentualne warunki przyznania takich praw. Nie ulega wątpliwości, że przyznanie takich praw jest w pełni dopuszczalne i w tym zakresie można posiłkować się przepisami art.174 § 2 k.s.h., który dotyczy uprzywilejowania udziałów, a zatem katalog praw przyznanych osobiście poszczególnym wspólnikom może być taki sam jak katalog „uprzywilejowań” związanych z udziałami.

Polecamy: INFORLEX Ekspert

Polecamy: INFORLEX Biznes


Oczywiście przyznanie takich praw poszczególnym wspólnikom musi wynikać z samej umowy spółki lub późniejszej uchwały zmieniającej umowę spółki. Zastanówmy się zatem jaka jest praktyczna różnica pomiędzy uprzywilejowaniem udziału, a prawem przyznanym osobiście poszczególnym wspólnikom.

Po pierwsze, uprzywilejowanie udziałów związane jest z posiadaniem określonych (uprzywilejowanych) udziałów, a zatem wszyscy wspólnicy posiadający te udziały mają te same prawa i ewentualne obowiązki. W przypadku natomiast praw przyznanych osobiście poszczególnym wspólnikom, kluczowym wyznacznikiem jest to, że mogą być one przyznane „poszczególnym”, a więc nie wszystkim, a tylko wybranym wspólnikom.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 stycznia 2002 r. (V CKN 625/00) – w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością „prawami przyznanymi osobiście poszczególnym wspólnikom”, są prawa przyznane indywidualnie wspólnikowi lub grupie wspólników w statucie lub uchwale wspólników, a nie prawa „wspólnicze” wszystkich wspólników wynikające z przysługujących im udziałów. Wątek ten był kontynuowany w innym orzeczeniu Sądu Najwyższego tym razem z dnia 6 marca 2002 r. (V CKN 846/00), w którym stwierdzono, że – „prawa przyznane osobiście”, o których mowa w art. 237 § 3 k.h. (co prawda orzeczenie odnosi się do poprzedniego stanu prawnego, ale jest również aktualne na gruncie k.s.h.) to prawa przyznane bezpośrednio określonej, konkretnej osobie, nazwanej z imienia i nazwiska (lub firmy), stanowiące niezbywalne prawa podmiotowe. Przyznawane są one „poszczególnym”, a więc nie wszystkim wspólnikom i są związane z ich osobą a nie udziałami w spółce.”

Generalna zatem różnica pomiędzy udziałami uprzywilejowanymi a prawami przyznanymi osobiście poszczególnym wspólnikom sprowadza się do tego, że w pierwszym przypadku uprzywilejowanie powiązane jest z udziałem, a w przypadku praw przyznanych osobiście –  z osobą wspólnika, któremu te prawa są osobiście przyznane i który musi być skonkretyzowany w umowie spółki z imienia i nazwiska (firmy).

Ponadto w przypadku zbycia udziału uprzywilejowanego, uprawnienia związane z udziałem przechodzą na nabywcę udziałów, chyba, że co innego wynika z umowy spółki. Natomiast uprawnienia przyznane osobiście konkretnemu wspólnikowi nie przechodzą, co do zasady, na nabywcę udziału w razie zbycia przez tego wspólnika posiadanych przez niego udziałów. Przykładowo, jeżeli wspólnik X posiadający 50 udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością miał jednocześnie przyznane osobiście prawo powoływania jednego członka rady nadzorczej, to w razie rozporządzenia tymi udziałami na osobę trzecią prawo do powoływania członka rady nadzorczej nie przejdzie na nabywcę udziałów.  

Wojciech Ostrowski, Radca prawny

Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawna Spółka komandytowa

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

REKLAMA

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

REKLAMA

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA