REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprzywilejowanie udziałów w spółce z o.o. a uprawnienia osobiste wspólników

Uprzywilejowanie udziałów w spółce z o.o. a uprawnienia osobiste wspólników
Uprzywilejowanie udziałów w spółce z o.o. a uprawnienia osobiste wspólników
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przedstawiony w kodeksie spółek handlowych katalog uprzywilejowań udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ma charakter otwarty. Zatem oprócz uprzywilejowania udziałów co do głosu na zgromadzeniu wspólników i co do sposobu uczestnictwa w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji, dopuszczalne jest wprowadzenie w umowie spółki niewymienionych w kodeksie spółek handlowych uprzywilejowań, jak np. prawa pierwszeństwa obejmowania udziałów w podwyższanym kapitale zakładowym spółki.

REKLAMA

Jeśli chodzi o generalną zasadę uczestnictwa w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (podobna zasada obowiązuje na gruncie spółki akcyjnej) to głosi ona, że jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowią inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce (art. 174 § 1 k.s.h.). Jest to tzw. – zasada równości. Znajduje ona potwierdzenie w art. 20 k.s.h. z którego wynika, że wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach.  Najprościej można wyrazić to w ten sposób, że na jeden udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (jedną akcję w spółce akcyjnej) przypada jeden głos. Bez żadnych dodatkowych uprawnień czy uprzywilejowań, a zatem siła głosu danego wspólnika na zgromadzeniu wspólników, a co za tym idzie jego pozycja w spółce zależy od ilości posiadanych udziałów.

REKLAMA

To z kolei nierozerwalnie związane jest z wysokością zainwestowanych w spółkę środków będącą konsekwencją kapitałowego charakteru spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Oczywiście powyższa zasada może zostać zmodyfikowana, gdyż obowiązujące przepisy dopuszczają zróżnicowania prawa lub obowiązków wspólników.

W przeciwieństwie do poprzednio obowiązujących przepisów tj. kodeksu handlowego z 1934 r., które nie przewidywały wprost uprzywilejowania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, obowiązujący od 2001 roku kodeks spółek handlowych (art.174 § 2 k.s.h.) dopuszcza taką możliwość stwierdzając, że jeżeli umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawieniach, uprawnienia te powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane). Uprzywilejowanie udziałów może dotyczyć w szczególności prawa głosu na zgromadzeniu wspólników, z tym że w tym przypadku uprzywilejowanie nie może przekraczać trzech głosów na jeden udział, a także prawa do dywidendy, w takim przypadku obowiązują ograniczenia wynikające z art. 196 oraz art.197 k.s.h..

REKLAMA

Uprzywilejowanie może dotyczyć również sposobu uczestnictwa w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji. Jak zatem widać, przedstawiony w kodeksie spółek handlowych katalog uprzywilejowań udziałów ze względu na użyty zwrot „w szczególności” ma charakter otwarty. Dopuszczalne jest zatem wprowadzenie w umowie spółki innych, niewymienionych w kodeksie spółek handlowych uprzywilejowań, jak chociażby prawa pierwszeństwa obejmowania udziałów w podwyższanym kapitale zakładowym spółki.

Prawa żądania zwołania zgromadzenia wspólników oraz umieszczania określonych spraw w porządku obrad, prawa powoływania jednego członka zarządu lub członka rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, ( jeśli takie organy są w spółce powołane, prawa do otrzymania w pierwszej kolejności zwrotu wniesionej przez wspólnika dopłaty itp.). Kodeks spółek handlowych nie precyzuje wymogów jakie muszą być spełnione w przypadku ewentualnego uprzywilejowania udziałów. W art. 174 § 5 k.s.h. mowa jest tylko o tym, że umowa spółki może uzależnić przyznanie określonych uprawnień np. od: (i) spełnienia dodatkowych świadczeń na rzecz spółki, (ii) upływu terminu lub (iii) ziszczenia się określonego warunku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeśli chodzi o tzw. dodatkowe świadczenia na rzecz spółki to przykładowo może ono polegać na zobowiązaniu wspólnika, którego udziały mają być uprzywilejowane, do wynajęcia lub wydzierżawienia spółce obiektu lub nieruchomości, na której spółka będzie prowadziła działalność gospodarczą, objęcia udziałów powyżej ich ceny nominalnej, zobowiązaniu wspólnika do udzielenia spółce pożyczki itp.

Odnośnie terminu, to można zastrzec w umowie spółki, że uprzywilejowanie udziałów będzie przykładowo skuteczne przez określony czas np. 10 lat od wpisu spółki do KRS. Jeśli chodzi o ostatni przypadek, a więc ziszczenie się określonego warunku, to można przykładowo zastrzec w umowie spółki, że uprzywilejowanie udziałów wygasa z chwilą zbycia udziału przez wspólnika lub w przypadku, gdy takie rozporządzenie udziałem nastąpiło bez zgody spółki.

Jak zatem widać powyższe przepisy odnoszą się udziałów jako takich i nie są bezpośrednio związane z osobą konkretnego wspólnika. Skoro zatem dany rodzaj uprzywilejowania związany jest z udziałem, to w razie rozporządzenia takim udziałem przez dotychczasowego wspólnika, uprawnienia z nim związane (przypisane do udziału) przechodzą co do zasady na nabywcę udziału, chyba że co innego wynika z umowy spółki. Przykładowo umowa spółki może przewidywać, że w razie zbycia udziału osobie spoza grona wspólników uprzywilejowanie udziału wygasa. Czym innym natomiast są „prawa przyznane osobiście poszczególnym wspólnikom”, o których mowa w art. 246 § 3 k.s.h.

Przepisy kodeksu spółek handlowych, w przeciwieństwie do uprzywilejowania udziałów, nie precyzują o jakie prawa przyznawane osobiście poszczególnym wspólnikom chodzi, ani jakie są ewentualne warunki przyznania takich praw. Nie ulega wątpliwości, że przyznanie takich praw jest w pełni dopuszczalne i w tym zakresie można posiłkować się przepisami art.174 § 2 k.s.h., który dotyczy uprzywilejowania udziałów, a zatem katalog praw przyznanych osobiście poszczególnym wspólnikom może być taki sam jak katalog „uprzywilejowań” związanych z udziałami.

Polecamy: INFORLEX Ekspert

Polecamy: INFORLEX Biznes


Oczywiście przyznanie takich praw poszczególnym wspólnikom musi wynikać z samej umowy spółki lub późniejszej uchwały zmieniającej umowę spółki. Zastanówmy się zatem jaka jest praktyczna różnica pomiędzy uprzywilejowaniem udziału, a prawem przyznanym osobiście poszczególnym wspólnikom.

Po pierwsze, uprzywilejowanie udziałów związane jest z posiadaniem określonych (uprzywilejowanych) udziałów, a zatem wszyscy wspólnicy posiadający te udziały mają te same prawa i ewentualne obowiązki. W przypadku natomiast praw przyznanych osobiście poszczególnym wspólnikom, kluczowym wyznacznikiem jest to, że mogą być one przyznane „poszczególnym”, a więc nie wszystkim, a tylko wybranym wspólnikom.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 stycznia 2002 r. (V CKN 625/00) – w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością „prawami przyznanymi osobiście poszczególnym wspólnikom”, są prawa przyznane indywidualnie wspólnikowi lub grupie wspólników w statucie lub uchwale wspólników, a nie prawa „wspólnicze” wszystkich wspólników wynikające z przysługujących im udziałów. Wątek ten był kontynuowany w innym orzeczeniu Sądu Najwyższego tym razem z dnia 6 marca 2002 r. (V CKN 846/00), w którym stwierdzono, że – „prawa przyznane osobiście”, o których mowa w art. 237 § 3 k.h. (co prawda orzeczenie odnosi się do poprzedniego stanu prawnego, ale jest również aktualne na gruncie k.s.h.) to prawa przyznane bezpośrednio określonej, konkretnej osobie, nazwanej z imienia i nazwiska (lub firmy), stanowiące niezbywalne prawa podmiotowe. Przyznawane są one „poszczególnym”, a więc nie wszystkim wspólnikom i są związane z ich osobą a nie udziałami w spółce.”

Generalna zatem różnica pomiędzy udziałami uprzywilejowanymi a prawami przyznanymi osobiście poszczególnym wspólnikom sprowadza się do tego, że w pierwszym przypadku uprzywilejowanie powiązane jest z udziałem, a w przypadku praw przyznanych osobiście –  z osobą wspólnika, któremu te prawa są osobiście przyznane i który musi być skonkretyzowany w umowie spółki z imienia i nazwiska (firmy).

Ponadto w przypadku zbycia udziału uprzywilejowanego, uprawnienia związane z udziałem przechodzą na nabywcę udziałów, chyba, że co innego wynika z umowy spółki. Natomiast uprawnienia przyznane osobiście konkretnemu wspólnikowi nie przechodzą, co do zasady, na nabywcę udziału w razie zbycia przez tego wspólnika posiadanych przez niego udziałów. Przykładowo, jeżeli wspólnik X posiadający 50 udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością miał jednocześnie przyznane osobiście prawo powoływania jednego członka rady nadzorczej, to w razie rozporządzenia tymi udziałami na osobę trzecią prawo do powoływania członka rady nadzorczej nie przejdzie na nabywcę udziałów.  

Wojciech Ostrowski, Radca prawny

Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawna Spółka komandytowa

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Informacja o zaległości w ZUS na 0,01 zł wysyłana jest listem poleconym, a najwięksi gracze nie płacą milionowych zadłużeń

    Zadłużenie aktywnych płatników w ZUS rośnie. Rekordzista wśród aktywnych płatników jest zadłużony na ponad 822 mln zł. Czy ZUS może sam zmieniać przepisy? 

    Według danych udostępnionych przez ZUS, na koniec 2023 roku maksymalna kwota zadłużenia aktywnego płatnika wyniosła przeszło 822 mln zł. Rok wcześniej była o 3,5 mln zł mniejsza. Wśród komentujących te dane ekspertów nie brakuje opinii, że dopuszczenie do takiej sytuacji jest skandalem. Z kolei Zakład przekonuje, że sam nie może zmieniać przepisów. Jednak według znawców tematu, ZUS ma odpowiednie narzędzia do ściągania należności i nawet niewielkie kwoty są skutecznie egzekwowane od przedsiębiorców. Do tego po danych widać, że średnie zadłużenie aktywnych płatników wzrosło rok do roku o ponad 3 tys. zł, tj. do wartości blisko 31 tys. zł.

    Czy trzeba płacić ZUS gdy działalność gospodarczą się zawiesi, czy przerwę w biznesie można zrobić tylko raz w roku czy wiele razy

    Działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG można zawiesić pod warunkiem, że nie zatrudnia się pracowników. Dlatego co do zasady nie trzeba dodatkowo załatwiać formalności w ZUS.

    Przestępstwa finansowe. Zorganizowane grupy zajmują się praniem brudnych pieniędzy i korumpowaniem urzędników: co trzeba wiedzieć

    Korupcja, pranie pieniędzy, wyłudzenia, ataki hakerskie – to realne zagrożenia XXI wieku. Obecnie przestępczość finansowa, cyberprzestępczość oraz nowoczesne technologie są mocno ze sobą związane.

    Jak jeździć ekologicznie i oszczędnie. Pięć zasad sprawdzonych w praktyce i zalecanych każdej firmie transportowej

    W dobie rosnących kosztów firm transportowych i spowolnienia gospodarczego ekonomiczna jazda przestała być zjawiskiem sporadycznym, a stała się koniecznością i jednym ze sposobów na redukcję wydatków. Jakie są więc najważniejsze zasady ekonomicznej jazdy? 

    REKLAMA

    Zboża ozime wiosną - jak nawozić dolistnie. 5 kluczowych wskazówek

    Jedną z najefektywniejszych form pielęgnacji (dokarmiania) zbóż ozimych wiosną jest nawożenie dolistne. Dobrze przemyślane działania agrotechniczne wraz z odpowiednim wyborem samego nawozu to korzyść dla roślin, a przede wszystkim dla rolnika. 

    Wakacje składkowe – zmiany w projekcie nowelizacji

    Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) została opublikowana nowa wersja projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która wprowadza tzw. wakacje składkowe. Przewiduje ona m.in. zmiany w zakresie podmiotów uprawnionych do takiej ulgi.

    Firma, która dopuściła do wycieku danych jej klientów traci renomę a także chętnych na zakup jej produktów

    Firmy pracują nad rozwojem marki i jej rozpoznawalnością wiele lat, po czym jedno fatalne zdarzenia burzy cały ten wysiłek. Takim incydentem w naszych czasach jest przede wszystkim wyciek danych klientów. Straconej w ten sposób reputacji marka nie jest w stanie odbudować.

    Zdaniem ZUS należy opłacać składki od wynagrodzenia wspólnika sp. z o.o. za czynności wykonywane na rzecz spółki

    ZUS w swoich najnowszych interpretacjach stwierdził, że wspólnik sp. z o.o., który za czynności wykonywane na rzecz spółki (tj. czynności określone w umowie spółki), bez zawierania ze spółką odrębnej umowy cywilnoprawnej otrzymuje wynagrodzenie, będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu jako zleceniobiorca.

    REKLAMA

    ARiMR - ostatnie 2 dni na wnioski o dofinansowanie ubezpieczenia zwierząt!

    Zostały ostatnie 2 dni dla rolników na złożenie wniosków o zwrot części kosztów ubezpieczenia zwierząt. Kto może złożyć wniosek o dofinansowanie?

    AI Act zatwierdzony. Kiedy wejdzie w życie? 5 wniosków, które są szczególnie ważne dla firm z sektora biomedycznego

    Znamy już finalny, zaakceptowany przez państwa członkowskie draft AI Act – unijnej ustawy o Sztucznej Inteligencji. Jaki wpływ wywrze ona na działalność firm z sektora biomedycznego? Prezentujemy 5 najważniejszych wniosków. 

    REKLAMA