Sporządzanie umów w spółkach kapitałowych

Powołanie do pełnienia funkcji członka zarządu spółki nie powoduje automatycznie powstania stosunku pracy czy stosunku zlecenia. Stosunek organizacyjny powstaje w wyniku powołania przez właściwy organ spółki do pełnienia funkcji członka zarządu, ale niezbędna jest dodatkowa czynność prawna w postaci zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

Funkcja członka zarządu może być pełniona odpłatnie lub nieodpłatnie. Kodeks spółek handlowych nie przewiduje wprost wynagrodzenia z tytułu uczestnictwa w posiedzeniach zarządu. Nie ma jednak żadnych przeszkód, aby mocą uchwały organu powołującego wynagrodzenie zostało ustanowione, chyba że umowa lub statut stanowią inaczej.

W przypadku zatrudnienia członka zarządu na podstawie umowę o pracę obowiązują wszystkie rygory wynikające z kodeksu pracy, co wiąże się z wysoką stabilnością zatrudnienia i daleko idącym ograniczeniem w rozwiązywaniu tego stosunku. Powstaje obowiązek wypłaty wynagrodzenia w miejscu i terminie ustalonym przez przepisy prawa pracy. Rodzi także obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe, zdrowotne) na zasadach, jakim podlegają wszyscy pracownicy. Ponadto od wypłacanych należności należy pobierać zaliczki zgodnie z obowiązującą skalą podatkową.

W umowie o pracę pomiędzy spółką a członkiem zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza albo pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia.

Niezależnie od aktu powołania, powierzenie członkowi zarządu funkcji zarządzania spółką może nastąpić na podstawie jednej z umów cywilnoprawnych: umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, kontraktu menedżerskiego.

W tym przypadku w umowie pomiędzy spółką a członkiem zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza albo pełnomocnik. Zawarta umowa będzie regulować wszelkie prawa i obowiązki stron, zgodnie z zasadą swobody umów.

W przypadku uzyskiwania wynagrodzenia będą obowiązywały przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ubezpieczeniu społecznym.

Odwołanie z pełnienia funkcji członka zarządu nie powoduje automatycznie ustania stosunku pracy lub zlecenia. Może stanowić jedynie podstawę do rozwiązania stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnego.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, jeżeli dana osoba została odwołana ze stanowiska członka zarządu i nie wypowiedziano zawartej umowy o pracę lub cywilnoprawnej, pozostaje ona w dalszym ciągu w stosunku pracy ze spółką.

Z prowadzeniem działalności gospodarczej wiąże się konieczność ciągłego wykorzystywania instytucji umowy, która stanowi podstawową formę prawną nawiązywania i realizowania współpracy gospodarczej między partnerami. Umowa jest zgodnym oświadczeniem woli co najmniej dwóch podmiotów zmierzających do ustanowienia wzajemnych obowiązków o charakterze majątkowym. Umowy gospodarcze stanowią podstawowe źródło zobowiązań i są regulowane przede wszystkim przepisami kodeksu cywilnego oraz aktami normatywnymi o charakterze szczególnym, na przykład prawo przewozowe, prawo bankowe.